Agama to rodzaj gadów z podrodziny Agaminae w rodzinie agamowatych (Agamidae).
Zasięg występowania
Rodzaj ten obejmuje wiele gatunków, które można spotkać w różnych regionach Afryki, w tym w takich krajach jak: Egipt, Libia, Algieria, Maroko, Sahara Zachodnia, Mauretania, Senegal, Gwinea Bissau, Gwinea, Sierra Leone, Liberia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Mali, Burkina Faso, Ghana, Togo, Benin, Niger, Nigeria, Kamerun, Czad, Sudan, Erytrea, Dżibuti, Somalia, Etiopia, Sudan Południowy, Republika Środkowoafrykańska, Gwinea Równikowa, Gabon, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Rwanda, Burundi, Uganda, Kenia, Tanzania, Malawi, Zambia, Angola, Namibia, Botswana, Zimbabwe, Mozambik, Eswatini, Lesotho oraz Południowa Afryka.
Charakterystyka
Te jaszczurki żyją głównie w suchych stepach oraz na skalistych pustyniach. Ich długość ciała wynosi zazwyczaj od 30 do 45 cm. Ubarwienie agam jest zazwyczaj brunatne lub szare, jednak w okresie godowym samce często przybierają jaskrawe kolory, takie jak czerwony, błękitny czy żółty.
Systematyka
Etymologia
Agama: termin pochodzący z Gujany Holenderskiej, oznaczający „jaszczurkę”.
Cyclosaurus (Cyoclosaurus): z greckiego κυκλος kuklos „okrąg”; σαυρος sauros „jaszczurka”. Gatunek typowy: Lacerta hispida Linnaeus, 1758.
Saura: z greckiego σαυρος sauros „jaszczurka”. Gatunek typowy: Saura spinalis Wagler, 1833 (= Lacerta agama Linnaeus, 1758).
Phrynopsis: z greckiego φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”; οψις opsis, οψεως opseōs „wygląd, oblicze, twarz”. Gatunek typowy: Agama atra Daudin, 1802; młodszy homonim Phrynopsis Rafinesque, 1815 (Arachnida).
Podorrhoa: z greckiego πους pous, ποδος podos „stopa”; ορρος orrhos „zad”. Gatunek typowy: Lacerta agama Linnaeus, 1758.
Psammorrhoa: z greckiego ψαμμος psammos „piasek”; ορρος orrhos „zad”. Gatunek typowy: Agama aculeata Merrem, 1820.
Oreodeira: z greckiego ορος oros, ορεος oreos „góra”; δειρας deiras, δειραδος deirados „wzgórze, szczyt”. Gatunek typowy: Oreodeira gracilipes Girard, 1857 (= Tropidolepis africanus Hallowell, 1844).
Podział systematyczny
Rodzaj ten obejmuje następujące gatunki:
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
J.G. Wagler. Deutung der in Seba’s Thesauro rerum naturalium T. 1. et. 2. enthaltenen Abbildungen von Lurchen, mit kritische Bemerkungen. „Isis von Oken”. Jahrgang 1833, s. 885–905, 1833. (niem.).
L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 1–106. (łac.).
Edmund C.E.C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).
Encyklopedia Audiowizualna Britannica. Zoologia I: A–O. Poznań: Axel Springer Polska, 2006, s. 9. ISBN 978-83-60563-05-2.
Zwierzęta. Encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4. Brak numerów stron w książce.