Afakia
Afakia (łac. aphacia) to stan, w którym nie ma soczewki w oku.
Ten stan może być rezultatem zabiegu chirurgicznego, takiego jak usunięcie soczewki w trakcie leczenia zaćmy przy użyciu metody fakoemulsyfikacji, lub może występować wrodzenie. Afakia może być także związana z różnymi zespołami, takimi jak zespół Lowe’a czy Hallermanna i Streiffa. Oko dotknięte afakią ma poważne trudności z ogniskowaniem, ponieważ soczewka odpowiada za około 30% zdolności skupiającej oka. W celu uzyskania wyraźnego widzenia konieczne jest zastosowanie bardzo mocnej soczewki. Najlepszym rozwiązaniem jest soczewka w formie szkła kontaktowego, co pozwala uniknąć nadmiernego powiększenia i zniekształcenia obrazu. W niektórych przypadkach stosuje się wszczepienie soczewki sztucznej.
Ludzka soczewka blokuje większość światła o długości fali 300–400 nm (krótsze długości fali są blokowane przez rogówkę). W związku z tym ludzie nie są w stanie dostrzegać promieniowania nadfioletowego. Fotoreceptory w siatkówce są jednak wrażliwe na bliski nadfiolet, co sprawia, że ludzie pozbawieni soczewki postrzegają go jako niebieski lub białawy fiolet. Może to być spowodowane tym, że wszystkie trzy typy czopków mają podobną czułość na nadfiolet, z wyjątkiem czopków niebieskich, które są nieco bardziej wrażliwe. Zjawisko to może wyjaśniać zmianę kolorystyki w pracach impresjonisty Moneta po jego operacji zaćmy w 1923 roku.