Agaricus subrufescens (J.E. Lange) Hlaváček
Gatunek grzybów zaliczany do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae).
Systematyka i nazewnictwo
Klasyfikacja według Index Fungorum: Agaricus, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi.
Po raz pierwszy ten takson został opisany w 1926 roku przez Jakoba Emanuela Lange, który nadał mu nazwę Psalliota hortensis f. subfloccosa. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, wprowadził w 1951 roku Jiří Hlaváček.
Synonimy naukowe:
- Agaricus subfloccosus (J.E. Lange) Pilát 1951
- Agaricus subfloccosus (J.E. Lange) Hlaváček 1951 var. subfloccosus
- Psalliota hortensis f. subfloccosa J.E. Lange 1926
- Psalliota subfloccosa J.E. Lange 1940
- Psalliota subfloccosa (J.E. Lange) J.E. Lange 1938
Morfologia
Kapelusz
Średnica wynosi 5–8 cm. Jest grubomięsisty, początkowo ma kształt półkulisty, a później staje się płaskowypukły, czasami lekko wgłębiony w centrum. Powierzchnia jest matowa, w kolorze białym lub jasnobrązowym, ciemniejsza w środku, gładka lub włókienkowata, z drobnymi, jasnorudymi łuskami oraz lekkimi kłaczkami osłony rozmieszczonymi na brzegach. Brzeg kapelusza jest podwinięty, falisty, z fragmentami osłony lub bez.
Blaszki
Wolne, cienkie i gęste, początkowo w kolorze bladoróżowym, a później ciemnobrązowym. Ostrza są jasne i sterylne.
Trzon
Ma wysokość od 2 do 4,5 cm, jest centralny i cylindryczny, często z bulwiasto rozszerzoną podstawą. Początkowo jest pełny, a potem staje się pusty. Powierzchnia trzonu jest biała, potem przybiera szaroczerwonordzawą barwę, z białymi, kłaczkowatymi pozostałościami osłony. Pierścień w górnej części trzonu jest biały, a poniżej pokryty delikatnym proszkiem.
Miąższ
Ma białawy kolor, a po uszkodzeniu zmienia barwę na czerwoną i wydziela nieprzyjemny zapach przypominający mrówki.
Cechy mikroskopowe
Podstawki mają rozmiar 22–30 × 6–10 μm, są maczugowate i czterozarodnikowe. Sterygmy mają długość 3 µm. Cheilocystydy mają wymiary 25–55 × 7–13 µm, są szeroko maczugowate, wydłużone i nieamyloidalne. Brak pleurocystyd. Bazydiospory mają wymiary 5–7,2 × 3,5–4 µm, są szeroko jajowate, owalne, brązowe, gładkie i mają boczną wnękę (hilum).
Występowanie i siedlisko
Grzyb występuje w Ameryce Północnej, Europie oraz Australii. W 2003 roku W. Wojewoda nie uwzględnił go w wykazie wielkowocnikowych grzybów Polski, jednak aktualne lokalizacje są dostępne w internetowym atlasie grzybów.
Jest to grzyb naziemny saprotroficzny, występujący w lasach iglastych, często pod świerkami, a jego owocniki pojawiają się od lipca do października.