Afonso Marceta Macacho Dhlakama (ur. 1 stycznia 1953 w Mangunde, zm. 3 maja 2018) był mozambickim politykiem i bojownikiem. Pełnił rolę lidera Narodowego Ruchu Oporu Mozambiku (RENAMO) i kandydował w wyborach prezydenckich w latach 1994, 1999, 2004 oraz 2009.
Życiorys
Afonso Dhlakama przed dołączeniem do FRELIMO był żołnierzem w portugalskiej armii kolonialnej. W 1976 roku opuścił FRELIMO i stał się jednym z założycieli RENAMO, prawicowej organizacji partyzanckiej. Po zabójstwie pierwszego lidera RENAMO, André Matsangaissa, przez siły rządowe FRELIMO w 1979 roku, Dhlakama objął przywództwo po brutalnych zmaganiach o władzę. Ruch ten toczył walki z FRELIMO w czasie wojny domowej od 1977 do 1992 roku, otrzymując wsparcie ze strony rządów białej mniejszości w Rodezji oraz rządu RPA.
Po podpisaniu porozumienia pokojowego w Rzymie pod auspicjami ONZ w 1992 roku, RENAMO przekształcił się w partię polityczną z Dhlakamą jako liderem. W 1994 roku wziął udział w pierwszych wolnych wyborach prezydenckich w Mozambiku, przegrywając z kandydatem FRELIMO, Joaquimem Chissano (53,3% głosów), zdobywając 33,7% poparcia.
W 1999 roku ponownie ubiegał się o urząd prezydenta, ponownie przegrywając z Chissano, tym razem z wynikiem 47,7% do 52,3%. W grudniu 2004 roku w wyborach prezydenckich po raz trzeci uległ kandydatowi FRELIMO, Armando Guebuzie (63,7%), zdobywając 31,7% głosów poparcia.
W lipcu 2009 roku został ponownie wybrany na szefa partii na kolejne pięć lat i został kandydatem RENAMO w nadchodzących wyborach prezydenckich w Mozambiku, które odbyły się w październiku 2009. W trakcie kampanii wyborczej postulował o ułatwienia w dostępie do kredytów dla drobnych przedsiębiorców oraz młodych ludzi. Zapowiedział również zmiany w systemie sądownictwa, który jego zdaniem faworyzował partię rządzącą, aby wszyscy obywatele byli traktowani sprawiedliwie. Oświadczył, że jeśli ponownie przegra, nie weźmie udziału w przyszłych wyborach. W wyborach 28 października 2009 roku zajął drugie miejsce, zdobywając 16,41% głosów, ustępując prezydentowi Guebuzie, który otrzymał 75% głosów.