Afrika Korps (Afrikakorps, pełna nazwa: Deutsches Afrikakorps – DAK) to niemiecki korpus ekspedycyjny, który został utworzony 12 lutego 1941 roku, aby wspierać włoskie siły w Afryce Północnej, które zostały pokonane przez Brytyjczyków w wyniku rozpoczętej 7 grudnia 1940 roku operacji Compass. Na czele DAK stanął gen. Erwin Rommel.
Historia
Geneza
W obliczu krytycznej sytuacji wojsk włoskich w Afryce Północnej, Hitler zdecydował się na wysłanie korpusu ekspedycyjnego. Przesunięcie DAK do Afryki miało miejsce na prośbę włoskiego sztabu generalnego, który uzgodnił z OKH i gen. Franzem Halderem podporządkowanie niemieckich sił włoskim dowódcom.
Deutsche Afrika Korps jest jedną z najbardziej znanych niemieckich formacji wojskowych z czasów II wojny światowej. Przyczyniły się do tego różne czynniki, w tym sukcesy niemieckich żołnierzy oraz charyzma generała Erwina Rommla, co doprowadziło do popularyzacji Afrika Korps w brytyjskich i międzynarodowych mediach. W przeciwieństwie do wielu jednostek Wehrmachtu, żołnierze Afrika Korps nie byli obciążeni oskarżeniami o zbrodnie wojenne wobec ludności cywilnej, co pozwoliło na kultywowanie legendy tej formacji nawet w okresie powojennym. To zjawisko doprowadziło do pewnych nieporozumień dotyczących udziału niemieckich wojsk w walkach w Afryce. W rezultacie całość tych sił zaczęto określać mianem Afrika Korps, co jest mylące, ponieważ w sierpniu 1941 roku doszło do reorganizacji niemieckich wojsk i powstało wyższe dowództwo: Panzergruppe Afrika, którego dowódcą został Erwin Rommel, a generał porucznik Ludwig Crüwell objął stanowisko dowódcy Afrika Korps. Korpus ten stał się kluczowym elementem Panzergruppe Afrika, a podczas walk powierzano mu najtrudniejsze zadania. Zgodnie z organizacją Wehrmachtu, Afrika Korps składał się z dwóch dywizji, różniąc się od innych korpusów bardziej rozbudowanymi służbami logistycznymi. Dzięki wysokiemu poziomowi niemieckiej kadry oficerskiej, rotacje i wymiany jednostek pomiędzy różnymi związkami operacyjnymi były powszechne, co nie było zbyt często praktykowane w innych armiach. W efekcie niemal wszystkie niemieckie dywizje i brygady walczące w Afryce znalazły się w szeregach Afrika Korps, a kilkakrotnie do korpusu dołączały także jednostki włoskie.
Pierwsze plany wysłania niemieckich wojsk do Afryki pojawiły się już latem 1940 roku, w czasie gdy Niemcy przygotowywały inwazję na Wielką Brytanię. Rozmowy między Niemcami a Włochami trwały długo, a 12 listopada Adolf Hitler wydał rozkaz o przerzuceniu do Afryki Trzeciej Dywizji Pancernej (3 DPanc.). Zanim to się jednak wydarzyło, Brytyjczycy nie tylko zatrzymali powolną ofensywę włoską w Egipcie, ale także rozpoczęli dynamiczną kontrofensywę, która zakończyła się rozbiciem sił Benito Mussoliniego w Cyrenajce. Pogarszająca się sytuacja skłoniła niemieckie dowództwo do szybszego przerzutu wojsk do Libii, lecz zamiast całej 3 DPanc., która nie była jeszcze gotowa do działań, zdecydowano się na użycie doraźnie sformowanej 5 Dywizji Lekkiej (5 DLek.). Szóstego lutego feldmarszałek Wilhelm Keitel wydał dyrektywę o rozpoczęciu dyslokacji wyznaczonych oddziałów, a 12 lutego Erwin Rommel dotarł do Trypolisu. 18 lutego, na specjalny rozkaz Hitlera, powołano Deutsche Afrika Korps, co formalnie rozpoczęło istnienie tej formacji.
