Afisz
Afisz to typ wyrobu poligraficznego, który zalicza się do akcydensów informacyjnych. Jest to druk jednostronny, zazwyczaj w dużym formacie, o charakterze informacyjnym, reklamowym lub propagandowym, przeznaczony do umieszczania w stałych, publicznych miejscach (można go rozklejać lub umieszczać w witrynach). Afisz przekazuje informacje głównie za pomocą tekstu, unikając przy tym złożonych elementów artystycznych. Najbardziej popularny stał się afisz teatralny, który stał się inspiracją do tworzenia plakatów.
Zastosowanie
Afisze pełnią funkcję informacyjną dla społeczeństwa. Mogą one zapowiadać zbliżające się wydarzenia kulturalne, sportowe, edukacyjne i inne, propagować różnorodne idee, a także zawierać informacje urzędowe, na przykład o wyborach parlamentarnych lub samorządowych, zagrożeniach związanych z klęskami żywiołowymi czy obowiązkowych szczepieniach.
Wygląd i forma
Afisz różni się od plakatu tym, że jego głównym celem jest przekaz treści, a nie wywoływanie myśli lub odczuć artystycznych. Z tego powodu jest głównie skonstruowany z tekstu i nie zawiera skomplikowanych kompozycji literniczych ani rozbudowanych form graficznych. W przypadku towarzyszącej grafiki, jest ona zazwyczaj drugorzędna i ogranicza się do prostych form, takich jak loga, linie czy ornamenty. Charakterystyczne dla afiszy jest użycie dużych liter oraz druk do marginesów (bez spadów). Często nie posiadają one nawet nadrukowanego tła; mogą być natomiast drukowane na papierze w kolorze. Afisze zazwyczaj charakteryzują się jasnymi kolorami, podczas gdy plakaty mogą być w dowolnej kolorystyce, w tym ciemnej. Dlatego afisze są najczęściej drukowane na papierze błyszczącym lub satynowanym, podczas gdy plakaty mają powierzchnię matową.
Mimo że afisze są drukami ulotnymi, często mają charakter seryjny, w związku z czym ich forma graficzna powinna być ujednolicona, aby były łatwo rozpoznawalne w miejscach publicznych oraz w otoczeniu innych afiszy i plakatów.
W czasach tradycyjnego zecerstwa do druku afiszy używano specjalnych czcionek, znanych jako czcionki afiszowe, które ze względu na swoją wielkość były często wykonane z tańszych materiałów, takich jak drewno drzew owocowych lub tworzywa sztuczne. Kroje tych czcionek były również zoptymalizowane pod kątem czytelności z większych odległości.
Afisze powinny być drukowane na papierze przeznaczonym specjalnie do tych celów, zwanym papierem afiszowym, który jest odporny na działanie czynników atmosferycznych oraz alkaliów zawartych w klejach. Zazwyczaj papier afiszowy jest cieńszy od papieru plakatowego, ponieważ musi przyjąć mniej farby. Ważne jest, aby papier, jeśli nie jest barwiony, miał wysoką białość.
Prawo
Zgodnie z art. 63a § 1 Kodeksu wykroczeń, osoba, która umieszcza w miejscu publicznym, do tego nieprzeznaczonym, ogłoszenie, plakat, afisz, apel, ulotkę, napis lub rysunek, albo wystawia je na widok publiczny w innym miejscu bez zgody zarządzającego tym miejscem, może zostać ukarana ograniczeniem wolności lub grzywną.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
J. Cygańska, Afisz, [w:] Encyklopedia współczesnego bibliotekarstwa polskiego, pod red. K. Głombiowskiego, B. Świderskiego, H. Więckowskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976, s. 11.
Afisz, [w:] Encyklopedia Wiedzy o Książce, pod red. A. Birkenmajera, B. Kocowskiego, J. Trzynadlowskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków 1971, k. 7-8.
B. Stępień, „Afisze i obwieszczenia miejskie”, [w:] „Encyklopedia Rzeszowa”, pod red. J. Drausa, Rzeszów 2004, s. 3.