Adrienne Cecile Rich
Urodzona 16 maja 1929 roku w Baltimore, zmarła 27 marca 2012 roku w Santa Cruz – amerykańska poetka i pisarka.
Życiorys
Była przedstawicielką radykalnego feminizmu drugiej fali. Ukończyła Radcliffe College.
Rich twierdziła, że ucisk kobiet w patriarchalnym społeczeństwie ma dwie główne podstawy: zinstytucjonalizowane macierzyństwo oraz przymusową heteroseksualność.
Krytykę zinstytucjonalizowanego macierzyństwa zawarła w swojej książce Zrodzone z kobiety, wydanej w 1976 roku, w której ujawnia swoją orientację jako lesbijka (wcześniej była zamężna i urodziła troje dzieci). Uważała, że w męskim społeczeństwie kobiety nie mają kontroli nad swoim macierzyństwem, które staje się narzędziem kontroli sprawowanej przez mężów, lekarzy, ekspertów i polityków. Rich postulowała, że celem ruchu feministycznego powinno być odzyskanie przez kobiety macierzyństwa jako autentycznego doświadczenia.
Jednym z jej najbardziej znanych tekstów jest esej Przymusowa heteroseksualność a egzystencja lesbijska z 1980 roku. W pracy tej analizuje kobiecą heteroseksualność jako instytucję polityczną, opartą na szeregu nakazów i zakazów z sankcjami. Wprowadza także pojęcie „lesbijskiego kontinuum”, które obejmuje pozytywne, wspierające relacje między kobietami, niekoniecznie o charakterze seksualnym. To właśnie więzi między kobietami (siostrzeństwo) są fundamentem oporu wobec patriarchalnych struktur władzy.
Od 1976 roku była związana z Michelle Cliff.
Wybrana twórczość
- A Change of World (1951)
- Diving Into the Wreck: Poems, 1971-1972 (1973)
- An Atlas of the Difficult World: Poems, 1988-1991 (1991)
W języku polskim:
- Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja, przeł. Joanna Mizielińska, Sic!, Warszawa 2000 (ISBN 83-86056-65-7)
- Przymusowa heteroseksualność a egzystencja lesbijska, przeł. Agnieszka Grzybek, „Furia Pierwsza” nr 4-5/2000
- Zejście do wraku. Wiersze, przeł. Jerzy Jarniewicz, Ossolineum, Wrocław 2023 (ISBN 9788366267947)