Aerorozwidka

Aerorozwidka (ukr. «Аеророзвідка», pol. „Wywiad lotniczy”) to organizacja pozarządowa działająca na Ukrainie, która wspiera rozwój i implementację sieciocentrycznych oraz zrobotyzowanych zdolności wojskowych dla Sił Bezpieczeństwa i Obrony Ukrainy. W jej ramach społeczeństwo obywatelskie angażuje się w obronę przed agresją na Ukrainę. Organizację założyli wolontariusze: Jarosław Honczar, Wołodymyr Koczetkow-Sukacz, Natan Chazin oraz Dmytro Lisenbart.

Ustanowienie

Natan Chazin, lider „Żydowskiej Setki” Euromajdanu oraz członek pierwszej grupy „Azow”, zaczął poszukiwać sposobów na wyposażenie armii ukraińskiej w technikę wojskową na początku rosyjskiej okupacji Krymu w 2014 roku. Po nieudanej próbie uzyskania wsparcia w Izraelu, zwrócił się do swojego przyjaciela Olega z Majdanu, z którym stworzył panoramiczny materiał z drona DJI Phantom. Wideo „Ukraina oczami drona” zdobyło ponad milion wyświetleń na YouTube. To właśnie ten dron, przekazany ochotnikom, zapoczątkował historię „Aerorozwidki”.

Wołodymyr Koczetkow-Sukacz wziął ten dron do batalionu „Ajdar”, gdzie zyskał pozytywne opinie. Następnie Jarosław Honczar przy współpracy z akademią komputerową „Krok” dostosował urządzenie do użytku w warunkach bojowych, co zwiększyło zasięg lotu ukraińskich dronów z 300 m do 3 km. W projekt zaangażowały się także koła modelarskie, indywidualni entuzjaści oraz firmy komercyjne, co prowadziło do dalszego rozwijania i wykorzystywania dronów w Siłach Zbrojnych Ukrainy oraz w jednostkach ochotniczych.

Status i współpraca

Na początku swojej działalności grupa wolontariuszy z „Aerorozwidki” miała już doświadczenie we współpracy z Siłami Zbrojnymi, Wojskami Wewnętrznymi Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Ukrainy oraz Gwardią Narodową Ukrainy, korzystając z pomocy Państwowej Służby Granicznej Ukrainy. Z czasem członkowie zespołu zostali przydzieleni do jednostek wywiadowczych w grupach.

W grudniu 2015 roku „Aerorozwidka” została włączona do Sił Zbrojnych Ukrainy jako jednostka wojskowa A2724, znana jako Centrum Wdrażania i Wspierania Zautomatyzowanych Systemów Kontroli Operacyjnej (Bojowej). Utworzono ją z ochotników, którzy wcześniej działali w odrębnych jednostkach wywiadowczych # 74 i # 131. Nowa jednostka stała się częścią Sił Łączności i Cyberbezpieczeństwa Sił Zbrojnych Ukrainy. W 2020 roku, na wniosek Sztabu Generalnego, Ministerstwo Obrony Ukrainy zlikwidowało tę jednostkę, która w systemie NATO była klasyfikowana jako C4ISR (dowodzenie, kontrola, łączność, technologia informacyjna, wywiad, obserwacja, wywiad instrumentalny).

W lipcu 2020 roku wolontariusze zarejestrowali organizację pozarządową „Aerorozwidka” na Ukrainie.

W marcu 2021 roku nastąpiła reorganizacja, w wyniku której jednostka wojskowa A2724 została przywrócona w strukturach Ministerstwa Obrony Ukrainy. Część jednostki zajmującej się monitoringiem wideo podlegała dowództwu Połączonego Dowództwa Sił Zbrojnych Ukrainy. Do końca 2021 roku wyodrębniło się również Centrum Innowacji i Technologii Obronnych (od 2022 roku znane jest jako Centrum Innowacji i Rozwoju Technologii Obronnych). Pozostała część byłej jednostki A2724 przekształciła się w kadrę naukową Wojskowego Instytutu Telekomunikacji i Informatyzacji.

Działalność

Od 2022 roku obszary działalności Wywiadu Powietrznego obejmują:

opracowanie, testowanie oraz wdrażanie zautomatyzowanych narzędzi sterowania, w tym systemu wyświetlania sytuacji (system świadomości sytuacyjnej „Delta”);
opracowanie i zastosowanie różnorodnych czujników do systemu sytuacyjnego, w szczególności monitoringu wideo;
projektowanie i użytkowanie wielowirnikowych bezzałogowych statków powietrznych;
wsparcie reform Sił Zbrojnych Ukrainy, szczególnie w kontekście wdrażania systemu C4ISR;
współpraca z władzami państwowymi w zakresie integracji weteranów „Aerorozwidki” z życiem cywilnym;
realizacja różnorodnych projektów naukowo-technicznych oraz wykorzystanie doświadczenia wojskowego w dziedzinie cywilnej (w Rezerwacie Czarnobyl; udział w wydarzeniach międzynarodowych: CWIX, Sea Breeze, Fast Trident).

