Aero L-29 Delfín

Aero L-29 Delfín

Aero L-29 Delfín (kod NATO: Maya) to czechosłowacki samolot wojskowy, który pełnił funkcję zarówno szkolno-treningową, jak i lekkiego samolotu szturmowego. Jego produkcja miała miejsce w zakładach Aero Vodochody w latach 1963–1974, a jest on uznawany za pierwszy rodzimy samolot odrzutowy w Czechosłowacji.

Historia

Prace projektowe, kierowane przez K. Tomasa oraz Z. Rublica, rozpoczęły się w połowie lat 50. XX wieku. Pierwszy prototyp, wyposażony w silnik Bristol Siddeley Viper, odbył swój lot testowy 5 kwietnia 1959 roku. W czerwcu 1960 roku oblatano kolejny egzemplarz, już z czechosłowackim silnikiem Motorlet M-701. Po testach porównawczych w 1961 roku z samolotami Jak-30 oraz PZL TS-11 Iskra, zdecydowano o wprowadzeniu L-29 do służby w Radzieckich Siłach Powietrznych oraz w wojskach lotniczych większości krajów bloku wschodniego (z wyjątkiem Polski, gdzie wybrano TS-11 Iskra). Produkcja seryjna rozpoczęła się w kwietniu 1963 roku i trwała do 1974 roku. Z 3655 wyprodukowanych egzemplarzy, 2000 trafiło do wojsk radzieckich, 400 do Czechosłowackich Sił Powietrznych, a pozostałe do Bułgarii, NRD, Rumunii i Węgier. W późniejszych latach samoloty były używane m.in. w Czechach (24 sztuki), Słowacji (15), Azerbejdżanie (18), Ghanie (8), Mali (6) i Syrii (40).

16 lipca 1975 roku, samolot An-2, pilotowany przez Dionizego Bielańskiego, został zestrzelony przez Aero L-29 Czechosłowackich Sił Powietrznych podczas nieudanej próby ucieczki do Austrii.

Wersje

Oprócz standardowej, dwuosobowej wersji szkolno-treningowej, stworzono również jednoosobową wersję L-29 Akrobat, przeznaczoną do użytku cywilnego jako samolot akrobacyjny lub szkolny, oraz dwuosobową wersję rozpoznawczą L-29R.

Przypisy

Bibliografia