Afryka Subsaharyjska

Afryka Subsaharyjska, znana również jako Czarna Afryka, to termin odnoszący się do obszaru Afryki leżącego na południe od Sahary. Przeważającą część mieszkańców tego regionu stanowią ludzie o czarnoskórej karnacji.

Charakterystyka

W Afryce Subsaharyjskiej znajduje się 43 kraje, w tym także państwa wyspiarskie. W 2015 roku region ten zamieszkiwało około 943 062 000 osób, co stanowiło około 13% światowej populacji. Największą liczbą ludności charakteryzowały się: Nigeria (184,5 mln mieszkańców), Etiopia (98,8 mln) oraz Demokratyczna Republika Konga (71,2 mln). Ten obszar charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem w poziomie PKB. W 2012 roku najwyższe wartości PKB odnotowano w Gwinei Równikowej, Botswanie oraz RPA, natomiast najniższe w Demokratycznej Republice Konga, Erytrei oraz Burundi. Z danych z 2016 roku wynika, że ubóstwo wielowymiarowe dotyka 74% ludności wiejskiej oraz 31% mieszkańców miast.

Afryka Subsaharyjska obejmuje takie regiony jak Afryka Zachodnia, Środkowa, Wschodnia (w tym Półwysep Somalijski, znany jako Róg Afryki) oraz Południowa. Madagaskar, mimo swojego ekologicznego odrębności, jest włączany przez UNESCO do statystyk dotyczących Czarnej Afryki. Region ten graniczy z Oceanem Atlantyckim od zachodu i Oceanem Indyjskim od wschodu. Klimat jest zróżnicowany, a w regionie występują dwie pustynie: Namib i Kalahari. W tym obszarze nie ma wysokich gór, a najwyższym szczytem jest Kilimandżaro, wulkaniczny masyw w Tanzanii o wysokości 5895 m n.p.m.

Wiele krajów w strefie przejścia jest zbliżonych pod względem realiów do tych w Afryce Subsaharyjskiej. Czarna Afryka jest jednym z najsłabiej rozwiniętych gospodarczo regionów na świecie, gdzie problemy takie jak choroby (w tym te związane z niską wyszczepialnością), konflikty zbrojne, nierówności płci i społeczne, ograniczony dostęp do edukacji oraz brak dostępu do czystej wody (w 2015 roku 32% populacji) są powszechne. Długie okresy suszy pogarszają sytuację, zwłaszcza w Sahelu, gdzie wielu mieszkańców żyje z tradycyjnego rolnictwa i pasterstwa (80–90% ludności w tej strefie). Średnie roczne opady wahają się od 200 mm na północy do 600 mm na południu. Poza porą deszczową, która trwa około 4 miesiące, występują długie susze, które negatywnie wpływają na rolnictwo. Sahel jest również obszarem poważnie dotkniętym degradacją środowiska oraz pustynnieniem. W całej Afryce Subsaharyjskiej do głównych upraw należą kukurydza, sorgo, pszenica, miłka abisyńska oraz proso, a także hodowla trzody chlewnej.

Średnia długość życia w wielu krajach jest niska. Najniższe wartości w 2015 roku odnotowano w Republice Środkowoafrykańskiej (49,5 lat dla mężczyzn, 53,4 dla kobiet), Suazi (49,6 lat dla mężczyzn, 48,1 dla kobiet), Lesotho (49,9 lat dla mężczyzn, 50 dla kobiet), Czadowi (50,8 lat dla mężczyzn, 53 dla kobiet) oraz Sierra Leone (50,8 lat dla mężczyzn, 51,9 dla kobiet). Jednak od 2000 do 2015 roku średnia długość życia w regionie znacznie wzrosła (o 8,8 lat). Wskaźnik umieralności dzieci jest nadal wysoki – w 1990 roku statystycznie 188 dzieci na 1000 nie dożywało 5. roku życia. W 2000 roku liczba ta spadła do 158, a w 2013 do 93, co wciąż jest wynikiem około 15 razy wyższym niż w krajach rozwiniętych. Najwyższa umieralność w 2015 roku dotyczyła obywateli Sierra Leone (179/1000), Demokratycznej Republiki Konga (174/1000) oraz Mali (154/1000). Upośledzenie wzrostu spowodowane niedożywieniem dotykało w 2013 roku 38% dzieci.

Obszar Czarnej Afryki jest bardzo zróżnicowany językowo, a ponad 1000 języków należy do rodziny języków nigero-kongijskich. Z tych, ponad 500 należy do rodziny bantu, z suahili mającym znaczenie jako język międzynarodowy.

W niektórych krajach wskaźnik piśmienności jest niski – wynosił średnio 53% w 1990 roku i 59% w 2011 roku; waha się od 25,3% w Gwinei (2010) do 91,8% na Seszelach (2011) oraz 94,2% w Gwinei Równikowej (2011). W 2013 roku brakowało danych na temat piśmienności w Kongo, Sudanie Południowym i Somalii. Część dzieci nie chodzi do szkół lub uczęszcza na zajęcia w obszarach dotkniętych konfliktami zbrojnymi. W 2015 roku 90% dzieci w wieku szkolnym w Afryce Subsaharyjskiej było zapisanych do szkół, co stanowi znaczący postęp w porównaniu do 1990 roku, gdy ten wskaźnik wynosił 52%. Dostęp do Internetu w tym regionie wynosi 25%, co jest najniższym wynikiem wśród innych części świata.

Migranci w Europie

Liczba migrantów z Afryki Subsaharyjskiej w krajach europejskich (na rok 2017):

Zobacz też

Przypisy