Afrykanka żółtobrzucha
Afrykanka żółtobrzucha, znana również jako afrykanka ognistobrzucha czy senegalska (Poicephalus senegalus), to średniej wielkości ptak z rodziny papugowatych (Psittacidae). Zamieszkuje południową część zachodniej Afryki i nie jest uważana za gatunek zagrożony. Często występuje w hodowlach oraz w domach jako zwierzę towarzyszące.
Zasięg występowania i podgatunki
Afrykanka żółtobrzucha występuje w południowej części zachodniej Afryki, a jej zasięg szacuje się na około 3,59 miliona km².
Wyróżnia się zazwyczaj dwa podgatunki:
- P. s. senegalus – obejmuje południową Mauretanię, Senegal, Gambię, Gwineę Bissau, południowy Niger, północną Nigerię, północny Kamerun, południowo-zachodni Czad oraz północną Republikę Środkowoafrykańską. Proponowany jest także wątpliwy takson mesotypus.
- P. s. versteri – występuje na północno-zachodnim Wybrzeżu Kości Słoniowej oraz południowo-zachodniej Nigerii.
Morfologia
Wygląd
Afrykanka żółtobrzucha nie wykazuje dymorfizmu płciowego. Posiada szaro-czarną głowę, czarną obwódkę wokół oczu oraz przejrzysty dziób, który zmienia kolor z szarego na czarny. Oczy są jasne. Wierzch ciała, w tym skrzydła i ogon, ma zielony kolor, natomiast pierś jest nieco jaśniejsza. Końce skrzydeł i ogona są czarne, a brzuch ma żółtą barwę z czerwonymi akcentami w okolicy piersi. Nogi są szare, natomiast nogawki zielone. Młode osobniki mają ciemne oczy.
Wymiary
długość ciała: około 23 cm
masa ciała: 120–161 g
Ekologia i zachowanie
Afrykanka żółtobrzucha zasiedla głównie lasy sawannowe, ale można ją spotkać także na otwartych polach uprawnych z porozrzucanymi drzewami.
W naturalnym środowisku te ptaki żyją w parach, chociaż czasami tworzą stada liczące od 10 do 20 osobników. Gdy zbliża się człowiek, stają się płochliwe i dzikie. Często latają na dużych wysokościach, a w sytuacjach zagrożenia wydają krótkie, głośne serie skrzeczących i gwiżdżących dźwięków.
Ich dieta składa się z owoców, pąków oraz nasion, w tym roślin uprawnych, takich jak proso czy orzeszki ziemne.
Lęgi
Okres lęgowy trwa od września do listopada (w czasie polskim). Samice budują gniazda w dziuplach drzew, które same wydrążają. Samice osiągają zdolność do rozmnażania w wieku dwóch lat, a samce w wieku trzech. Rozmnażają się tylko przez kilka lat, maksymalnie do siedmiu. Samica składa od 2 do 4 jaj w odstępach dwudniowych, które sama inkubuje. Czas inkubacji wynosi od 25 do 28 dni, co zależy od temperatury otoczenia. Po wykluciu pisklęta ważą około 6 gramów. Spędzają 8 tygodni w gnieździe, a po dwóch tygodniach stają się samodzielne. Po upływie roku mają ubarwienie dorosłych osobników.
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje afrykankę żółtobrzuchą jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Nie oszacowano liczebności populacji, jednak ptak ten opisywany jest jako bardzo liczny. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy. Gatunek ten znajduje się w załączniku II CITES.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Zdjęcia, nagrania dźwięków i krótkie filmy dostępne są na stronie eBird (Cornell Lab of Ornithology).
Strona poświęcona afrykance ognistobrzuchej: senegalki.papuzki.webd.pl (zarchiwizowane z dnia 2011-03-24).
Inna strona poświęcona afrykance ognistobrzuchej: senegalka.republika.pl (zarchiwizowane z dnia 2018-01-31).
