Afrodyzjak

Afrodyzjaki

Afrodyzjaki to substancje, które według powszechnych przekonań mogą zwiększać popęd płciowy lub potencję. Zazwyczaj wpływają one bezpośrednio lub pośrednio na przewodnictwo dopaminergiczne oraz modyfikują poziom hormonów płciowych. Często są to powszechnie dostępne pokarmy i napoje, takie jak szampan, kawa z dodatkiem imbiru, cynamonu i koziego mleka, owoce morza, a także morele zmiksowane z mleczkiem pszczelim. Jednym z najsilniejszych afrodyzjaków jest johimbina.

Podział afrodyzjaków

Afrodyzjaki można klasyfikować według ich działania na dwie główne grupy:

Afrodyzjaki magiczne – to substancje, często określane jako napoje miłosne, mające na celu wywołanie zakochania się lub skierowanie pociągu seksualnego, dawniej nazywane lubczykami.
Afrodyzjaki zwiększające możliwości seksualne – to substancje, które mają na celu pobudzenie erekcji u mężczyzn lub pobudzenie seksualne u kobiet, niekoniecznie związane z miłością.

Można też podzielić afrodyzjaki według sposobu ich działania:

Magiczne – zazwyczaj nie zawierają substancji, które działają w oczekiwany sposób na organizm.
Magiczne lub ludowe – mogą skutecznie działać, dzięki zawartym w nich substancjom.
Ludowe lub tradycyjne – nie mają działania magicznego, często są to określone pokarmy lub napoje. Tradycja przypisuje afrodyzjakalne właściwości potrawom, które przypominają członek w stanie erekcji (np. szparagi, smardze, młode pędy bambusa, pora). Niekiedy badania naukowe wykazały, że niektóre z nich mogą korzystnie wpływać na seksualność, np. dzięki dużej zawartości mikroelementów lub witamin, albo wysokiej kaloryczności. Należy jednak uważać, ponieważ niektóre afrodyzjaki mogą być niebezpieczne, jak np. japońska ryba fugu.
Preparaty medycyny naturalnej i ludowej – niektóre z nich mają potwierdzone działanie, ale stosowanie niektórych środków (np. hiszpańska mucha) może prowadzić do niepożądanych skutków ubocznych. Wiara w tradycyjne medykamenty czasem przyczynia się do polowań na zagrożone gatunki zwierząt lub zbierania chronionych roślin (np. róg nosorożca w medycynie chińskiej).
Nowoczesne leki – oferowane przez firmy farmaceutyczne, mają różnorodne działanie. Czasami efektem ich działania jest jedynie efekt placebo, wzmocniony odpowiednimi witaminami i mikroelementami, a innym razem wpływają na ciała jamiste członka, poprawiając ukrwienie lub korzystnie oddziałując na system nerwowy. Dostępne są w formie tabletek, kapsułek, kropli lub maści.
Narkotyki, środki odurzające i alkohol – ich działanie opiera się głównie na zmniejszeniu lub zniesieniu hamulców moralnych i wstydu, co może prowadzić do uczucia euforii lub pobudzenia.
Kosmetyki – niektóre z nich zawierają ludzkie feromony, które mają zwiększać atrakcyjność seksualną ich użytkowników.

Przykłady afrodyzjaków

Do afrodyzjaków zaliczamy różnorodne pokarmy, przyprawy, zioła oraz napoje, w tym:

Pokarmy: awokado, truskawki, befsztyki (szczególnie krwiste lub tatarskie), cebula (zwłaszcza w postaci zupy cebulowej), czekolada, dziczyzna, grzyby (pierścieniaki, smardze, trufle), jaja (w szczególności przepiórcze), kawior, małże, miód, orzechy włoskie, ostrygi, pory, ryby (w tym fugu, pstrągi, rekin, sardynki), seler, sery (roquefort, sery kozie), suszone owoce (daktyle, figi, morele), szparagi;
Przyprawy: chili, chrzan, cynamon, czosnek, cząber, gałka muszkatołowa, imbir, kardamon, pieprz, pieprz kajeński, wanilia, kapary, seler;
Zioła i preparaty roślinne: epimedium wielkokwiatowe, lotos, lubczyk ogrodowy, muira-puama, niektóre kaktusy, nasiona powoju amerykańskiego, Damiana (Turnera diffusa), preparaty z miłorzębu, cukierki i herbaty z żeń-szenia, ruta stepowa;
Napoje: czekolada, kakao, kawa, szampan, różne koktajle alkoholowe i mleczne, mleko kozie;
Medykamenty i paramedykamenty: johimbina, kantarydyna, mleczko pszczele, papaweryna, preparaty witaminowe, DHEA.
Leki na receptę – mające udowodnioną skuteczność w leczeniu pewnych form zaburzeń erekcji, takie jak Cialis, Viagra, oraz preparaty hormonalne (np. te zawierające testosteron, estrogen).

