Adultyzm
Adultyzm to forma dyskryminacji, która występuje ze względu na wiek, a różni się od ageizmu tym, że jest skierowana przeciwko młodym dorosłym, nastolatkom, a nawet dzieciom.
Wielokrotnie adultyzm jest związany z postrzeganiem dorosłych, zwłaszcza tych, którzy niedawno osiągnęli pełnoletność, jako osób niedojrzałych. Takie zachowanie nie opiera się na faktach związanych z postawami dyskryminowanej osoby, lecz na subiektywnych wyobrażeniach osoby dyskryminującej. Tendencja do generalizowania oraz negatywne doświadczenia z osobami w podobnym wieku prowadzą do przypisywania domniemanych cech, które mają być typowe dla określonej grupy wiekowej, przy jednoczesnym ignorowaniu różnorodności charakterologicznej wynikającej z wieku społecznego.
Podstawą adultyzmu jest przekonanie, że doświadczenie życiowe jest ściśle związane z wiekiem, co prowadzi do wniosku, że starsza osoba zazwyczaj jest mądrzejsza i powinna być uznawana za autorytet w sporach. Tego rodzaju postawy są głęboko zakorzenione w kulturze i tradycji, gdzie starsi ludzie często byli uważani za najważniejszych członków danej hierarchii.
Źródłem adultyzmu może być również wygląd zewnętrzny osoby podlegającej dyskryminacji. Młody mężczyzna o smukłej sylwetce i delikatnych rysach twarzy może przywoływać skojarzenia z dzieckiem, co sprawia, że mimo swojej emocjonalnej dojrzałości jest postrzegany jako osoba niedojrzała.
Obecnie adultyzm nie jest tematem szerokiej debaty społecznej, a świadomość na jego temat pozostaje dość niska. Współcześnie bardziej powszechnym rodzajem dyskryminacji ze względu na wiek jest ageizm, który dotyczy osób starszych.
Przeciwstawieniem adultyzmu jest m.in. prodziecięcyzm.
Przejawy adultyzmu
Do oznak adultyzmu można zaliczyć:
- traktowanie młodszych osób jako gorszych z powodu domniemanego braku wiedzy i naiwności,
- stosowanie uogólnień dotyczących inteligencji i dojrzałości dzieci,
- automatyczne przypisywanie winy młodszej osobie, gdy coś nie działa (np. w miejscu pracy),
- protekcjonalne traktowanie młodych dorosłych, traktując ich jak dzieci, infantylizacja języka,
- lekceważenie uwag i pomysłów młodych dorosłych w kontekście pracy,
- ignorowanie młodych dorosłych w środowisku zawodowym.