Afradapis
Afradapis to rodzaj ssaka naczelnego należącego do grupy Adapiformes. Żył on w późnym eocenie na obszarach północnej Afryki. Opisany został w 2009 roku przez Erika Seifferta i jego zespół na podstawie skamieniałości, które pochodziły z osadów formacji Birket Qarun w Fajum, datowanych na około 37 milionów lat. Nazwa rodzajowa wywodzi się od Afryki oraz rodzaju Adapis, natomiast epitet gatunkowy dla gatunku typowego, longicristatus, oznacza w języku łacińskim „długogrzebieniowy” i odnosi się do charakterystyki zębów.
Budowa i biologia
Holotypem Afradapis jest lewa część żuchwy (CGM 83690) zawierająca zęby P4–M3 oraz dół żwaczowy. Dolne siekacze mają kształt szpatułkowaty, podczas gdy górne są asymetryczne. Dolny kieł jest masywny, natomiast górny ma ostre krawędzie zarówno dystalną, jak i przyśrodkową. Brak jest dowodów na występowanie dymorfizmu płciowego w rozmiarach kłów. Trzeci przedtrzonowiec jest dłuższy i wyższy od czwartego przedtrzonowca oraz ukośnie zakorzeniony. Oś długa głównych grzebieni przebiega ukośnie względem osi długiej uzębienia żuchwy. Te cechy, w połączeniu z prawdopodobnym brakiem przedtrzonowca II, były wcześniej znane jedynie u antropoidów, a najstarszy znany naczelny z Fajum, który posiadał te cechy, był o 3 miliony lat młodszy od Afradapis. Trzonowce przypominają te występujące u współczesnych liściożernych naczelnych, takich jak szerokonose wyjce, lemurokształtne sifaka czy indris, co skłoniło Seifferta i jego współpracowników do zasugerowania, że Afradapis także był liściożercą, co zostało potwierdzone w późniejszych analizach. Kość skokowa, jako jedyny znany element szkieletu pozaczaszkowego, jest bardzo zbliżona do tych u współczesnych wolno wspinających się lorisowatych, co sugeruje, że Afradapis poruszał się w podobny sposób.
Afradapis osiągał stosunkowo duże rozmiary – na podstawie wielkości jego zębów trzonowych oszacowano jego masę na około 2,187 – 3,283 kg.
Filogeneza
Afradapis jest przedstawicielem Adapiformes – grupy naczelnych, której pozycja systematyczna budzi kontrowersje. Tradycyjnie uznawane były za część Strepsirrhini, jednak niektórzy badacze klasyfikowali je jako członków Haplorrhini. Ta druga hipoteza zyskała na popularności, zwłaszcza po opisaniu niemal kompletnego szkieletu Darwinius masillae. Analizy filogenetyczne przeprowadzone przez Seifferta i zespół sugerują, że cechy łączące Adapiformes z Haplorrhini są wynikiem konwergencji, natomiast sama grupa Adapiformes zajmuje bazalną pozycję w obrębie Strepsirrhini. Różnice pomiędzy nimi dotyczą m.in. budowy kości skokowej. Wszystkie analizy przeprowadzone przez Seifferta i innych sugerowały, że siostrzanym taksonem dla Afradapis longicristatus jest Caenopithecus lemuroides z Europy, natomiast siostrzanym taksonem dla kladu obejmującego te dwa gatunki jest Aframonius dieides z późnego eocenu Afryki.