Aed I Ruad („Czerwony”) – Król Irlandii
Aed I Ruad, znany również jako „Czerwony”, to legendarny zwierzchni król Irlandii z dynastii Milezjan, pochodzący z linii Íra, syna Mileda, który panował w latach 361-354 p.n.e. Był synem Badarna, który również był synem Airgetmara, zwierzchniego króla Irlandii.
Aed nosił przydomek „Ruad”, który ma dodatkowe znaczenia, takie jak „Silny”, „Dzielny” czy „Czerwonawy”. Doszedł do władzy po zabójstwie swojego poprzednika, Lugaida III Laigde. W źródłach historycznych odnotowano, że zawarł porozumienie ze swoimi dwoma kuzynami dotyczące siedmioletniej rotacji władzy między nimi. Po upływie swojego siedmioletniego okresu rządów, ustąpił na rzecz Dithorby mac Deman, wnuka arcykróla Airgetmara. Po kolejnych siedmiu latach władza przeszła do Cimbaetha mac Finntan, również wnuka Airgetmara. Po siedmiu latach tron powrócił do Aeda. Rotacja władzy nad Irlandią odbyła się łącznie trzy razy. Pod koniec swojego trzeciego okresu rządów Aed utonął w wodospadzie, który nazwano na jego cześć, Eas Ruaidh (Czerwony Wodospad), znajdującym się w Assaroe Falls, Ballyshannon w hrabstwie Donegal. Został pochowany w kopcu usytuowanym nad brzegiem katarakty. Pozostawił po sobie jedynie jedno dziecko, córkę Machę Mongruad („Rudowłosą”), która została przyszłą żoną Cimbaetha oraz zwierzchnią królową Irlandii i królową Ulsteru.
Bibliografia
- An Irish-English Dictionary, autorstwa E. O’Reilly, nowe wydanie, starannie poprawione i uzupełnione przez J. O’Donovana, Dublin 1864, s. 429 (Ruadh).
- Annala Rioghachta Éireann. Annals of the Kingdom of Ireland by the Four Masters, Tom I, red. z tłumaczeniem J. O’Donovana, Drugie wydanie, Dublin 1856, s. 68-73.
- Lebor Gabála Érenn. The Book of the Taking of Ireland, Część V, red. i tłumaczenie R. A. Stewart Macalister, Irish Texts Society, Dublin 1956, s. 260-267.
- Truhart P., Regents of Nations. Systematic Chronology of States and Their Political Representatives in Past and Present. A Biographical Reference Book, Część 1: Antiquity Worldwide, München 2000, s. 373, ISBN 3-598-21543-6 (Korekta datacji z powodu braku Fiachy IV na liście).