Agat – narzędzie introligatorskie i pozłotnicze
Agat to narzędzie wykorzystywane zarówno w introligatorstwie, jak i w pozłotnictwie, które służy do polerowania powierzchni pokrytych złotem w płatkach. W kontekście introligatorstwa odnosi się to do brzegów bloku książkowego, które są pokryte złotem (zarówno prawdziwym, jak i imitacyjnym). Często stosuje się również aluminium w płatkach, aby uzyskać efekt „srebrnego” brzegu. Możliwe jest także polerowanie brzegów w kolorach, na przykład czarnym.
Rodzaje agatu używanego w introligatorstwie
W introligatorstwie wyróżnia się trzy typy agatu:
- fajkowy (delikatnie wygięty) – używany do polerowania brzegu żłobkowego książki (prawy bok bloku książkowego).
- płaski zaokrąglony – przeznaczony do polerowania wstępnego.
- płaski – stosowany do polerowania górnego i dolnego brzegu bloku książki.
Agat pozłotniczy zazwyczaj wykonany jest z kamieni półszlachetnych o dużej twardości, takich jak agat, hematyt czy krwawnik, które są oprawione w drewniany trzonek. W przeszłości często wykorzystywano także kły dużych drapieżników, takich jak wilki, psy czy rysie.
Obecnie w Polsce złocenie prawdziwym złotem jest głównie spotykane w pracach konserwatorskich oraz w kopiach, a rzadziej w twórczości artystycznej. W introligatorstwie złocenie brzegu książkowego płatkami złota stało się rzadkością, co jest spowodowane dużymi trudnościami związanymi z tym procesem oraz brakiem zainteresowania zarówno ze strony klientów, jak i introligatorów.
