Afif al-Bizri (ar. عفيف البزري; urodził się w 1914 roku w Sydonie, zmarł 28 stycznia 1994) – był syryjskim wojskowym, który w latach 1957–1959 pełnił funkcję szefa sztabu Sił Zbrojnych Syrii.
Życiorys
Al-Bizri ukończył Akademię Wojskową w Damaszku, a następnie udał się do Paryża na dalsze kształcenie wojskowe. Tam miał styczność z działaczami komunistycznymi, jednak nigdy nie przystąpił do Francuskiej Partii Komunistycznej. W 1941 roku pojechał do Iraku, aby walczyć przeciwko Brytyjczykom podczas przewrotu Raszida Alego al-Kilaniego. Po niepowodzeniu przewrotu uciekł do Syrii, a w 1945 roku został deportowany do Beirutu, gdzie uwięziono go za działalność antyfrancuską. Udało mu się jednak uciec z więzienia.
Po powrocie do Syrii w latach 50. XX wieku zaczął promować idee komunistyczne wśród oficerów i żołnierzy armii syryjskiej. Był wykładowcą topografii na Akademii Wojskowej w Hims. Brał udział w wojnie domowej w Mandacie Palestyny oraz w I wojnie izraelsko-arabskiej w Arabskiej Armii Wyzwoleńczej. W trakcie tych wydarzeń zaprzyjaźnił się z pułkownikiem Husnim az-Za’imem, który w marcu 1949 roku dokonał zamachu stanu w Syrii. Al-Bizri był częścią syryjskiej delegacji, która negocjowała rozejm izraelsko-syryjski w 1949 roku. Po kolejnym zamachu stanu, zorganizowanym przez pułkownika Samiego al-Hinnawiego, al-Bizri emigrował do Francji, gdzie studiował geografię. Po czterech latach powrócił do Syrii, gdzie uczestniczył w organizowaniu protestów prowadzących do obalenia dyktatury Adiba asz-Shiszaklego.
Jako socjalista i zwolennik prezydenta Egiptu Gamala Abdel Nasera, w 1957 roku został mianowany przez prezydenta Syrii Szukriego al-Kuwatliego szefem sztabu Sił Zbrojnych Syrii, co miało być gestem wobec naserystowskiego Egiptu, który był wówczas sojusznikiem Syrii. Jako szef sztabu al-Bizri promował ideologie naseryzmu w armii i wspierał oficerów o podobnych poglądach. Usunął z wojska grupę oficerów, których podejrzewał o spiskowanie przeciwko al-Kuwatliemu oraz o antysocjalistyczne przekonania. W 1957 roku przewodniczył sądowi wojskowemu rozpatrującemu sprawę czterech syryjskich parlamentarzystów oskarżonych o zdradę stanu oraz destabilizowanie kraju przy pomocy finansowej Libanu i Iraku. W tym czasie amerykańskie i brytyjskie wywiady rozważały przeprowadzenie działań sabotażowych w Syrii, które mogłyby posłużyć jako pretekst do interwencji tureckiej, jordańskiej lub irackiej. Planowano także zamachy na lidera Komunistycznej Partii Syrii Chalida Bakdasza, dowódcę wywiadu wojskowego Abd al-Hamida as-Sarradża oraz na samego generała al-Bizriego, uważanych za głównych architektów polityki zagranicznej Syrii, interpretowanej jako zbliżenie do Związku Radzieckiego.
Afif al-Bizri uczestniczył w syryjsko-egipskich negocjacjach, które poprzedziły utworzenie Zjednoczonej Republiki Arabskiej. Liczył na to, że zostanie wojskowym gubernatorem Syrii (Prowincji Północnej ZRA), jednak Gamal Abdel Naser, jako prezydent republiki, powołał na to stanowisko egipskiego generała Abd al-Hakima Amira. W 1959 roku al-Bizri stracił swoje dotychczasowe stanowisko, a jego protegowani również spotkali się z podobnym losem, ponieważ Abdel Naser obawiał się ich wzrastającego wpływu.
Po tych wydarzeniach al-Bizri udał się do Beirutu, gdzie oskarżył Abdel Nasera o ustanowienie dyktatury w ZRA i wezwał syryjskich oficerów do zbrojnego wystąpienia przeciwko ZRA, aby zreorganizować ją na sprawiedliwych zasadach, zapewniających równouprawnienie Egiptu i Syrii. W 1961 roku unia została obalona przez wojskowych z Abd al-Karimem an-Nahlawim na czele, jednak al-Bizri nie otrzymał żadnej funkcji ani w nowym rządzie, ani w armii. Z emigracji nadal krytykował politykę Abdel Nasera. Po zamachu stanu partii Baas 8 marca 1963 roku w Syrii, Afif al-Bizri został pozbawiony praw obywatelskich, a decyzja ta została cofnięta w 1965 roku. Po powrocie do Syrii nie angażował się już w politykę.
Przypisy
Bibliografia
Moubayed S. M., Steel & Silk. Men and Women who shaped Syria 1900-2000, Cune Press, 9781885942418