Afrikan Pietrowicz Bogajewski (ros. Африкан Петрович Богаевский, data urodzenia: 27 grudnia 1872?/8 stycznia 1873 w stanicy Kamieńskiej, zmarł 21 października 1934 w Paryżu) był rosyjskim generałem porucznikiem, jednym z przywódców Armii Ochotniczej oraz atamanem Republiki Dońskiej.
Życiorys
Wywodził się z arystokratycznego rodu Kozaków dońskich. Był synem Pietra Grigoriewicza Bogajewskiego, który brał udział w obronie Sewastopola (1854–1855) oraz w stłumieniu powstania styczniowego. W 1878 roku zakończył służbę w stopniu wojskowego starszyny. Jego bratem był Mitrofan (1881–1918), który był działaczem kozackim, historykiem oraz pedagogiem.
Służba w Armii Imperium Rosyjskiego
W 1890 roku ukończył Doński Korpus Kadetów, a w 1892 Nikołajewską Szkołę Kawalerii, gdzie rozpoczął swoją karierę wojskową jako chorąży w Atamańskim Pułku Lejbgwardii Jego Wysokości.
W latach 1895–1900 studiował w Nikołajewskiej Akademii Sztabu Generalnego, którą ukończył z wyróżnieniem. Następnie służył w sztabie Gwardii oraz Petersburskiego Okręgu Wojskowego. W grudniu 1908 roku awansował na pułkownika. W latach 1909–1914 pełnił funkcję szefa sztabu 2 Dywizji Kawalerii Gwardii. Od października 1914 do 1 stycznia 1915 był dowódcą 4 Mariupolskiego Pułku Huzarów. 10 listopada 1914 roku otrzymał Oręż Świętego Jerzego za walki podczas operacji wschodniopruskiej. Od stycznia do października 1915 roku dowodził Lejb-Gwardyjskim Kombinowanym Pułkiem Kozaków, a 22 marca 1915 roku otrzymał stopień generała majora oraz został przydzielony do świty Jego Cesarskiej Wysokości. Od 4 października do kwietnia 1917 roku był szefem sztabu atamana wszystkich wojsk kozackich, wielkiego księcia Borysa Władimirowicza Romanowa. Od 7 kwietnia 1917 roku dowodził Zabajkalską Dywizją Kawalerii. W tym samym roku został odznaczony Krzyżem Zasługi Wojskowego Orderu Świętego Jerzego z liściem laurowym za walki pod Tarnopolem. Latem 1917 roku objął dowództwo 1 Dywizji Kawalerii Gwardii, a w sierpniu tego samego roku został zastępcą szefa sztabu 4 Korpusu Kawaleryjskiego.
Armia Ochotnicza
Porzucił 1 Dywizję Kawalerii Gwardii w Kijowie. W Stanicy Ługańskiej został aresztowany przez bolszewików, jednak udało mu się uniknąć egzekucji w grudniu 1917 roku. Następnie dotarł do Nowoczerkaska. 5 stycznia 1918 roku dowodził wojskami w rejonie Rostowa pod komendą Kaledina. Od 11 lutego do marca 1918 roku był dowódcą Aleksiejewskiego Pułku Partyzanckiego podczas pierwszego marszu kubańskiego. W marcu objął dowództwo 2. Brygady Armii Ochotniczej. Od maja 1918 do stycznia 1919 roku pełnił obowiązki ministra spraw zagranicznych w rządzie atamana Krasnowa. 28 sierpnia 1918 roku awansował na generała porucznika. 6 lutego 1919 roku został wybrany atamanem Wszechwielkiego Wojska Dońskiego, zastępując Krasnowa. Walczył pod dowództwem Antona Denikina oraz Piotra Wrangla, reprezentując Kozaków dońskich w Rządzie Południa Rosji. Po opuszczeniu Krymu z generałem Wranglem w listopadzie 1920 roku, rozpoczął życie na emigracji.
Emigracja
Pierwszym miejscem jego pobytu była Konstantynopol, później przebywał w Sofii, Belgradzie, a od 1923 roku osiedlił się w Paryżu, gdzie był współtwórcą oraz czołowym działaczem kozackich organizacji emigracyjnych. Publikował również w kozackich periodykach. Zmarł na zawał serca 21 października 1934 roku w Paryżu. Jego pogrzeb odbył się 28 października na cmentarzu prawosławnym w Sainte-Geneviève-des-Bois.
Wspomnienia Afrikana Bogajewskiego z okresu lodowego marszu kubańskiego, zatytułowane Ледяной поход (Воспоминания 1918 года), zostały opublikowane w 1963 roku w Nowym Jorku oraz w 2010 roku w Moskwie.
Przypisy
Literatura, linki