Początkowy skład
Siły niemieckie składały się z 5 Dywizji Lekkiej dowodzonej przez gen. Johannesa Streicha, która była wzmocniona 5 pułkiem pancernym. Dywizja ta została później przekształcona w 21 Dywizję Pancerną.
W jej skład wchodziły:
- 5 pułk czołgów
- 200 zmotoryzowany pułk piechoty
- 1 dywizjon 75 pułku artylerii
- 1 bateria 33 Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej
- 39 Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej
- 606 Dywizjon Samobieżnej Artylerii Przeciwlotniczej
- 605 Dywizjon Niszczycieli Czołgów
- 3 Dywizjon Rozpoznawczy
- 200 Batalion Saperów
- kompania łączności
- 800 i 804 kompania filtracyjna (zapewniająca wodę pitną dla jednostek bojowych)
Kolejne jednostki i ich skład
15 Dywizja Pancerna (maj 1941):
- 8 pułk pancerny
- 15 Zmotoryzowana Brygada Piechoty, składająca się z 104 i 115 pułków strzeleckich
- 33 pułk artylerii
- 33 Zmotoryzowany Dywizjon Rozpoznawczy
- 33 Zmotoryzowany Batalion Saperów
- 78 Zmotoryzowany Oddział Łączności
21 Dywizja Pancerna (październik 1941):
- 5 pułk pancerny (Panzer-Regiment 5)
- 104 pułk strzelców (Schützen Regiment 104)
- 20 batalion motocyklowy (Kradschützen-Bataillon 20)
- 155 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 155)
- 3 batalion rozpoznawczy (Aufklärungs-Abteilung 3)
- 39 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 39)
- 200 batalion pionierów (Pionier-Bataillon 200)
90 Dywizja Lekka (listopad 1941):
- 155 pułk piechoty
- 361 Pułk Afrykański wraz z 361 Dywizjonem Artylerii i I kompanią artylerii przeciwlotniczej z 613 pułku artylerii plot
- III batalion 255 pułku piechoty
- III batalion 447 pułku piechoty
- 605 Dywizjon Niszczycieli Czołgów z 21 DPanc
- 900 Zmotoryzowany Batalion Saperów
164 Lekka Dywizja Afrykańska (z jednostek Dywizji Fortecznej Kreta), wrzesień 1942:
- 125 pułk grenadierów pancernych (trzybatalionowy)
- 382 pułk grenadierów pancernych (trzybatalionowy)
- 433 pułk grenadierów pancernych (trzybatalionowy)
- 220 zmotoryzowany pułk artylerii
- 220 zmotoryzowany dywizjon rozpoznawczy
- 220 zmotoryzowany batalion saperów
10 Dywizja Pancerna (koniec 1942):
- 501 Batalion Czołgów Ciężkich (koniec 1942)
- 503 Batalion Czołgów Ciężkich (koniec 1942)
Część 999 Lekkiej Dywizji Afrykańskiej (marzec 1943):
- 961 zmotoryzowany pułk strzelców (afrykański)
- 962 zmotoryzowany pułk strzelców (afrykański)
- 999 zmotoryzowany pułk artylerii
- 999 zmotoryzowany batalion pionierów
Dowódcy Afrika Korps
- gen. por. Erwin Rommel – 14 lutego – 14 sierpnia 1941
- gen. por. Ferdinand Schaal – 15 sierpnia – 31 sierpnia 1941
- gen. wojsk pancernych Philipp Müller-Gebhard – 1 września – 14 września 1941
- gen. wojsk pancernych Ludwig Crüwell – 15 września 1941 – 8 marca 1942
- gen. wojsk pancernych Walther Nehring – 9 marca – 18 marca 1942
- gen. wojsk pancernych Ludwig Crüwell – 19 marca – 28 maja 1942
- gen. wojsk pancernych Walther Nehring – 29 maja – 31 sierpnia 1942
- gen. wojsk pancernych Gustav von Vaerst – 1 września 1942
- gen. wojsk pancernych Wilhelm Ritter von Thoma – 2 września – 3 listopada 1942
- płk Fritz Bayerlein – 4 listopada – 15 listopada 1942 (p.o.)
