Afryka Południowo-Zachodnia

Afryka Południowo-Zachodnia

Afryka Południowo-Zachodnia (ang. South-West Africa, afr. Suidwes-Afrika) to terytorium zależne Południowej Afryki, które istniało w latach 1920–1990, obejmujące obszar współczesnej Namibii.

W okresie 1920–1945 terytorium to było zarządzane jako mandat Ligi Narodów przez Związek Południowej Afryki, ustanowione po I wojnie światowej na obszarze byłej Niemieckiej Afryki Południowo-Zachodniej. Po 1945 roku rząd południowoafrykański dążył do aneksji tego terytorium, ignorując wolę Organizacji Narodów Zjednoczonych, która planowała jego przekształcenie w terytorium powiernicze oraz eventualnie uzyskanie niepodległości. Status terytorium był kontrowersyjny i sporny pomiędzy Południową Afryką a międzynarodową społecznością. Południowa Afryka sprawowała kontrolę nad tym obszarem do 1990 roku, kiedy to uzyskał on niepodległość jako Namibia, co zakończyło proces dekolonizacji w Afryce.

Historia

W latach 1884–1915 obszar dzisiejszej Namibii był pod niemiecką kontrolą jako Niemiecka Afryka Południowo-Zachodnia (niem. Deutsch-Südwestafrika). W 1915 roku, w trakcie I wojny światowej, wojska południowoafrykańskie przeprowadziły udaną kampanię przeciwko Niemcom, co zaowocowało przejęciem kontroli nad kolonią. W 1920 roku Południowa Afryka otrzymała mandat nad tym terytorium od Ligi Narodów. Niedługo potem rząd południowoafrykański rozpoczął działania mające na celu integrację tego obszaru.

Po II wojnie światowej władze Południowej Afryki odmówiły przekształcenia Afryki Południowo-Zachodniej w terytorium powiernicze ONZ, co uczyniło ją de facto kolonią RPA. To doprowadziło do zaostrzenia konfliktu między rządem a lokalnymi ruchami niepodległościowymi, szczególnie z SWAPO, które powstało w 1960 roku.

W 1966 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję odbierającą RPA mandat nad Afryką Południowo-Zachodnią. W 1971 roku Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości uznał południowoafrykańską kontrolę nad tym regionem za nielegalną.

Ostatecznie, terytorium Afryki Południowo-Zachodniej uzyskało niepodległość 21 marca 1990 roku, przyjmując nazwę Namibia.

Walvis Bay

Miasto Walvis Bay, które jest największym portem morskim współczesnej Namibii, było zarządzane w latach 1922–1977 jako część Afryki Południowo-Zachodniej, mimo że formalnie nie wchodziło w skład terytorium mandatowego Ligi Narodów. Port był w posiadaniu brytyjskim od 1878 roku, a od 1910 roku stanowił integralną część Południowej Afryki jako jej eksklawa. W 1978 roku port powrócił pod bezpośrednią administrację władz południowoafrykańskich. Niedługo po uzyskaniu niepodległości przez Namibię, od 1992 roku miasto było współadministrowane przez oba państwa, a w 1994 roku zostało przekazane Namibii.

Uwagi

Przypisy