Afanasij Nikitin
Afanasij Nikitin (ros. Афанасий Никитин, ur. ?, zm. jesienią 1474 w rejonie Smoleńska) był rosyjskim kupcem z Tweru. Zasłynął jako jeden z pierwszych podróżników, którzy dotarli do Indii i szczegółowo opisali swoje doświadczenia. Jego relacje z sześcioletniej podróży zostały zawarte w dziele zatytułowanym „Wędrówka za trzy morza”. W swojej pracy opisał takie miejsca jak Persja, basen Morza Arabskiego oraz Indie.
Życiorys
Afanasij Nikitin pochodził z rodziny chłopskiej, a później został kupcem związanym z Twerem. W trakcie swojego życia odwiedził wiele znaczących miejsc, w tym Konstantynopol, Genuę, Wielkie Księstwo Litewskie, Chanat Krymski oraz Mołdawię. Otrzymał od księcia twerskiego Michała Borysowicza zadanie zorganizowania twerskiego punktu handlowego w dzisiejszym Astrachaniu. Niektórzy rosyjscy historycy sugerują, że mógł być wykorzystywany jako szpieg, jednak brak jest na to wiarygodnych dowodów. Jego podróż rozpoczęła się wiosną 1468 roku, co szczegółowo opisał w swojej książce. Wędrówka rozpoczęła się wraz z posłami na statku płynącym w dół Wołgi. Mówi się, że po wypłynięciu na Morze Kaspijskie podróżnicy zostali obrabowani. Brak środków do handlu zmusił Nikitina do podejmowania różnych zajęć; po opuszczeniu ziem ruskich dotarł do Derbentu, a następnie do Baku, skąd wyruszył w głąb Persji.
W 1471 roku, dowiedziawszy się o wysokich cenach koni w Indiach, postanowił kupić ogiera i wyruszyć z nim do Indii na statku, który wypłynął z portu w Ormuzie. Statek płynął przez Maskat w Arabii do portu Kambaj w północno-zachodnich Indiach. Okazało się jednak, że informacje o popycie na konie były fałszywe, więc postanowił wyruszyć w głąb Indii, docierając do Parwatu w Hajdarabadzie. W Indiach odwiedził m.in. Bidar i Raichur, dokumentując swoje obserwacje. W końcu zdecydował się na powrót do Rosji. W drodze do Persji odwiedził także Etiopię, gdzie ponownie padł ofiarą rabunku. Po dotarciu do ziemi perskiej przez Armenię, przybył do Trapezuntu nad Morzem Czarnym. Następnie udał się na Krym na statku genueńskim. W tym miejscu kończą się jego notatki.
Afanasij Nikitin zmarł w 1474 roku (chociaż niektórzy podają daty 1472 i 1475) w drodze powrotnej do ojczyzny, w okolicach Smoleńska, w Wielkim Księstwie Litewskim. Szczegóły jego śmierci są nieznane. Tekst jego pamiętników został złożony w archiwach cerkiewnych. W 1818 roku zostały one odnalezione w ławrze Troicko-Siergijewskiej i opublikowane przez Nikołaja Karamzina.