- gen. wojsk pancernych Gustav Fehn – 16 listopada 1942 – 27 lutego 1943
- gen. wojsk pancernych Hans Cramer – 28 lutego – 30 czerwca 1943
Panzergruppe Afrika w boju
Rommel był znany z zamiłowania do ryzyka oraz przeprowadzania szybkich operacji ofensywnych. Dowodzenie DAK dawało mu duże możliwości, mimo że OKH nakazało mu ostrożność w planowaniu operacji oraz bliską współpracę z Włochami. Rommel miał jednak doskonałe warunki do prowadzenia wojny błyskawicznej. Pustynne tereny dawały ogromne możliwości manewrowe i sprzyjały ofensywnym działaniom.
Pierwsze pododdziały bojowe przybyły do Trypolisu 14 lutego i od razu zostały skierowane na front, gdzie trwała brytyjska ofensywa. 24 lutego 3 batalion rozpoznawczy stoczył starcie z brytyjskim patrolem w okolicach Agedabii, niszcząc trzy samochody pancerne. W kolejnych tygodniach na front dotarły kolejne niemieckie oddziały, w tym 5 pułk pancerny, 2 i 8 zmotoryzowane bataliony karabinów maszynowych, dywizjony niszczycieli czołgów 33 i 39 oraz 1 dywizjon 75 pułku artylerii. Utworzono również specjalną jednostkę lotniczą składającą się z 60 bombowców Ju-87 i 20 myśliwców Me-109.
W marcu brytyjska ofensywa została wstrzymana, co było wynikiem nie tylko wyczerpania wojsk, ale także decyzji brytyjskiego rządu o wysłaniu korpusu ekspedycyjnego do Grecji. Rommel, wbrew zaleceniom Berlina, postanowił rozpocząć działania zaczepne i przekonał włoskie dowództwo do wsparcia w postaci dywizji pancernej Ariete oraz DP Brescia. Łącznie zgromadził 120 niemieckich czołgów i 255 włoskich. 24 marca wojska faszystowskie przeszły do ofensywy, która została nagle przerwana przez silną burzę piaskową. Działania wznowiono 28 marca, a dwa dni później doszło do intensywnych walk pod Marsa el Brega, a 1 kwietnia rozpoczęły się starcia o Agedabię. 3 kwietnia front brytyjski został przełamany, co pozwoliło Rommlowi podzielić swoje siły na cztery grupy bojowe, które zaczęły pościg za rozbitą brytyjską 2 DPanc. W ciągu tygodnia zdobyto stolicę Cyrenajki – Benghazi, a poważniejszy opór Brytyjczycy zorganizowali dopiero w Mechilli, gdzie okrążono indyjską 3 brygadę piechoty oraz dowództwo 2 DPanc. i australijski 3 pułk artylerii przeciwpancernej. 8 kwietnia po trzech dniach walk brytyjski garnizon został rozbity, a dzień wcześniej inna grupa bojowa, posuwająca się wzdłuż wybrzeża, zdobyła Dernę, gdzie do niewoli dostał się dowódca zimowej ofensywy wojsk brytyjskich, generał O’Connor. Punktem zbiorczym wszystkich grup bojowych miał być Tobruk, lecz nie udało się zdobyć twierdzy z marszu, a wkrótce jej obrońców wsparła australijska 9 DP. W tej sytuacji jednostki Afrika Korps musiały przystąpić do regularnego oblężenia. W drugiej dekadzie kwietnia ponawiano szturmy na twierdzę, jednak wszystkie ataki zakończyły się niepowodzeniem. Wiosenna ofensywa zakończyła się częściowym sukcesem. Udało się co prawda wyprzeć Brytyjczyków z Cyrenajki, lecz Tobruk pozostał w ich rękach, a dywizja australijska sprawnie przeprowadziła odwrót, wykrwawiając oddziały Afrika Korps. Niemiecka 5 DLek. pod koniec kwietnia niemal nie miała czołgów, a stany osobowe niektórych pododdziałów spadły do 25% stanu etatowego. Oddziałom frontowym brakowało amunicji, paliwa oraz wody. Sprzęt, który doskonale sprawdzał się w Europie, na pustyni stawał się bardzo podatny na awarie.
