Afanasij Dmitrijewicz Szemienkow, znany również jako Apanas Dzmitryjewicz Szamiankou (ros. Афанасий Дмитриевич Шеменков, biał. Апанас Дзмітрыевіч Шамянкоў), urodził się 10 lutego?/22 lutego 1896 roku we wsi Hnilica (obecnie Lenino w rejonie krasnopolskim w obwodzie mohylewskim), a zmarł 8 marca 1972 roku w Moskwie. Był radzieckim generałem porucznikiem oraz Bohaterem Związku Radzieckiego (1945).
Życiorys
Był Białorusinem. Od sierpnia 1915 roku służył w rosyjskiej armii, uczestnicząc w I wojnie światowej jako żołnierz lejb-gwardii pułku prieobrażenskiego. W wrześniu 1916 roku otrzymał miesiąc urlopu, po którym jednak nie powrócił do swojego pułku. Po rewolucji lutowej zgłosił się do wojskowego naczelnika w Czerykowie i został przydzielony do swojego oddziału, do którego dotarł na przełomie maja i czerwca 1917 roku. Brał udział w czerwcowym natarciu w rejonie Tarnopola, gdzie został ranny i wzięty do niewoli. Przebywał w obozach jenieckich, a w grudniu 1917 roku, jako inwalida wojenny, przybył do Piotrogrodu, gdzie w styczniu 1918 roku został zwolniony z armii. W marcu 1918 roku ochotniczo wstąpił do partyzanckiego oddziału górników w rejonie makiejewskim, który w maju wszedł w skład 1 kurskiego pułku piechoty. W styczniu 1919 roku ukończył kursy dla agitatorów i został agitatorem w powiatowym komisariacie wojskowym w Nowogrodzie Siewierskim (do maja 1919 roku). W sierpniu 1919 roku ukończył kijowskie kursy piechoty i objął dowództwo plutonu. Od października 1919 roku brał udział w wojnie domowej w Rosji jako dowódca plutonu w 2 Brygadzie Szkolnej 1 Dywizji Krasnouralskiej, a we wrześniu 1920 roku został dowódcą kompanii oraz naczelnikiem szkoły pułkowej w 9 pułku piechoty 1 Dywizji Krasnouralskiej. Uczestniczył w walkach na Froncie Południowym przeciwko wojskom Denikina i Wrangla.
Po zakończeniu wojny domowej, do sierpnia 1925 roku, dowodził plutonem w 44 szkole brygady 15 Dywizji Piechoty w Ukraińskim Okręgu Wojskowym. W 1923 roku ukończył kursy wojskowo-polityczne Zarządu Politycznego Frontu Zachodniego, a w 1927 roku Kijowską Zjednoczoną Szkołę Wojskową. Służył na różnych stanowiskach w Kijowskim Okręgu Wojskowym, a w czerwcu 1938 roku objął dowództwo 69 Dywizji Piechoty na Dalekim Wschodzie. W 1941 roku ukończył kursy doskonalenia kadry dowódczej przy Akademii Wojskowej im. Frunzego, a w kwietniu 1941 roku został szefem wydziału przysposobienia bojowego w sztabie Środkowoazjatyckiego Okręgu Wojskowego. Od września 1941 roku brał udział w wojnie z Niemcami jako dowódca 314 Dywizji Piechoty Frontu Północno-Zachodniego, uczestnicząc m.in. w walkach obronnych w rejonie Nowogrodu i Podporożja. Od listopada 1941 roku do czerwca 1942 roku był zastępcą dowódcy 7 Armii, walcząc między jeziorami Onega i Ładoga.
W 1942 roku ukończył przyśpieszony kurs Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego i został zastępcą dowódcy 4 Gwardyjskiego Korpusu Piechoty na Froncie Południowo-Zachodnim, a później 3 Ukraińskim, gdzie brał udział w bitwie pod Stalingradem. W listopadzie 1943 roku objął dowództwo 57 Gwardyjskiej Dywizji Piechoty 3 Frontu Ukraińskiego, a potem 1 Frontu Białoruskiego. Dywizja, którą dowodził, uczestniczyła m.in. w odbiciu Nowego Bohu i Odessy, a 20 lipca 1944 roku sforsowała Bug w rejonie Lubomla, a 1 sierpnia 1944 roku Wisłę, biorąc udział w wyzwalaniu Magnuszewa. Od sierpnia 1944 roku do kwietnia 1945 roku dowodził 29 Gwardyjskim Korpusem Piechoty na 1 Froncie Białoruskim, angażując się w walki na terytorium Polski i Niemiec, w tym w operacji berlińskiej, w której brał udział w walkach o Neuruppin. Pod koniec kwietnia 1945 roku został dowódcą 9 Gwardyjskiego Korpusu Piechoty 1 Frontu Białoruskiego. 2 maja 1945 roku, nad Łabą, spotkał się z amerykańskimi wojskami. W 1945 roku otrzymał stopień generała porucznika. Po wojnie dowodził korpusami w Grupie Wojsk Radzieckich w Niemczech, a w 1950 roku ukończył wyższe kursy akademickie przy Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego. W latach 1952-1953 był pomocnikiem dowódcy 6 Armii w Północnym Okręgu Wojskowym, po czym został zwolniony do rezerwy. Zmarł i został pochowany na Cmentarzu Wwiedieńskim w Moskwie.
Odznaczenia
- Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego (6 kwietnia 1945)
- Order Lenina (dwukrotnie)
- Order Czerwonego Sztandaru (czterokrotnie)
- Order Suworowa II klasy
- Order Czerwonej Gwiazdy
- Różne medale.
Przypisy