Adwekcja w meteorologii
Adwekcja (pochodząca z łaciny advectiō, co oznacza „dowóz”, oraz angielskiego advection) to poziomy ruch, czyli przepływ płynów, takich jak ciecz czy gaz (np. masy powietrza). W przeciwieństwie do konwekcji, która jest ruchem pionowym, adwekcja prowadzi do napływu powietrza o różniących się właściwościach, takich jak temperatura czy wilgotność, w porównaniu do powietrza zalegającego nad danym obszarem. Adwekcja jest jedną z kluczowych przyczyn zmian w pogodzie.
Termin adwekcja odnosi się także do zmiany parametrów płynów spowodowanej ich napływem, na przykład adwekcja temperatury czy adwekcja wilgotności.
Rodzaje adwekcji
Wśród rodzajów adwekcji wyróżniamy:
- adwekcję dodatnią, która polega na przenoszeniu większych wartości w kierunku mniejszych,
- adwekcję ujemną, która skutkuje przenoszeniem mniejszych wartości do większych.
Adwekcja termiczna dzieli się na dwa typy:
- adwekcja termiczna ciepła, zachodząca, gdy wiatr przemieszcza się od cieplejszego powietrza do chłodniejszego, co prowadzi do wzrostu temperatury,
- adwekcja termiczna chłodna, występująca, gdy wiatr wieje z chłodniejszego powietrza do cieplejszego, co obniża jego temperaturę.
Dodatkowo istnieje pojęcie adwekcji wilgotności, które odnosi się do napływu mas powietrza o wyższej wilgotności nad obszar o mniejszej zawartości wilgoci.