W maju do Libii dotarła 15 DPanc. i odegrała kluczową rolę w odparciu brytyjskiej ofensywy prowadzonej w ramach operacji Brevity. W początkowych sukcesach wojska brytyjskie zostały odrzucone silnym kontratakiem, w którym główną rolę odegrały 8 pułk czołgów oraz 15 batalion motocyklowy. Kolejna ofensywa, prowadzona w ramach operacji Battleaxe, rozpoczęła się 15 czerwca. W ataku uczestniczyły indyjska 4 DP oraz brytyjska 7 DPanc., znane z rozbicia armii włoskiej kilka miesięcy wcześniej. Jednak również tym razem 15 DPanc., wsparta później przez 5 DLek., odparła atak i odrzuciła aliantów aż do Sidi Barrani. O sukcesie niemieckich wojsk zadecydowało doskonałe współdziałanie różnych rodzajów broni.
Rosnąca liczba jednostek niemieckich i włoskich skłoniła dowództwa w Rzymie i Berlinie do reorganizacji wojsk. Powołano Panzergruppe Afrika, na czele której stanął Erwin Rommel, a w jej skład weszły Deutsche Afrika Korps oraz XXI korpus włoski. W październiku 5 DLek. została przekształcona w 21 DPanc. Obok dwóch dywizji pancernych w składzie Afrika Korps znalazła się także Dywizja Afrykańska, później przemianowana na 90 DLek. Wśród żołnierzy dywizji było wielu weteranów Legii Cudzoziemskiej, znających specyfikę walki na pustyni. W przededniu kolejnej brytyjskiej ofensywy dołączono również włoską DP Savona, co zwiększyło siłę Afrika Korps do czterech dywizji. 18 listopada rozpoczęła się operacja Crusader, mająca na celu odblokowanie oblężonego od kwietnia Tobruku. 19 i 20 listopada 15 i 21 DPanc. odparły atak brytyjskiej 7 DPanc., zadając przeciwnikowi ciężkie straty. Równocześnie Dywizja Afrykańska odparła ataki na Tobruk. Kolejne dni przyniosły Niemcom dalsze sukcesy, a do 23 listopada Brytyjczycy stracili blisko 300 czołgów, podczas gdy niemieckie straty wyniosły zaledwie 40 maszyn. W tej sytuacji Rommel postanowił przejść do ataku i rozbić siły alianckie. 23 listopada trwała zacięta bitwa pancerna, w wyniku której brytyjskie oddziały rozpoczęły odwrót, ale wieczorem Afrika Korps miało jedynie 61 sprawnych czołgów. Kiedy niemieckie wojska atakowały, na północnym odcinku frontu nowozelandzka 2 DP 25 listopada przebiła „korytarz” do oblężonego Tobruku. W tej sytuacji obie dywizje pancerne Afrika Korps musiały zawrócić i wspólnie z 90 DLek. zlikwidować wyłom. Zacięte walki trwały do 30 listopada, kończąc się przywróceniem linii frontu, ale było to „pyrrusowe zwycięstwo”. 3 grudnia Afrika Korps miał zaledwie 34 sprawne czołgi. W trakcie operacji Crusader utracono 167 czołgów i wozów bojowych. Straty w ludziach były ogromne: 600 zabitych, 1900 rannych i 2200 zaginionych. Wśród poległych był dowódca 15 DPanc. generał major Walter Neumann-Silkov, a do niewoli dostał się dowódca 21 DPanc. generał major Johan von Ravenstein. Rommel zdawał sobie sprawę, że mimo taktycznego zwycięstwa musi rozpocząć odwrót, aby uniknąć całkowitej klęski w obliczu nowej ofensywy aliantów. Mistrzowsko przeprowadzona operacja odwrotowa zakończyła się 25 grudnia w Agedabbi, skąd dziewięć miesięcy wcześniej ruszyła niemiecka ofensywa. Osłonę całej Panzergruppe Afrika stanowił 15 batalion motocyklowy, liczący zaledwie 70 żołnierzy, wyposażony w trzy armatki przeciwpancerne i kilkanaście pojazdów. Na granicy libijsko-egipskiej pozostały odcięte załogi twierdz w Bardii i Sollum oraz żołnierze broniący przełęczy Halfaya, o którą od kwietnia toczyły się niezwykle krwawe walki. Wszystkie te placówki