Afanasijus Kazanas (urodzony 10 stycznia 1898 w Zarasai, zmarły 1 sierpnia 1953 w Workucie) był litewskim wojskowym, pełniącym funkcję kapitana oraz dowódcy 255 Litewskiego Batalionu Schutzmannschaft, a następnie III Batalionu 1 Litewskiego Ochotniczego Pułku Policyjnego w czasie II wojny światowej. Był również współorganizatorem buntu skazanych w jednym z łagrów na Workucie latem 1953 roku.
Życiorys
Ukończył szkołę podstawową w Zarasai. W 1915 roku został zmobilizowany do armii carskiej. W 1917 roku został odkomenderowany do szkoły praporszczików w Moskwie, którą ukończył w stopniu podporucznika. Po powrocie na front brał udział w walkach z Niemcami w Galicji, gdzie został ranny. Wiosną 1918 roku wrócił na Litwę. Od listopada 1918 do stycznia 1919 służył w wojskach Białych pod dowództwem gen. Nikołaja N. Judenicza. W sierpniu 1920 roku wstąpił do nowo powstającej armii litewskiej, gdzie służył w straży granicznej. Pod koniec 1920 roku uczestniczył w walkach z Polakami w rejonie Sejn. W 1934 roku awansował na stopień kapitana. Po zajęciu Litwy przez Armię Czerwoną w czerwcu 1940 roku został zwolniony z wojska. Po ataku armii niemieckiej na ZSRR 22 czerwca 1941 roku objął stanowisko zastępcy dowódcy oddziału partyzanckiego sformowanego w Zarasai. Po zajęciu Litwy przez Niemców, w listopadzie 1941 roku krótko dowodził policyjnym oddziałem transportowym w Kownie, a następnie w grudniu tego samego roku, w stopniu kapitana, objął dowództwo 255 Litewskiego Batalionu Schutzmannschaft. Batalion został wysłany na Białoruś w celu zwalczania partyzantki. W 1943 roku trafił na front w rejonie Kowla i wraz z wojskami niemieckimi wycofał się na zachód. Na początku lipca 1944 roku, pod Gdańskiem, jako III Batalion, włączono go w skład 1 Litewskiego Ochotniczego Pułku Policyjnego ppłk Antanasa Špokevičiusa. Początkowym zadaniem Pułku była walka z partyzantami, jednak w obliczu zbliżenia się Armii Czerwonej do granic litewskich, niemieckie dowództwo skierowało Litwinów na front. W trakcie intensywnych walk Pułk został otoczony wraz z niemieckimi jednostkami w tzw. Kotle Kurlandzkim. W kwietniu 1945 roku kapitan A. Kazanas dostał się do niewoli sowieckiej w rejonie Królewca. Po przeprowadzeniu śledztwa skazano go na 10 lat w łagrach. W lipcu 1953 roku został członkiem tajnego komitetu organizacyjnego, który zainicjował bunt w jednym z łagrów w Workucie, stłumiony na początku sierpnia przez wojsko.
Linki zewnętrzne
Biografia kpt. Afanasijusa Kazanasa (jęz. litewski)