Aelbert Cuyp

Aelbert Jacobszoon Cuyp

Aelbert Jacobszoon Cuyp (ur. 1620, ochrzczony 20 października 1620 w Dordrechcie, zmarł 15 listopada 1691 tamże) był holenderskim malarzem, uznawanym za jednego z najważniejszych pejzażystów XVII wieku w Holandii.

Życiorys

Artysta urodził się w rodzinie z artystycznymi tradycjami; jego ojciec, Jacob Gerritsz. Cuyp (1594-1651/52), był malarzem portretowym, a dziadek oraz wuj zajmowali się tworzeniem witraży. Szczegóły dotyczące życia Cuypa są niewiele znane. Przez całe życie mieszkał w Dordrechcie i prawdopodobnie podróżował po Holandii oraz wzdłuż doliny Renu, co można zauważyć w jego pracach. Około 1658 roku poślubił zamożną wdowę, Cornelię Boschman, po czym praktycznie przestał malować. Jego aktywność ograniczała się do działalności w jednym z kościołów protestanckich oraz w różnych instytucjach publicznych.

Twórczość

Aelbert Cuyp był artystą o szerokich zainteresowaniach; początkowo tworzył obrazy o tematyce biblijnej, mitologicznej, martwe natury, portrety oraz sceny rodzajowe. Z czasem skupił się na pejzażach, a jego najlepsze dzieła powstały po roku 1650. Malował malownicze krajobrazy wiejskie, panoramy miast oraz portów, a wschody i zachody słońca były częstym motywem w jego pracach. Wiele jego obrazów przedstawiało także zwierzęta. Paleta barw, którą stosował, była bogata i ciepła, a światło, harmonijnie współgrające z cieniem, odgrywało kluczową rolę w jego kompozycjach.

Analiza dzieł Cuypa jest utrudniona, ponieważ większość z nich nie ma datowania. Często bywają mylone z pracami innych artystów, takich jak Abraham van Calraet (1642-1722), który poruszał podobną tematykę i podpisywał się tymi samymi inicjałami.

Krytycy sztuki zauważają wpływ takich malarzy jak Salomon van Ruysdael, Jan van Goyen oraz Claude Lorrain na twórczość Cuypa. Z kolei sam artysta stał się inspiracją dla romantycznych malarzy, takich jak William Turner oraz Eugène Verboeckhoven.

Największe zbiory prac Cuypa znajdują się w takich instytucjach jak Detroit Institute of Arts, Fine Arts Museums of San Francisco, Ermitaż w Sankt Petersburgu, Metropolitan Museum of Art oraz Luwr.

Wybrane dzieła

Krowy na pastwisku – Praga, Galeria Narodowa
Cornelis i Michiel Pompe van Meerdervoort – Nowy Jork, Metropolitan Museum of Art
Kogut i kury – Gandawa, Museum voor Schone Kunsten
Krajobraz – St. Petersburg, Ermitaż
Krajobraz górzysty z postaciami (1655-60) – Londyn, National Gallery
Krajobraz rzeczny z jeźdźcami i wieśniakami (ok. 1655) – Amsterdam, Rijksmuseum
Krajobraz rzeczny z jeźdźcami i wieśniakami – Londyn, National Gallery
Krajobraz zimowy z martwym ptactwem i myśliwymi – Berlin, Gemäldegalerie
Łódź rybacka w blasku księżyca – Kolonia, Wallraf-Richartz-Museum
Młody pasterz z krowami (1655-60) – Nowy Jork, Metropolitan Museum of Art
Morze w blasku księżyca (ok. 1648) – St. Petersburg, Ermitaż
Murzyński giermek (ok. 1652) – Londyn, Royal Collection
Pasterz i krowy nad rzeką (1650-55) – Londyn, National Gallery
Pasterze z krowami – Londyn, Dulwich Picture Gallery
Portret brodatego mężczyzny (1649) – Londyn, National Gallery
Portret mężczyzny (1650) – Muzeum Narodowe w Gdańsku – Oddział Sztuki Dawnej
Słoneczny pejzaż wydmowy ze studnią – Berlin, Gemäldegalerie
Szary koń w pejzażu – Rotterdam, Museum Boymans-van Beuningen
Wał nadrzeczny z krowami (1650) – Rotterdam, Museum Boymans-van Beuningen
Widok Arnhem (1645-50) – Amsterdam, Rijksmuseum
Widok na Dordrecht z dójką i czterema krowami (ok. 1650) – Londyn, National Gallery
Widok Schraven-Deel – St. Petersburg, Ermitaż
Zachód słońca nad rzeką – St. Petersburg, Ermitaż
Zachód słońca po deszczu (1648-52) – Cambridge, Fitzwilliam Museum
Zamek Ubbergen (ok. 1655) – Londyn, National Gallery

Przypisy

Bibliografia

Wendy W. Beckett, 1000 arcydzieł, Ewa E. Gorządek (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4218-3, OCLC 749354342. Brak numerów stron w książce.

Vitoria Charles, Joseph Manca (red.), 1000 arcydzieł malarstwa, Wydanie polskie: Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiejuk, Warszawa 2006, ISBN 978-83-7423-665-2.

Robert Genaille, Maciej Monkiewicz, Antoni Ziemba: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wyd. Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-221-0686-6.

Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ISBN 83-7079-076-3.