poddały się w styczniu 1942 roku. Duży respekt, jaki mieli Brytyjczycy przed niemieckimi oddziałami, spowodował, że pościg był prowadzony wolno, co umożliwiło Rommlowi przygotowanie nowej linii obrony. Przybycie transportów zaopatrzenia pozwoliło na stoczenie nowej bitwy w okolicach Agedabii, zakończonej niemieckim sukcesem. W dniach 27–29 grudnia Niemcy i Włosi zniszczyli 136 czołgów z 1 i 7 DPanc., co skutecznie zahamowało brytyjską ofensywę. Mimo tego Rommel oddał Agedabię, a następnie przygotował nowe przeciwuderzenie, które rozpoczęło się 21 stycznia. Wykorzystując fakt związania sił brytyjskich przez XX korpus włoski, oddziały Afrika Korps obeszły skrzydło przeciwnika i przejęły magazyny broni oraz zaopatrzenia. W zdobytym Benghazi wojska niemieckie zdobyły blisko 100 czołgów oraz kilkaset samochodów. Do 9 lutego Niemcy i Włosi dotarli na linię w Ghazali, gdzie front ustabilizował się na prawie trzy miesiące.
26 maja rozpoczęła się kolejna ofensywa wojsk „osi”. Tym razem Rommel dysponował pełnymi stanami osobowymi i sprzętowymi w swoich jednostkach, co umożliwiło zrównoważenie przewagi aliantów. Oddziały Afrika Korps miały za zadanie obejść od południa pozycje obronne i dotrzeć do brzegu morza. Początkowo operacja przebiegała zgodnie z planem, a siły DAK wdarły się głęboko w ugrupowanie aliantów, lecz na tyłach pozostała zaciekle broniąca się w oblężonym forcie Bir Hakim legendarna jednostka – 13 półbrygada Legii Cudzoziemskiej. W rezultacie Afrika Korps nie mogła być zaopatrywana i Rommel podjął dramatyczną decyzję o przebijaniu się na zachód w celu połączenia się z włoskimi siłami. Na drodze odwrotu stanęła brytyjska 150 brygada piechoty, wsparta przez 80 czołgów A12 Matilda Mk II. Po zaciętych walkach udało się przebić „korytarz” do własnych oddziałów, jednakże za bardzo dużą cenę. 1 czerwca Afrika Korps dysponował niespełna połową czołgów w porównaniu z początkiem ofensywy. W kolejnych dniach jednostki korpusu uczestniczyły w zdobywaniu fortu Bir Hakim, który blokował niemieckie działania, oraz musiały odpierać silne kontruderzenie brytyjskie, które 5 czerwca przeprowadził generał Neile’a Ritchie. Dopiero 10 czerwca udało się zdobyć Bir Hakim, po czym obie dywizje pancerne Afrika Korps, wspierane przez 90 DLek., ruszyły w kierunku Tobruku. W dniach 11–14 czerwca na południe od twierdzy miały miejsce zacięte walki, które zmusiły brytyjską 8 Armię do odwrotu. Do Tobruku przebiła się jedynie 1 Dywizja Południowoafrykańska, mocno zdemoralizowana dotychczasowymi walkami. W efekcie nie wytrzymała silnego ataku, prowadzonego zarówno przez włoski XX korpus, jak i obie dywizje pancerne Afrika Korps. 21 czerwca Tobruk skapitulował po zaledwie jednodniowej obronie. W ręce żołnierzy Rommla wpadły znaczne ilości sprzętu i paliwa oraz 43 tysiące jeńców, a sam dowódca otrzymał buławę feldmarszałka. W tej sytuacji postanowił kontynuować natarcie, licząc na szybkie opanowanie Aleksandrii. Początkowo cel wydawał się bliski realizacji, a 1 lipca wojska niemieckie dotarły do El Alamein. Tak rozpoczęła się Pierwsza bitwa pod El Alamein, podczas której Afrika Korps miało za zadanie przełamać brytyjskie linie obronne. Przez cały miesiąc toczyły się zacięte walki, lecz frontu nie udało się przełamać, a dywizje niemieckie zostały wykrwawione. Liczba sprawnych czołgów spadła do 47, każda z dywizji pancernych miała po 20 dział, a pułki piechoty liczyły zaledwie kilkuset