Adynomosaurus
Adynomosaurus to wymarły rodzaj dinozaura, należący do grupy ornitopodów z rodziny kaczodziobych.
Skamieniałości tego dinozaura, wcześniej nieznanego nauce, odkryto na północnym wschodzie Hiszpanii, w regionie Pirenejów, w skałach basenu sedymentacyjnego Foredeep oraz Grupy Tremp, datowanych na okres mastrychtu. W tej okolicy miały już miejsce wcześniejsze odkrycia skamieniałości kręgowców. Wśród kaczodziobych można wymienić Pararhabdodon isonensis, którego skamieniałości są o 4 miliony lat młodsze. Odkryty rodzaj staje się drugim przedstawicielem Hadrosauridae opisanym z tego basenu oraz piątym, który został znaleziony w Europie. Pierwszym opisanym przedstawicielem Hadrosauridae z terenów Europy był telmatozaur, przedstawiony przez Nopscę na podstawie znalezisk z obszaru obecnej Rumunii, uznany później za najbardziej pierwotnego z kaczodziobych. W Pirenejach odkryto także lambeozauryny, takie jak Blasisaurus i Arenysaurus, a z Europy pochodzi również Canardia.
Autorzy opisu, Albert Prieto-Márquez i współpracownicy, wskazują, że charakterystyczną cechą Adynomosaurus jest łopatka z względnie nieposzerzoną płytkowatą częścią, która stanowiła miejsce przyczepu mięśni naramiennego i podłopatkowego za życia zwierzęcia. Sugeruje to mniejszą siłę tych mięśni w porównaniu z innymi kaczodziobymi. To właśnie te anatomiczne cechy zainspirowały autorów do wprowadzenia nowej nazwy rodzajowej. Jej etymologia sięga greckiego słowa adýnamos, które oznacza „słaby”, mos, co oznacza „ramię”, oraz sauros, które oznacza „jaszczura”. Adynomosaurus jest rodzajem monotypowym, a jedyny gatunek w nim umieszczony nosi epitet arcanus. Słowo to pochodzi z łaciny i oznacza „sekretny” lub „zakryty”, co odnosi się do trudności w identyfikacji diagnostycznych cech taksonomicznych szkieletu. Holotyp stanowi lewa łopatka. Budowa Adynomosaurus pozwoliła naukowcom na zaliczenie go do rodziny Hadrosauridae oraz podrodziny Lambeosaurinae, jednak ulokowała go poza plemionami Lambeosaurini oraz Parasaurolophini. Dodatkowo przeprowadzona analiza filogenezy pozostawia rodzaj w nierozwikłanej politomii z aralozaurem, Canardia, Jaxartosaurus, tsintaozaurem, pararabdodonem oraz kladem Parasaurolophini + Lambeosaurini.
== Przypisy ==