AGA (Advanced Graphics Architecture)
AGA (ang. Advanced Graphics Architecture, czyli zaawansowana architektura graficzna) to udoskonalony układ graficzny, który został zastosowany w trzeciej generacji komputerów Amiga na początku lat 90. XX wieku.
Tryb AGA zaktualizował paletę barw, przechodząc z dotychczasowej 12-bitowej (co dawało 4096 kolorów) do 24-bitowej (co umożliwiło wyświetlenie 16777216 kolorów).
Wprowadzono także obsługę 256 kolorów w każdej rozdzielczości (8 bitplanów), co stanowiło poprawę w porównaniu do 6 bitplanów w OCS i ECS (w trybie EHB).
Wprowadzono również tryb HAM-8 (8 bitplanów), który pozwalał na wyświetlanie 262144 kolorów jednocześnie na ekranie (w każdej rozdzielczości) przy 8 bitach na piksel. Dla porównania, tryb HAM w układach OCS i ECS oferował zaledwie 4096 barw przy 6 bitach na piksel, i to tylko w poziomej rozdzielczości 320 pikseli.
Główną wadą chipsetu AGA było to, że wciąż korzystano z przestarzałej technologii bitplanów. Ta technologia świetnie sprawdzała się w prostych grach platformowych, które wymagały szybkiego przewijania obrazu, ale znacząco utrudniała programowanie grafiki 3D. Zdecydowaną większość czasu procesora pochłaniała konwersja z formatu chunky (gdzie 1 bajt odpowiadał 1 pikselowi) na bitplany. Dodanie chipu Akiko do CD32, który miał wspomagać konwersję chunky na bitplany, nie poprawiło tej sytuacji.
W obliczu rosnącej popularności pierwszych gier 3D, możliwości graficzne Amigi okazały się niewystarczające, co przyczyniło się do zakończenia jej produkcji.
Architektura AGA składa się z trzech głównych układów:
- Alice – nowocześniejszy odpowiednik układu Agnus (w wersjach OCS i ECS)
- Lisa – nowocześniejszy odpowiednik układu Denise (w wersjach OCS i ECS)
- Paula – układ odpowiedzialny za dźwięk
Dodatkowo do architektury AGA zalicza się następujące układy:
- Super Gary – kontroler stacji dyskietek oraz dysku twardego
- Super Amber – sprzętowy flicker-fixer
- Super Ramsey – kontroler dla pamięci SIMM (tylko w Amiga 4000)
- Akiko – chip usprawniający konwersję chunky na bitplany (tylko w Amiga CD32)
AGA była zainstalowana w komputerach CD32, Amiga 1200 oraz Amiga 4000. Starsze modele Amigi były wyposażone w układy OCS i ECS.