zdolnych do walki żołnierzy. Ponadto Brytyjczycy zrezygnowali z dotychczasowej taktyki sztywnej obrony i często kontratakowali, co w kilku przypadkach spowodowało poważne problemy w szeregach wojsk „osi”. W tej sytuacji Rommel przerwał operację i postanowił przygotować nową ofensywę. Podobnie jak w maju pod Ghazalą, oddziały włoskie wspierane przez 90 DLek. oraz świeżo przerzuconą do Afryki 164 DP miały związać Brytyjczyków od frontu, podczas gdy Afrika Korps, składające się z obu dywizji pancernych, miało oskrzydlić przeciwnika. Jednak mimo wzmocnień Rommel był znacznie słabszy od swojego nowego rywala, generała Bernarda Montgomery’ego, który dowodził 8 Armią składającą się z ośmiu dywizji, w tym trzech pancernych. Większość z nich była doświadczonymi jednostkami, biorącymi udział w wielu operacjach od początku wojny w Afryce. 30 sierpnia wojska „osi” zaatakowały, jednak główna siła manewrowa, którą stanowił Afrika Korps, natknęła się na pola minowe i została poddana silnym uderzeniom powietrznym. W rezultacie poniesiono ogromne straty, zwłaszcza w kadrze dowódczej. Zginął dowódca 21 DPanc. generał major Georg von Bismarck, a ciężko ranny został dowódca DAK, generał broni pancernej Walther Nehring. W tej sytuacji 1 września Rommel wydał rozkaz wstrzymania ofensywy, okopania się i oczekiwania na atak brytyjski. Jednak sytuacja była zła, gdyż Brytyjczycy nasilić ataki na niemiecko-włoskie linie komunikacyjne, zarówno na morzu, jak i na lądzie. Dodatkowo samochód ciężarowy jadący z Tobruku na linię frontu potrzebował trzech dni na pokonanie tej drogi, podczas gdy Brytyjczykom udawało się to w dwie godziny. To dało Montgomery’emu przewagę materiałową, która zadecydowała o losach drugiej bitwy pod El Alamein. Na oddziały Afrika Korps spadł główny ciężar odpierania ataku, jednak przewaga brytyjska była już zbyt duża. W trakcie dwutygodniowych walk utracono resztę sprzętu, który pozostał po wcześniejszych bitwach, w związku z czym Rommel wydał rozkaz przejścia do odwrotu. Do resztek obu niemieckich dywizji pancernych dołączyły niedobitki włoskich formacji: DPanc. „Ariete” oraz „Littorio”. Brak amunicji uniemożliwiał zorganizowanie nowych linii obrony, o czym myślał Rommel, a w trakcie walk odwrotowych niemal wszystkie ocalałe dotychczas czołgi zostały utracone. 13 listopada wojska brytyjskie wkroczyły do Tobruku. W obliczu anglo-amerykańskiej inwazji na Algierię i Maroko, Rommel opowiadał się za całkowitym opuszczeniem Afryki, lecz Hitler oraz Włosi zdecydowanie sprzeciwili się temu, nakazując feldmarszałkowi obronę Trypolitanii. Pod koniec listopada ocalałe oddziały Afrika Korps, brygady spadochronowe oraz obie dywizje piechoty dotarły do Trypolisu, gdzie pozostały do stycznia 1943 roku.
Mundury i wyposażenie
Oddziały Afrika Korps początkowo nosiły mundury w kolorze oliwkowo-zielonym, a później w barwach khaki. Na czapkach i na lewej piersi (tuż nad kieszenią) munduru znajdowały się Parteiadlery, a na lewym ramieniu wstęga korpusu. Kurtka Afrika Korps różniła się od klasycznej Feldbluse wykładanym kołnierzem. Do munduru noszono piaskową koszulę z zielonym krawatem oraz bryczesy i wysokie sznurowane buty tropikalne. Czapki polowe miały długie daszki chroniące oczy przed słońcem. Często zamiast kurtek noszono koszule koloru khaki z dwiema kieszeniami oraz luźne szorty. Wysokie tropikalne buty często zastępowano trzewikami i długimi wełnianymi skarpetkami.
