Afife Jale (ur. 1902 w Stambule, zm. 24 lipca 1941 tamże) była turecką aktorką teatralną oraz pierwszą muzułmanką w Turcji, która występowała na scenie teatralnej.
Życiorys
Była jedną z trójki dzieci Hidayeta i Mehije. Swoją edukację zakończyła w szkole przemysłowej dla dziewcząt w Stambule, a w 1918 roku zdała egzamin aktorski. Zafascynowana światem teatru, pragnęła występować na scenie, jednak w państwie osmańskim istniał zakaz występów dla muzułmanek. W obliczu sprzeciwu ojca, Afife postanowiła uciec z domu. Uczyła się w konserwatorium państwowym (Darülbedayi), które uruchomiło pierwszy kurs dla przyszłych aktorek, przeznaczony tylko dla widowni kobiecej.
W 1920 roku Afife zadebiutowała na scenie, odgrywając rolę Emel w dramacie Yamalar autorstwa Hüseyina Suata, po tym jak ormiańska aktorka Eliza Binemeciyan, która wcześniej grała tę rolę, wyjechała do Paryża. Wówczas przyjęła pseudonim sceniczny Jale. Policja, poinformowana o jej występach, próbowała ją aresztować, ale dzięki pomocy przyjaciół zdołała uciec. Występowała na deskach Teatru Apollona w Kapiköy. Po interwencji policji w 1921 roku opuściła tę scenę i występowała w małych zespołach teatralnych pod różnymi pseudonimami. Problemy finansowe oraz napady bólu głowy, na które cierpiała, doprowadziły do jej uzależnienia od morfiny.
W 1923 roku Mustafa Kemal zniósł zakaz występowania kobiet muzułmanek na scenie, co umożliwiło Afife legalne występy. Niestety, jej stan zdrowia uniemożliwił jej pracę pod koniec życia. Zmarła w szpitalu psychiatrycznym w Bakırköy.
W 1928 roku wyszła za mąż za muzyka Selahattina Pınara, z którym rozwiodła się w 1935 roku. Nie miała dzieci.
Pamięć
W 1987 roku powstała sztuka teatralna Nezihe Araza Afife Jale, która stała się podstawą scenariusza filmowego. W filmie tytułową rolę zagrała Şahin Kaygun. W 2017 roku powstał musical poświęcony postaci aktorki, w którym główną rolę zagrała Serenay Sarıkaya. W 2004 roku Can Dündar nakręcił film dokumentalny o życiu Afife Jale. Od 1997 roku przyznawana jest młodym aktorom nagroda nosząca imię Afife Jale. W 2023 roku reżyser Boğos Çalgıcıoğlu odnalazł grób aktorki na jednym z cmentarzy w Stambule.
Przypisy
Bibliografia
Afife Jale [online], iyografya.com, 2021 (ang.).