Aeroklub Gdański
Aeroklub Gdański to jeden z regionalnych aeroklubów, który należy do Aeroklubu Polskiego.
Historia
Dwudziestolecie międzywojenne
Działalność lotnicza Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku początkowo koncentrowała się w Kole Lotniczym Polaków Studentów Politechniki Gdańskiej. W 1926 roku Koło liczyło 12 członków i dysponowało specjalistyczną biblioteką. Jego głównym celem było wspieranie polskich studentów w edukacji z zakresu techniki lotniczej. W 1929 roku, za zgodą Zarządu Głównego Aeroklubu Akademickiego, Koło przekształciło się w Akademicki Aeroklub Gdański. Zgłoszenie AAG zostało przyjęte warunkowo, ponieważ statut ZPAA przewidywał zrzeszanie organizacji z siedzibą na terenie Rzeczypospolitej.
12 lipca 1929 roku miało miejsce pierwsze walne zebranie z obecnością przedstawiciela ZPAA. Na tym zebraniu wybrano pierwsze władze Aeroklubu, na czele których stanął Kazimierz Dzwonkowski jako prezydent, a jego zastępcą został B. Bielawski, natomiast sekretarzem i skarbnikiem został R. Antes. W listopadzie dokonano zmian w zarządzie, wybierając nowym prezydentem Rudolfa Płoszka. Działalność Aeroklubu została wsparcia przez LOPP, który w lutym 1931 roku przyznał mu 5100 złotych na działalność. Aeroklub rozpoczął regularną działalność, poszukując terenów do uprawiania szybownictwa oraz zamawiając samolot PZL-5 w Państwowych Zakładach Lotniczych. Ponadto, własnymi siłami, rozpoczęto budowę szybowca CW-III. W marcu 1931 roku, po przedłożeniu niemieckojęzycznej wersji statutu, zarejestrowano Akademicki Aeroklub Gdański w gdańskim sądzie jako Stowarzyszenie. W lipcu 1931 roku pilot inż. A. Janowski i pasażer pilot Zbigniew Babiński wzięli udział w II Zlocie Podhalańskim na samolocie PZL-5, jednak nie zostali sklasyfikowani z powodu niedopełnienia formalności zgłoszeniowych. 15 sierpnia w III Locie Południowo-Zachodniej Polski z Aeroklubu Gdańskiego na JD-2 wystartował kpt. Zbigniew Babiński, ale z powodu awarii silnika nie ukończył przelotu, przez co został wyeliminowany z rywalizacji.
Aby umożliwić polskim studentom odbywanie praktyk lotniczych w Gdańsku (Politechnika nie zezwalała na to Polakom), Aeroklub wystąpił z wnioskiem o dostęp do gdańskiego lotniska, lecz jego prośba została odrzucona przez Senat Wolnego Miasta. W efekcie, poszukiwano terenu do prowadzenia własnej działalności lotniczej i ostatecznie wybrano lokalizację w rejonie Rumi. W 1933 roku powstało tam pełnoprawne lotnisko z hangarem i warsztatem. Rozszerzono również działalność o zajęcia z modelarstwa we współpracy z Gimnazjum Polskim w Gdańsku.
W lipcu 1935 roku Aeroklub zorganizował I Zlot nad Morze, który stał się coroczną imprezą odbywającą się z okazji Dni Morza. W 1936 roku Aeroklub Gdański zdobył pierwsze miejsce zespołowo w VI Krajowym Lotniczym Konkursie Turystycznym. W II Zlocie do Morza, który odbył się 4 lipca 1936 roku, zwyciężyła załoga z Gdańska w składzie Antoni Matheus i Witold Frąckowiak. W I Locie Pomorskim, który odbył się 18-19 lipca, również zwyciężyła gdańska załoga w składzie Stefan Praschil i Edmund Jereczek. W tym roku Stanisław Petrusewicz zdobył pierwsze miejsce w II Zlocie Gwiaździstym do Białej Podlaskiej.
W 1937 roku Aeroklub otrzymał pięć samolotów ufundowanych przez społeczeństwo polskie (dwa RWD-8, dwa RWD-10 i RWD-13). Podczas VII Krajowych Zawodów Lotniczych, które miały miejsce w sierpniu 1937 roku, Aeroklub Gdański zajął trzecie miejsce, ustępując Warszawie i Lwowowi. Najlepsze wyniki osiągnęła jednak gdańska załoga – Antoni Matheus i Witold Frąckowiak. W IV Locie Północno-Zachodniej Polski, który odbył się w lipcu 1938 roku, Aeroklub zajął pierwsze miejsce dzięki załodze Stanisław Petrusewicz i Józef Bachleda. W IX Locie Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki, który odbył się w maju 1939 roku, Aeroklub Gdański zespołowo zajął trzecie miejsce. 15 lipca 1939 roku odbyła się czwarta edycja Zlotu do Morza, która zbiegła się z dziesięcioleciem funkcjonowania Aeroklubu. Do Rumii przyleciało 150 samolotów, a w zawodach wzięły udział 44 załogi.
W 1939 roku Aeroklub Gdański był jednym z jedenastu aeroklubów działających w Polsce. Wybuch II wojny światowej przerwał jego działalność.