Podstawowe umundurowanie i wyposażenie szeregowego piechoty DAK (stan na luty 1941):
- Skórzane ładownice, brązowe, do karabinka Kar98k, bądź (w przypadku oficerów i podoficerów) płócienne do pistoletu maszynowego MP40, w kolorze piaskowym bądź oliwkowozielonym, ze skórzanymi zapięciami,
- Bagnet S84/98/34 w żabce parcianej z metalową pochwą,
- Hełm tropikalny korkowy w płóciennym pokrowcu z metalowymi emblematami wojsk,
- Stahlhelm M1935 lub M1940 w kolorze piaskowym, z moskitierą,
- Kurtka płócienna barwy oliwkowej, beżowej lub piaskowej M1941 – naramienniki z białą wypustką, na prawym mankiecie wstęga z napisem Afrika Korps na czarnym tle z srebrną obwódką; guziki na bluzie z politurą typu groszek, standardową dla całości sił zbrojnych III Rzeszy,
- Spodnie płócienne koloru oliwkowego, beżowego lub piaskowego M1941,
- Szorty drelichowe M1941, w kolorze piaskowym lub oliwkowym,
- Buty skórzano-płócienne sznurowane pod kolano,
- Czapka polowa wzorowana na M38 (odróżniał ją m.in. brak klap po bokach), w kolorze piaskowym, beżowym lub oliwkowozielonym, z obszyciami Wehrmachtu (orzeł i kokarda) na piaskowej podkładce,
- Pas i szelki parciane, w kolorze oliwkowym (klamra pasa standardowego wzoru Wehrmachtu – orzeł ze swastyką w wieńcu w szponach i napisem Gott mit uns),
- Chlebak M31, płócienny, bez elementów skórzanych (paski i zapięcia były parciane w kolorze piaskowym lub oliwkowozielonym), w kolorze oliwkowozielonym; guziki standardowe, trzydziurkowe,
- Puszka na maskę przeciwgazową, w kolorze piaskowym, oraz torba na pelerynę przeciwiperytową Gasplane w kolorze piaskowym,
- Plecak typu Rücksack, w kolorze piaskowym lub oliwkowozielonym,
- Manierka aluminiowa Feldflasche M1931, z pokrowcem płóciennym i paskami parcianymi oraz kubkiem bakelitowym lub aluminiowym,
- Menażka M1931,
- Płachta namiotowa typu Zeltbahn M1931,
- Saperka M1931, standardowy wzór Wehrmachtu, w pokrowcu skórzanym,
- Gogle przeciwpyłowe.
W 1942 roku mundury Afrika Korps wprowadzono także jako letni ubiór Wehrmachtu na terenach o ciepłym klimacie, takich jak Sycylia.
Sława Afrika Korps
Afrika Korps była jedną z najsławniejszych niemieckich jednostek II wojny światowej, a jej działania obrosły legendą. Istnieje kilka powodów takiego stanu rzeczy:
- umiejętna strategia prowadzenia działań wojennych przez Erwina Rommla,
- niewielkie siły, jakimi dysponował Afrika Korps, na bardzo rozległym obszarze,
- skuteczność działań prowadzonych przeciwko wojskom koalicji antyhitlerowskiej,
- doskonałe wyszkolenie, zgranie i właściwy dobór żołnierzy,
- brak szkolenia ideologicznego,
- na Deutsches Afrikakorps nie ciążą oskarżenia o zbrodnie na ludności cywilnej.
Przypisy
Bibliografia
Żołnierze XX wieku, numer 1 Wydawnictwo Amercom (2007), ISBN 978-83-7425-816-6.
Ruszczak Jarosław, Mundury niemieckie 1939-1945, Ares, Warszawa 1992, ISBN 83-85514-00-7.
Gazety wojenne, 21 – Rommel ląduje w Afryce, P.O. Polska, Warszawa 1998, ISSN 1505-0122.