Afryka Północna
Afryka Północna to region kontynentu afrykańskiego, obejmujący jego północne obszary. W skład krajów Afryki Północnej zazwyczaj wchodzą:
- Algieria
- Egipt
- Libia
- Maroko
- Mauretania (czasami zaliczana do Afryki Zachodniej)
- Sahara Zachodnia (rzadko przypisywana Afryce Zachodniej)
- Sudan (czasami klasyfikowany jako część Afryki Wschodniej)
- Tunezja
Czasami do tego regionu wlicza się także Etiopię, Erytreę i Dżibuti, jednak pojęcie to często ogranicza się do krajów Maghrebu.
Historia
Najstarszą cywilizacją, która powstała w północnej Afryce, była cywilizacja egipska. Państwa Dolnego i Górnego Egiptu, rządzone przez faraonów, zjednoczyły się około XXI wieku p.n.e., a ich początki sięgają IV tysiąclecia p.n.e. Wpływy polityczne, gospodarcze i kulturowe Egiptu obejmowały Nubię, Etiopię, a dzięki morskim szlakom handlowym, również krainę Punt.
Na przełomie XII i XI wieku p.n.e. w obszarze Numibii rozwinęło się państwo Kusz. W VIII wieku p.n.e. władcy Kusz podbili Egipt, rządząc nim przez ponad sto lat jako dynastia etiopska.
Od XI wieku p.n.e. w północno-zachodniej Afryce, wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego, Fenicjanie zakładali kolonie i faktorie handlowe. Około 1100 roku p.n.e. powstała kolonia w Utyce, a w 814 roku p.n.e. – w Kartaginie, która z czasem zdominowała inne fenickie osady. Dążenie Kartaginy do monopolizacji handlu morskiego doprowadziło do konfliktów z Rzymem, skutkujących trzema wojnami punickimi (III–połowa II wieku p.n.e.), które zakończyły się zniszczeniem Kartaginy.
W XI wieku p.n.e. na obszarze dzisiejszej północnej Etiopii rozwinęło się państwo Aksum, które według tradycji było kontynuatorem królestwa Saby. Około 350 roku p.n.e. Aksum zaatakował Kusz, co przyczyniło się do jego upadku. W 333 roku władca Aksum, Ezana, przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim. W VI wieku na terytorium Aksum miały miejsce liczne wojny religijne, a samo państwo upadło w X wieku w wyniku najazdu Arabów.
W II–I wieku p.n.e. północne wybrzeże Afryki, w tym Egipt, zostało podbite przez Rzym, co spowodowało jednoczenie regionu pod względem kulturowym i gospodarczym. Taki stan rzeczy trwał do podziału cesarstwa rzymskiego w 395 roku. Egipt przeszedł do cesarstwa wschodniorzymskiego, a w VII wieku został utracony na rzecz Arabów. W 429 roku obszary afrykańskie należące do cesarstwa zachodniorzymskiego zostały zajęte przez Wandalów.
Islamizacja Afryki Północnej (649 – 1055)
Po śmierci Mahometa, założyciela religii islamskiej, jego następcy, kalifowie, rozpoczęli wielkie kampanie wojenne przeciwko niewiernym. Ich armie zaatakowały między innymi Egipt, który całkowicie został opanowany do 649 roku, oraz Cyrenajkę i Trypolitanię w północnej Afryce. Do początku VIII wieku Arabowie zdobyli całą Afrykę Północną, a w 711 roku wkroczyli do Hiszpanii na Półwyspie Iberyjskim.
Jednak kalifowie rządzący z Bagdadu szybko stracili kontrolę nad Afryką Północną, gdzie władzę przejęły lokalne dynastie islamskie. Egipt stał się odrębnym państwem od 868 roku. W 969 roku Egipt został opanowany przez szyickich Fatymidów, którzy w 971 roku założyli Kair, nową stolicę oraz centrum handlowe i naukowe. Już w 988 roku powstał tam jeden z pierwszych uniwersytetów średniowiecza oraz biblioteka, która liczyła 1600 tomów.
W Maghrebie powstało silne państwo Zirydów, które jednak rozpadło się w wyniku najazdu nomadów w 1050 roku, wysłanych przez Fatymidów.