Afera zbożowa to potoczna nazwa kilku transakcji dotyczących zboża, które miały charakter aferalny i były przedmiotem śledztw w III RP.
Taryfy celne w 1996
W 1996 roku, w wyniku nowelizacji taryf celnych, przez tydzień zniesiono cło na import zboża do Polski. Osoby, które były świadome nadchodzącej zmiany, w krótkim czasie importowały do kraju ogromne ilości zboża (szacowane na miliony ton), głównie z republik byłego ZSRR, takich jak Kazachstan. W kontekście tych transakcji w mediach pojawiały się nazwiska takie jak Andrzej Kuna i Aleksander Żagiel, powiązani ze służbami specjalnymi PRL, oraz Władimir Ałganow, pracownik rosyjskiego wywiadu.
Zniknięcia zboża w 2003
W 2003 roku firma Prossob otrzymała od Agencji Rynku Rolnego zlecenie na przechowanie około 30 tysięcy ton zbóż (żyta, pszenicy, rzepaku) jako rezerwy państwowej. Zgodnie z zarzutami prokuratury, właściciel firmy miał wykorzystać zboże należące do ARR jako zabezpieczenie dla swoich kredytów w BGŻ (12 mln zł) oraz w innym banku komercyjnym (5 mln zł). Straty poniesione przez ARR wyniosły około 15 mln zł wartości zboża. W tym samym roku zniknęło również około 12 tysięcy ton zboża z magazynów firmy należącej do posła Ryszarda Bondy, a także z czterech innych magazynów na północy Polski. W sprawach tych toczy się łącznie siedem postępowań prokuratorskich. Zniknięcie tak dużych ilości zboża z rynku przyczyniło się do podwyżek cen chleba w tym okresie.