Aftimios, właściwie Abdullah Ofiesh (ur. 22 października 1880 w Bikfayya Al-Muhaydathah, zm. 24 lipca 1966 w Kingston) – amerykański duchowny prawosławny, pełnił funkcję biskupa Brooklynu w latach 1917-1933, a także arcybiskupa Amerykańskiego Ortodoksyjnego Kościoła Katolickiego (AOCC) w latach 1927-1933.
Życiorys
Abdullah Ofiesh pochodził z prawosławnej rodziny syryjskiej i spędził swoje dzieciństwo w Libanie. Jako młody człowiek, mimo sprzeciwu ojca, postanowił podążyć drogą życia monastycznego. Rozpoczął naukę w seminarium duchownym w Bejrucie i przynależał do grupy kleryków związanych z ruchem Młodzi Syryjczycy, który dążył do reform w administracji oraz szkolnictwie kościelnym w Patriarchacie Antiochii. W 1898 roku, po ukończeniu formacji, został mnichem, przyjmując imię zakonne Aftimios, a następnie otrzymał święcenia diakonatu z rąk metropolity Beirutu i Górnego Libanu, Gabriela (Shatilla).
Początkowo planował kontynuować naukę w Rosji, na Kijowskiej Akademii Teologicznej, jednak ostatecznie pozostał w Beirucie. W 1900 roku został archidiakonem, a w 1902 roku otrzymał święcenia kapłańskie. W tym okresie przeniósł się do Lataki, gdzie wszedł w konflikt z arcybiskupem Trypolisu, Arsaniuszem (Haddad), oraz patriarchą Antiochii, Melecjuszem II, nawołując do reformy życia mniszego, administracji Kościoła oraz podniesienia standardów szkolnictwa prawosławnego w Patriarchacie Antiochii.
W 1905 roku, zagrożony ekskomuniką, postanowił opuścić Imperium Osmańskie i osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. Po przybyciu do Nowego Jorku, został inkardynowany do Syryjskiej Prawosławnej Misji w Ameryce Północnej, która wówczas stanowiła samodzielną jednostkę w strukturach Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Pracował w parafiach dla arabskich emigrantów z Bliskiego Wschodu, a wkrótce został proboszczem parafii św. Mikołaja w Montrealu. W 1915 roku otrzymał godność archimandryty.
Po śmierci biskupa Brooklynu, Rafaela (Hawaweeny), sobór rosyjskich biskupów prawosławnych wyznaczył Aftimiosa na jego następcę, a także nowego zwierzchnika Syryjskiej Prawosławnej Misji w Ameryce Północnej. Sakrę biskupią przyjął 13 maja 1917 roku w soborze św. Mikołaja w Nowym Jorku z rąk arcybiskupa Aleutów i Ameryki Północnej, Eudokima (Mieszczerskiego).
Biskup Aftimios pełnił swoją rolę z zaangażowaniem, zyskując reputację dobrego administratora i fundatora wielu instytucji kościelnych. Jednak początek lat dwudziestych XX wieku był okresem niepokojów i kryzysu dla Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Po upadku Imperium Rosyjskiego i odrodzeniu Patriarchatu Moskiewskiego, w Ameryce Północnej pojawiły się zamieszanie i różnice zdań dotyczące przyszłości struktur kościelnych poza granicami Rosji. Wśród arabskiej wspólnoty pod przewodnictwem biskupa Aftimiosa wyróżniły się dwie frakcje: jedna dążyła do stworzenia ponadnarodowego Kościoła Prawosławnego w Ameryce, a druga pragnęła zachować tradycje liturgiczne i obyczajowe oraz przejść pod jurysdykcję Patriarchatu Antiochii.
Biskup Aftimios popierał współpracę z metropolitą całej Ameryki i Kanady, Platonem (Rożdiestwienskim), od którego w 1923 roku przyjął tytuł arcybiskupa. Jego przeciwnikiem był Viktor (Abuassaley), a spór ten doprowadził w 1924 roku do podziału arabskiej wspólnoty prawosławnej w Ameryce Północnej na dwie grupy: pod jurysdykcją antiocheńską oraz rosyjską. W tym samym roku miały miejsce także wydarzenia, które doprowadziły do schizmy w Rosyjskim Kościele Prawosławnym, gdy patriarcha Moskwy, Tichon, zawiesił amerykańskiego metropolitę Platona (Rożdiestwienskiego), a IV Sobór Wszechamerykański ogłosił autonomię Metropolii Amerykańskiej. Aftimos opowiedział się za postanowieniami soborowymi.
W 1927 roku, dzięki aprobacie metropolity Platona i biskupów rosyjskiej Metropolii Ameryki, arcybiskup Aftimos stał się zwierzchnikiem samorządnego Amerykańskiego Ortodoksyjnego Kościoła Katolickiego, który zrzeszał anglojęzycznych prawosławnych w Ameryce Północnej. Była to wspólnota ideowo panprawosławna, starająca się dostosować swoje misyjne działania do dominującej w Stanach Zjednoczonych kultury zachodniej. Dla nowego Kościoła Aftimos konsekrował w latach 1927–1932 czterech biskupów pomocniczych: Sofroniusza (Beshara), Emmanuela (Abouhatab), Józefa (Żuka) oraz Ignacego (Nicholsa).
Wkrótce po założeniu, misja AOCC zaczęła być krytykowana przez Kościół Episkopalny Stanów Zjednoczonych. Arcybiskup Aftimos wszedł w konflikt z hierarchią Metropolii Amerykańskiej oraz z biskupami rosyjskimi, co dotyczyło kwestii finansowania parafii i własności nieruchomości kościelnych. W wyniku napięć, w 1930 roku, AOCC opuścił biskup Montrealu, Emmanuel (Abouhatab), który przeszedł pod jurysdykcję metropolity Platona i został nowym biskupem Brooklynu w opozycji do Aftimiosa. Amerykański Ortodoksyjny Kościół Katolicki stał się niezależny od rosyjskiej Cerkwi w Ameryce Północnej, de facto zrywając z nią współpracę.
W 1933 roku arcybiskup Aftimos został ekskomunikowany za naruszenie kanonów prawosławia, gdy poślubił Mariam Namey. Po tym wydarzeniu doszło do sporów wśród biskupów AOCC dotyczących zwierzchnictwa Kościoła. Biskupi Józef (Żuk) i Ignacy (Nichols) uznali małżeństwo Aftimiosa za ważne, jednak uznali go za emerytowanego. Sofroniusz (Beshara) był bardziej zdecydowany i potępił Aftimiosa oraz Ignacego za złamanie celibatu. W ciągu kilku miesięcy od tych wydarzeń, Amerykański Ortodoksyjny Kościół Katolicki przestał funkcjonować.
Po zawarciu małżeństwa, Aftimios nie pełnił już funkcji kapłańskich i żył z rodziną w skromnych warunkach w Pensylwanii. Po śmierci został pochowany bez ceremonii kościelnych na Maple Hill Cemetery w Hanover Township.
Bibliografia
Karl Pruter: Bishops extraordinary. Highlandville: St. Willibrord’s Press, 1985, s. 49-56.