Okres Polski ludowej
Reaktywacja działalności lotniczej miała miejsce we wrześniu 1945 roku, kiedy to powstało na Politechnice Gdańskiej Akademickie Koło Lotnicze. Udało się wówczas odtworzyć sekcję szybowcową i spadochronową. Oficjalne wznowienie działalności Aeroklubu miało miejsce 22 marca 1946 roku, a w jego strukturze znalazły się trzy sekcje: samolotowa, szybowcowa i modelarska. Pierwszym lotniskiem aeroklubowym było Strzebielino, a w 1947 roku Aeroklub przeniósł się do Wrzeszcza. W latach 1952-1957 Aeroklub był częścią Ligi Przyjaciół Żołnierza, a jego odrębność przywrócono 1 kwietnia 1957 roku. W tym czasie struktura Aeroklubu uległa rozwinięciu, a dołączyła do niej sekcja spadochronowa. W 1959 roku zorganizowano III konkurs akrobacji szybowcowej na aeroklubowym lotnisku. W V Spadochronowych Mistrzostwach Polski, które miały miejsce w tym samym roku, Ireneusz Zapaśnik zajął drugie miejsce.
Aeroklub wznowił również organizację Zlotu do Morza. W V Całorocznych Zawodach Spadochronowych w 1962 roku zwyciężył Andrzej Kiryłuk. W VI Spadochronowych Mistrzostwach Polski w 1963 roku drużyna zdobyła mistrzostwo. W X Samolotowych Mistrzostwach Polski w 1965 roku załoga aeroklubowa Mieczysław Dąbrowski i Eugeniusz Dorosiewicz zajęła trzecie miejsce. W X Spadochronowych Mistrzostwach Polski w 1965 roku Antonina Chmielarczyk zdobyła drugie miejsce w kategorii kobiet. W XII Całorocznych Zawodach Szybowcowych w 1966 roku zwyciężył Marek Kochanowski. W 1966 roku odbyły się I Mistrzostwa Polski Kobiet w szybownictwie, w których Maria Olszewska, reprezentująca AG, zajęła trzecie miejsce. W organizowanych od 1960 roku przez Aeroklub zawodach spadochronowych o Puchar Zatoki Gdańskiej na Celność Lądowania w 1966 roku przeprowadzono pierwsze na świecie skoki nocne z lądowaniem w morzu. W XII Spadochronowych Mistrzostwach Polski w 1967 roku Irena Koszykowa zdobyła drugie miejsce w kategorii kobiet.
W V Mistrzostwach Kobiet, które odbyły się w 1970 roku, Irena Kostka zajęła trzecie miejsce. W XII Jeżowskich Zawodach Szybowcowych o Puchar „Skrzydlatej Polski”, które miały miejsce w 1972 roku, zwyciężył Marek Kochanowski. W XIII Spadochronowych Mistrzostwach Polski Juniorów w 1977 roku wygrał Mirosław Pokropek. W XIII Zawodach Szybowcowych im. Szczepana Grzeszczyka, które odbyły się w 1979 roku, pierwsze miejsce zajął Leszek Dunowski.
Od 1990
Po przemianach ustrojowych Aeroklub Gdański stał się częścią 9. Okręgu Aeroklubu Polskiego. Obecnie siedzibą aeroklubu jest lotnisko w Pruszczu Gdańskim, należące do 49. Bazy Śmigłowców Bojowych. W 2013 roku, na wniosek aeroklubu, zarejestrowano trawiaste lądowisko Pruszcz-Aeroklub, które znajduje się na północ od betonowego pasa startowego lotniska.
W ramach Aeroklubu Gdańskiego funkcjonują sześć sekcji:
- samolotowa
- szybowcowa
- balonowa
- spadochronowa
- motolotniowa
- modelarska
Przypisy
Bibliografia
Biuletyn Aeroklubów Akademickich. „Młody Lotnik”. Nr 8/1929 (58), 1929. Wydawnictwo Komitetu Stołecznego Ligi Obrony Powietrznej Państwa. OCLC 749292984.
Aeroklub Akademicki w Gdańsku. „Skrzydlata Polska”. 4/1931, kwiecień 1931. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
Kronika Polska. „Skrzydlata Polska”. 5/1931, maj 1931. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
II Zlot Podhalański. „Skrzydlata Polska”. 7-8/1931, lipiec-sierpień 1931. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
III-cim Lot Południowo-Zachodniej Polski. „Skrzydlata Polska”. 8/1931, wrzesień 1931. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
Ostatnie krajowe zawody i zloty turystyczne. „Skrzydlata Polska”. 8/1935, wrzesień 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
Maciej Bakun: Lotnictwo na ziemi gdańskiej 1910-1945. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2012. ISBN 978-83-7780-226-7. OCLC 823752648.
Henryk Szydłowski (red.): Polskie lotnictwo sportowe. Kraków: KAW, 1986. ISBN 83-03-01157-X. OCLC 803064028.
Andrzej Samek (red.): Polskie lotnictwo sportowe. Almanach tom II. Kraków: SO Wydawnictwo, 1997. ISBN 83-902156-8-3. OCLC 1262362969.
Zobacz też
Lotnisko Gdańsk-Wrzeszcz