Afrowenator
Afrowenator (Afrovenator abakensis) to dwunożny, mięsożerny teropod z rodziny megalozaurów, uważany za bazalnego członka tej grupy. Jego nazwa oznacza „afrykański myśliwy”.
Nazwa
Nazwa rodzajowa wywodzi się z łaciny i jest połączeniem prefiksu afro-, odnoszącego się do Afryki, oraz słowa venator, co oznacza myśliwego lub badacza. Wyróżnia się tylko jeden gatunek, A. abakensis. Epitet gatunkowy odnosi się do regionu Nigru znanego jako In Abaka, w którym odkryto skamieniałości. Opis rodzaju i gatunku został opublikowany w 1994 roku w renomowanym czasopiśmie naukowym Science przez znanego amerykańskiego paleontologa Paula Sereno oraz jego współpracowników Jeffreya Wilsona, Hansa Larssona, Didiera Dutheila i Hansa-Dietera Suesa.
Odkrycie
Szczątki afrowenatora zostały znalezione w formacji Tiourarén w regionie Agadez w Nigrze. Wiek tej formacji jest niepewny; pierwotnie sądzono, że reprezentuje ona hoteryw i barrem wczesnej kredy, około 135 do 125 milionów lat temu. Jednak według Olivera Rauhuta i Adriany López-Arbarello (2009), badania skamieniałości ryb i bezkręgowców z formacji Tiourarén nie dostarczają dowodów na jej kredowy wiek, a jej relacje geologiczne z innymi formacjami basenu Iullemeden wskazują, że nie reprezentuje ona aptu ani żadnego młodszego wieku. W opinii tych autorów, pozycja filogenetyczna dinozaurów odkrytych w tej formacji, takich jak Jobaria, Afrovenator i Spinostropheus, sugeruje, że bardziej prawdopodobne jest, iż formacja Tiourarén reprezentuje przełom środkowej i późnej jury. Z kolei Le Loeuff i jego zespół (2010) opisali ząb zauropoda z libijskiej formacji Cabao, który ich zdaniem przypominał zęby Rebbachisaurus tamesnensis z formacji Tiourarén; może to sugerować, że obie formacje mają ten sam wiek. W opinii autorów formacja Cabao prawdopodobnie reprezentuje hoteryw lub barrem, jednak nie można całkowicie wykluczyć, że może być ona walanżynem lub berriasem. Jeśli formacja Tiourarén rzeczywiście reprezentuje ten sam wiek, to może być nieco starsza, niż wcześniej sądzono, lecz wciąż wczesnokredowa.
Ten teropod jest znany z jednego, niemal kompletnego szkieletu, który obejmuje wyróżniającą się czaszkę (bez żuchwy), część kręgosłupa, „ręce” (łapy przednie) oraz kompletne tylne kończyny, a także prawie kompletną miednicę. Szkielet ten znajduje się na Uniwersytecie w Chicago.
Klasyfikacja
Współczesne analizy klasyfikacyjne umieszczają afrowenatora w rodzinie megalozaurów, która wcześniej była traktowana jako „kosz na śmieci” dla wielu dużych i trudnych do sklasyfikowania teropodów, ale została zdefiniowana na nowo jako siostrzany takson rodziny spinozaurów w obrębie grupy Spinosauroidea.
Badania z 2002 roku, koncentrujące się głównie na noazaurach, umiejscowiły afrowenatora w bazalnych megalozaurach. Jednak Dubreillosaurus (dawniej Poekilopleuron valesdunensis) nie został tutaj uwzględniony, co może wpłynąć na ten fragment kladogramu.
Inne, bardziej szczegółowe analizy kladystyczne umieszczają afrowenatora w tej samej podrodzinie megalozaurów, co eustreptospondyl i dubreillozaur, znanej jako Megalosaurinae (Allain, 2002) lub Eustreptospondylinae (Holtz et al, 2004). Późniejsze badania włączyły również piatnickizaura do tej grupy.
Pokrewieństwo afrowenatora wyjaśniają różne hipotezy:
- Sereno klasyfikuje go jako bazalnego członka grupy Spinosauroidea, nazywając tę grupę Torvosauroidea, która znajduje się poza rodzinami spinozaurów i megalozaurów, które określa jako torwozaury.
Opis
Długość ciała afrowenatora sięgała do 9 m (od czubka głowy do ogona), a jego masa wynosiła około 2 ton. Posiadał w szczękach około 60 ostrych zębów, zagiętych do tyłu, przystosowanych do odrywania kawałków mięsa, z każdym z nich mającym długość około 5 cm.
Gatunki
A. abakensis
Bibliografia
Allain, R. 2002. Discovery of megalosaur (Dinosauria, Theropoda) in the middle Bathonian of Normandy (France) and its implications for the phylogeny of basal Tetanurae. Journal of Vertebrate Paleontology 22(3): 548-563.
Carrano, M.T., Sampson, S.D. & Forster, C.F. 2002. The osteology of Masiakasaurus knopfleri, a small abelisauroid (Dinosauria: Theropoda) from the Late Cretaceous of Madagascar. Journal of Vertebrate Paleontology 22(3): 510-534.
Holtz, T.R., Molnar, R.E., Currie, P.J. 2004. Basal Tetanurae. In: Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmolska, H. (Eds.). The Dinosauria (2nd Edition). Berkeley: University of California Press. Pp. 71-110.
Rauhut, O.W.M. (2003). The Interrelationships and Evolution of Basal Theropod Dinosaurs. Special Papers in Palaeontology 69. London: The Palaeontological Association. Pp. 1-215.
Sereno, P.C., Wilson, J.A., Larsson, H.C.E., Dutheil, D.B., & Sues, H-D. 1994. Early Cretaceous dinosaurs from the Sahara. Science 266: 267-270.