Afa Amituana’i Anoaʻi, znany również jako Arthur Anoaʻi (ur. 21 listopada 1942 na Samoa Zachodnim, zm. 16 sierpnia 2024) to samoańsko-amerykański wrestler, menedżer i trener wrestlingu. W 2007 roku został uhonorowany wprowadzeniem do WWE Hall of Fame oraz trzykrotnie zdobył tytuł mistrza drużynowego WWF World Tag Team Championship.
Życiorys
Wczesne życie
Urodził się na Samoa Zachodnim, które wówczas było Terytorium Powierniczym. Jako nastolatek wyjechał z rodzicami do San Francisco w Kalifornii, a w wieku 17 lat rozpoczął służbę wojskową w Korpsie Kadetów Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych.
Po zakończeniu służby wojskowej rozpoczął naukę wrestlingu pod okiem Rocky’ego Johnsona, Petera Maivii oraz Kurta Von Steigera.
Początki kariery wrestlera i występy dla World Wrestling Federation
W 1971 roku zadebiutował jako wrestler na jednej z gal w Phoenix w Arizonie, a następnie zaczął trenować swojego młodszego brata Sikę, z którym stworzył tag team o nazwie The Wild Samoans.
W latach 70. występowali jako The Wild Samoans w kanadyjskiej promocji Stampede Wrestling (gdzie również pobierał treningi od Stu Harta) oraz w mniejszych federacjach związanych z National Wrestling Alliance (NWA). W 1978 roku zdobyli drużynowy tytuł IWA World Tag Team Championship w japońskiej International Wrestling Enterprise.
W 1979 roku Afa i Sika podpisali kontrakty z World Wrestling Federation (WWF), kontynuując występy w gimmickach The Wild Samoans. Zadebiutowali w WWF w styczniu 1980 roku, a ich menedżerem został Lou Albano. Zyskały przydomek Dzikusy Albano z powodu ich „niecywilizowanego zachowania”, które obejmowało jedzenie surowych ryb podczas wywiadów i przed walkami. Afa stawał również do walki o tytuł WWF Heavyweight Championship, wyzywając ówczesnego mistrza Boba Backlunda, jednak nigdy nie zdobył tego tytułu. W 1980 roku The Wild Samoans dwukrotnie zdobyli tytuł WWF World Tag Team Championship i jeszcze w tym samym roku opuścili WWF.
Po odejściu z WWF, obaj kontynuowali występy jako The Wild Samoans w Mid-South Wrestling i Jim Crockett Promotions. W 1983 roku powrócili do WWF, zdobywając mistrzostwo WWF World Tag Team Championship po pokonaniu Chiefa Jay Strongbowa i Julesa Strongbowa. W tym roku dołączył do nich syn Afy – Samu, a cała trójka występowała aż do 1984 roku, kiedy to zostali zwolnieni z WWF.
W 1992 roku Afa wrócił do WWF, występując jako menedżer (okazjonalnie także jako wrestler) The Headshrinkers. Na koniec maja 1994 roku stoczył swoją ostatnią walkę w wrestlingu (choć pojawiał się sporadycznie w 1995 i 1997, a także w 2013 i 2014) w parze z The Headshrinkers przeciwko The Quebecers i Johnny’emu Polo. W 1994 roku menedżerował także Sionne, a w połowie 1995 roku opuścił WWF.
Dalsza kariera
Po odejściu z WWF w 1995 roku skoncentrował się na trenowaniu wrestlerów, zakładając The Wild Samoan Training Center oraz niezależną promocję wrestlingową World Xtreme Wrestling, którą prowadził wspólnie z bratem Siką w Minneola na Florydzie. Od 1997 roku występował jako wrestler tylko sporadycznie, kończąc swoją karierę w ringu w wieku 71 lat w 2014 roku.
31 marca 2007 roku został wprowadzony do WWE Hall of Fame jako część tag teamu The Wild Samoans przez swojego syna Samu.
W 2008 roku zagrał cameo w filmie Zapaśnik obok Mickey’a Rourke’a, gdzie odegrał rolę jednego z trenerów wrestlingu. Wcześniej pojawiał się w epizodycznych rolach w serialu Policjanci z Miami (odcinek By Hooker by Crook) oraz w komediach Trzaskające się ciała z 1987 roku i Pan niania z 1993 roku.
W 1999 roku, razem z żoną Lynn, założył fundację Usos Foundation, która ma na celu pomoc trudnej młodzieży poprzez wyciąganie ich z nałogów, działalności przestępczej oraz biedy. Fundacja przyznaje stypendia w szkole wrestlingu Wild Samoans Training Center.
Ostatni raz pojawił się w telewizji z bratem Siką podczas gali Hell in a Cell w październiku 2020 roku, świętując zwycięstwo swojego bratanka Romana Reignsa nad Jeyem Uso.
Tytuły i osiągnięcia
Big Time Wrestling
- NWA World Tag Team Championship (wersja Detroit) (2 razy) – z Siką
World Wrestling Council
- WWC North American Tag Team Championship (1 raz) – z Siką
Continental Wrestling Association
- AWA Southern Tag Team Championship (1 raz) – z Siką
Georgia Championship Wrestling
- NWA National Tag Team Championship (1 raz) – z Siką
Gulf Coast Championship Wrestling
- NWA Gulf Coast Tag Team Championship (2 razy) – z Siką
International Wrestling Enterprise
- IWA World Tag Team Championship (1 raz) – z Siką
Mid-South Wrestling Association
- Mid-South Tag Team Championship (3 razy) – z Siką
NWA All-Star Wrestling
- NWA Canadian Tag Team Championship (wersja Vancouver) (1 raz) – z Siką
NWA Mid-America
- NWA United States Tag Team Championship (wersja Mid-America) (1 raz) – z Siką
Professional Wrestling Hall of Fame
- 2012 – wprowadzony jako część tag teamu The Wild Samoans
Pro Wrestling Illustrated
- Sklasyfikowany na 346. miejscu wśród 500 najlepszych wrestlerów w zestawieniu „PWI Years” w 2003 roku.
Southeastern Championship Wrestling
- NWA Southern Tag Team Championship (dywizja Southern) (2 razy) – z Siką
Stampede Wrestling
- Stampede Wrestling International Tag Team Championship (2 razy) – z Siką
World Wrestling Entertainment / World Wrestling Federation
- WWF Tag Team Championship (3 razy) – z Siką
- WWE Hall of Fame (wprowadzony w 2007)
Życie prywatne
Afa i jego żona Lynn mają sześcioro dzieci – trzech synów i trzy córki. Synowie Afy to Samula Fred Anoaʻi (Samu), Lloyd Anoaʻi (L.A. Smooth) oraz Afa Anoaʻi Jr. (Manu), którzy również zostali wrestlerami. Najstarszą córką jest Komiti Trotter Anoaʻi, następnie Bernadette Anoaʻi-Shroyer, a kolejne to Monica Anoaʻi (żona zmarłego wrestlera Gary’ego Albrighta) oraz najmłodsza – Vale Anoaʻi, która jest aktorką.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Profile na: CageMatch, WrestlingData, The Wrestling Database, Online World of Wrestling, [dostęp 2023-09-13].
Profil WWE The Wild Samoans, wwe.com, [dostęp 2023-08-21].
Strona oficjalna, wildsamoan.com, [dostęp 2023-09-13].