Papinian, Aemilius Papinianus (ur. 142, zm. 212) – rzymski jurysta, uważany za symbol prawości i niezłomności zasad. Znany jako książę jurystów.
Życiorys
Uznawany za Syryjczyka, Papinian był uczniem Kwintusa Cerwidiusza Scewoli. Uważany za jednego z najwybitniejszych prawników i teoretyków prawa rzymskiego, pełnił funkcję doradcy na dworze cesarza Septymiusza Sewera. W 205 roku objął stanowisko prefekta pretorianów. Po śmierci Septymiusza Sewera, Papinian próbował mediować między synami cesarza, Karakallą i Getą, jednak jego starania okazały się bezskuteczne. W 212 roku Geta został zamordowany przez swojego brata, a Papinian zmarł kilka tygodni później, ścięty na Palatynie.
Uważa się, że został skazany na śmierć, ponieważ odmówił usprawiedliwienia nowego cesarza przed senatem i ludem rzymskim w związku z bratobójstwem. Zgodnie z tradycją, gdy Karakalla poprosił go o przedstawienie argumentów prawnych uzasadniających śmierć Gety, Papinian odpowiedział, że morderstwo nie jest tak łatwe do usprawiedliwienia, jak do niego dojść, oraz że istnieje różnica między mordem a oskarżeniem niewinnie zabitego.
Do najważniejszych jego prac prawniczych zalicza się 37 ksiąg Quaestiones (wyjaśnienia problemów prawnych) oraz 19 ksiąg Responsa (opinie prawne).
Papinian został umieszczony wśród pięciu najwybitniejszych prawników w ustawie o cytowaniu autorytetów w sądzie z 426 roku, przy czym w przypadku równości jego poglądy miały decydujące znaczenie.
Przypisy
Bibliografia
R. Blain Andrus: Lawyer: A Brief 5,000 Years History. Chicago: American Bar Association, 2009. ISBN 978-1-60442-598-7.
Władysław Bojarski, Wojciech Dajczak, Andrzej Sokala: Verba iuris. Reguły i kazusy prawa rzymskiego. Toruń: TNOiK Dom Organizatora, 1995. ISBN 978-83-85709-69-5. Brak numerów stron w książce.
Kazimierz Kolańczyk: Prawo rzymskie. Wyd. 5 zmienione, zaktualizował Jan Kodrębski. Warszawa: Wolters Kluwer SA, 1997. ISBN 978-83-7334-031-2. Brak numerów stron w książce.
Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzy rzymskich. Pryncypat. Warszawa: Iskry, 1986. ISBN 83-207-0994-6. Brak numerów stron w książce.
Edward Lipiński: Prawo bliskowschodnie w starożytności. Wprowadzenie historyczne. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009, seria: Studia Historico-Biblica 2. ISBN 978-83-7363-917-1.
Wiesław Litewski: Rzymskie prawo prywatne. Wyd. 5 poprawione. Warszawa: LexisNexis, 2003. ISBN 978-83-7334-127-2. Brak numerów stron w książce.
Władysław Rozwadowski: Prawo rzymskie. Zarys wykładu z wyborem źródeł. Poznań: Ars boni et aequi, 2007. ISBN 978-83-900964-5-2.
Witold Wołodkiewicz, Maria Zabłocka: Prawo rzymskie. Instytucje. Warszawa: C.H. Beck, 1996. ISBN 978-83-7110-303-2. Brak numerów stron w książce.