Drony

W sierpniu 2014 roku Wołodymyr Koczetkow-Sukacz ogłosił, że „Aerorozwidka” rozpoczęła produkcję alternatywnych bezzałogowych statków powietrznych na potrzeby ATO, modernizując standardowe śmigłowce dostępne w sklepach. Drony te zostały przystosowane do taktycznego zwiadu, pracując na liniach frontu w pięciu oddziałach, przesyłając dane oraz zdjęcia z geotagami na odległość do 2 km, co wystarczało, aby dowódca mógł podjąć decyzję o wysłaniu jednostki.

W 2016 roku „Aerorozwidka” uruchomiła program rozwoju pierwszych prototypów bezzałogowych statków powietrznych. Już w 2019 roku model używany w operacjach specjalnych w strefie ATO przeszedł pełne testy. Do 24 lutego 2022 roku wyprodukowano około 50 zestawów oktokopterów R18, które mają osiem silników, co zwiększa ich niezawodność. Drony te mogą startować i lądować pionowo, osiągają zasięg 5 km, pozostają w powietrzu przez około 40 minut i mogą przenosić 5 kg ładunku. W ich budowie wykorzystano zarówno komponenty ukraińskie, jak i importowane. Początkowo miały być używane do dostarczania leków i żywności, jednak plany te zmieniły się w wyniku rosyjskiej inwazji 24 lutego 2022 roku. Drony R18 były także wykorzystywane przed ofensywą na dużą skalę ze strony Rosji. Jako amunicja stosowane były sowieckie kumulacyjne granaty przeciwpancerne RKG-3 lub bomby RKG-1600, opracowane na ich podstawie przez rusznikarzy z fabryki Majak. R18 może transportować do trzech takich rodzajów amunicji.

Dodatkowo, „Aerorozwidka” gromadzi drony od innych producentów, które jednostki bojowe wykorzystują do rozpoznania i dostosowywania ognia artyleryjskiego. Wśród nich znajdują się m.in. komercyjne drony DJI i Autel, które zazwyczaj są dostarczane przez wolontariuszy. Drony PD-1, Leleka-100 i inne również są wykorzystane podczas konfliktu.

„Aerorozwidka” podkreśla, że do 2022 roku użycie dronów na polu walki stało się powszechne, a drony mają swoje miejsce w armii. Są traktowane jako materiał eksploatacyjny, podobnie jak amunicja, ze względu na możliwość ich zniszczenia. Różnica w kosztach między dronami „Aerorozwidki” a zniszczonym sprzętem przeciwnika jest znacząca. Warto dodać, że zneutralizowany w ten sposób sprzęt wroga ratuje życie zarówno cywilom, jak i ukraińskim żołnierzom.

Inwazja rosyjska w 2022 r.

Od 24 lutego 2022 roku z Białorusi w kierunku Kijowa podążał ogromny konwój rosyjskich pojazdów. Oddziały wojskowe zderzyły się z wrogiem pod Hostomlem. Aby zapobiec okrążeniu stolicy, jednostki wojskowe za pomocą dronów „Aerorozwidki” zaczęły atakować konwój Sił Zbrojnych Rosji z kierunku Malina. Po kilku eksplozjach rosyjskie jednostki przestały poruszać się w konwoju i podzieliły się na mniejsze grupy 5–10 pojazdów. Ostrzelano również wrogie magazyny, co doprowadziło do ich zniszczenia i odcięcia dostaw.

Dzięki dronom i terminalom Starlink, ukraińskie siły zdołały zatrzymać konwój. Komunikacja nawiązana dzięki dronom i „Starlinkom” umożliwiła uderzenie w zaplecze w pobliżu białoruskiej granicy, odcinając dostawy dla pierwszego rzutu – relacjonuje „Aerorozwidka”. Stabilna komunikacja była możliwa tylko dzięki dużej szybkości przesyłania danych przez „Starlink”. W późniejszym czasie ukraińskie jednostki wojskowe zaczęły współpracować z oktokopterami R18 oraz innymi dronami i „Starlinkami” w różnych kierunkach działań wojennych, korzystając z systemu orientacji sytuacyjnej „Delta”.

Interesujące fakty

Termin „rozpoznanie lotnicze” został wprowadzony przez założycieli Jarosława Honczara, Wołodymyra Koczetkowa-Sukacza oraz Natana Chazina. Wcześniej na Ukrainie używano pojęcia „fotografia lotnicza”.

9 lutego 2015 roku w Doniecku miała miejsce potężna eksplozja. Przedstawiciele „Aerorozwidki” poinformowali, że byli korektorami tego ataku.