Agalma

Agalma w Antyku

Agalma (stgr. ’άγαλμα) to termin używany w starożytności na określenie kultowego wizerunku bóstwa lub daru, który był mu poświęcony.

W klasycznym okresie starożytności, słowo to odnosiło się do przedmiotów ofiarnych dedykowanych bóstwom, które dzięki swojej wartości materialnej lub artystycznej miały przyczynić się do ich chwały. Do takich obiektów zaliczały się m.in. metalowe lub ceramiczne naczynia, pinakes, płaskorzeźby oraz inne dzieła zarówno dużej, jak i małej plastyki.

W starożytnej Grecji termin ten miał szereg znaczeń, w tym: ozdoba, chluba; posąg, statua bóstwa, wizerunek; a także: dar miły bogom. Pochodzi od czasownika ’άγαλλειν, co oznacza „zdobić”, co z kolei łączy się z ’άγάλλομαι (’agállomai – „być dumnym”, „wychwalać”) oraz przyrostkiem -μα (-ma). Z. Węclewski tłumaczy, że pierwotnie termin ten używany był w kontekście: ubioru, stroju, ozdoby – obrazu; a później: obrazu boga; obrazu człowieka.

Te znaczenia rozszerzyły się o pojęcie wotum, które od V wieku p.n.e. zaczęło odnosić się do posągów bóstw i zyskało ogólne zastosowanie w kontekście rzeźby świątynnej.

Przypisy

Bibliografia

Lexikon der Antike. Leipzig: VEB Bibliographisches Institut, 1971, s. 21.
Der Kleine Pauly. T. 1. München: Deutscher Taschenbuchverlag, 1979, kol. 110-111.