Afrodyzjaki w przeszłości

Od zarania dziejów ludzie używali różnych substancji i produktów spożywczych, które miały rzekomo zwiększać pożądanie i poprawiać życie seksualne. W różnych kulturach na świecie wykorzystywano zarówno rośliny, jak i produkty pochodzenia zwierzęcego.

W wielu kulturach szczególnie popularne były określone rośliny i przyprawy, którym przypisywano działanie pobudzające:

Lubczyk (Levisticum officinale) – stosowany w Europie, zwłaszcza w Polsce, jako dodatek do potraw i naparów miłosnych, wierzono, że potrafi rozbudzić uczucia i przyciągnąć ukochaną osobę.
Żeń-szeń (Panax ginseng) – wykorzystywany w tradycyjnej medycynie chińskiej jako środek poprawiający libido i witalność.
Szafran (Crocus sativus) – ceniony w basenie Morza Śródziemnego oraz na Bliskim Wschodzie, uznawany za przyprawę poprawiającą nastrój i zwiększającą pożądanie.
Maca (Lepidium meyenii) – roślina pochodząca z Andów, używana przez rdzennych mieszkańców Ameryki Południowej jako naturalny środek zwiększający płodność i energię seksualną.
Trufle – ich intensywny aromat miał przypominać ludzkie feromony, co sprawiało, że były cenione w kuchni francuskiej i włoskiej.

Niekiedy także składniki pochodzenia zwierzęcego były uważane za stymulujące:

Ostrygi – cenione w Europie i Ameryce Północnej za wysoką zawartość cynku, który wpływa na poziom testosteronu. Casanova, znany XVIII-wieczny uwodziciel, rzekomo spożywał ostrygi codziennie.
Róg nosorożca – sproszkowany róg stosowano w tradycyjnej medycynie wschodniej jako środek na potencję, chociaż współczesne badania wykazały, że jest on głównie zbudowany z keratyny i nie ma naukowo potwierdzonego działania.
Jądra zwierząt – w niektórych kulturach spożywano je jako symbol męskości i płodności, szczególnie w tradycjach pasterskich.
Yohimbina – alkaloid pozyskiwany z kory afrykańskiego drzewa Yohimbe, stosowany jako afrodyzjak w Afryce Zachodniej, a później również w medycynie zachodniej.

Wiele kultur łączyło afrodyzjaki z obrzędami i wierzeniami związanymi z miłością i płodnością:

Noc Kupały (Europa Środkowo-Wschodnia) – podczas obchodów tego słowiańskiego święta miłości i płodności stosowano zioła, takie jak dziurawiec czy macierzanka, które miały przyciągać ukochaną osobę.
Miód i miesiąc miodowy – w wielu kulturach nowożeńcom podawano miód jako symbol miłości i płodności. Zwyczaj picia miodu w pierwszym miesiącu po ślubie przetrwał w określeniu „miesiąc miodowy”.
Chleb z lubczykiem – w Europie Środkowej wypiekano specjalne chleby z dodatkiem lubczyku, które miały wzmacniać uczucia między małżonkami.
Napój kakaowy Majów i Azteków – kakao było spożywane przez arystokrację Mezoameryki jako środek zwiększający energię i pożądanie.

Niektóre produkty spożywcze były uważane za afrodyzjaki ze względu na ich kształt lub skojarzenia z płodnością i seksualnością. Przykłady to:

Szparagi – ich falliczny kształt sprawiał, że były uważane za afrodyzjak w Europie.
Figi – w starożytnej Grecji symbolizowały płodność i były spożywane jako część rytuałów związanych z boginią Afrodytą.
Banany – w niektórych kulturach ich kształt kojarzono z męskością, co wpłynęło na ich reputację jako naturalnego afrodyzjaku.