Adriano Celentano (urodzony 6 stycznia 1938 w Mediolanie) to włoski piosenkarz, aktor, reżyser oraz prezenter telewizyjny. Jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych artystów włoskiej muzyki rozrywkowej. Do roku 2009 jego albumy sprzedały się w liczbie 150 milionów egzemplarzy na całym świecie.
W 1964 roku ożenił się z aktorką Claudia Mori, a ich córką jest Rosalinda Celentano.
Życiorys
Lata 50.
Adriano Celentano przyszedł na świat w Mediolanie, przy via Gluck nr 14. Jego rodzice przybyli z Apulii na południu Włoch w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Adriano dorastał w Mediolanie, a po porzuceniu szkoły podejmował różne prace, w końcu zostając zegarmistrzem. Jednak jego prawdziwą pasją stała się muzyka, zwłaszcza nowoczesne trendy, które z Ameryki zaczęły docierać do Europy, w tym do Włoch. Był jednym z pionierów tego stylu, uczestnicząc w wydarzeniach organizowanych przez Ghigo Agostiego, który przywiózł do Włoch boogie-woogie, rhythm and blues oraz rock and roll.
18 maja 1957 roku zadebiutował z sukcesem, wygrywając pierwszy festiwal włoskiego rocka w Palazzo del Ghiaccio w Mediolanie, wykonując utwór „Ciao ti dirò” z towarzyszeniem zespołu Rock Boys, w skład którego wchodzili m.in. Luigi Tenco (saksofon), Enzo Jannacci i Giorgio Gaber (gitary), Gianfranco Reverberi (fortepian) oraz Nando de Luca (perkusja).
W 1959 roku zaprezentował swój nowy przebój „Il tuo bacio è come un rock”, który dotarł do 10. miejsca na liście najlepiej sprzedawanych singli we Włoszech. Na scenie świadomie naśladował króla rock and rolla, Elvisa Presleya, wykonując podskoki i nagłe zwroty, co nadawało jego występom dynamiki, ale jednocześnie zachował swoją indywidualność.
Lata 60.
W 1961 roku Adriano zadebiutował na Festiwalu w San Remo, gdzie mimo kontrowersyjnego gestu odwrócenia się tyłem do publiczności, jego utwór „Ventiquattromila baci” zajął 2. miejsce. Natomiast „Nata per me” uplasowała się na 1. miejscu wśród najlepiej sprzedawanych singli we Włoszech.
W 1962 roku powtórzył sukces, gdy jego utwór „Pregherò” (oryginalnie „Stand by me”) zdobył 1. miejsce, a „Stai lontana da me” (oryginalnie „Tower of strength”) – 3. miejsce na tej samej liście.
W tym samym roku zdobył także laury na festiwalu Cantagiro utworem „Stai lontana da me” (muzyka: Burt Bacharach, tekst: Mogol). Wraz z tą piosenką powstało Clan Celentano, czyli wydawnictwo płytowe oraz artystyczna grupa przyjaciół piosenkarza, którzy podzielali jego artystyczne wartości, w tym Don Backy, Ribelli, Detto Mariano, Pilade oraz przyszła żona – Claudia Mori (właściwie Claudia Moroni). W 1964 roku Adriano i Claudia zawarli potajemnie związek małżeński w kościele San Francesco a Grosseto. Z ich małżeństwa urodziło się troje dzieci: Rosita w 1965, Giacomo w 1966 oraz Rosalinda w 1968 roku.
Eksperyment Clan przetrwał jedynie 6 lat, charakteryzując się despotyzmem lidera oraz problemami kontraktowymi. Był to również czas, gdy artysta zbliżył się do religii, co miało wpływ na jego przyszłą twórczość. Do najważniejszych przebojów tego okresu należą: „Ciao ragazzi”, „Pregherò”, „Grazie prego scusi”, „Tre passi avanti”, „Mondo in mi 7a”, „Il ragazzo della via Gluck” (przetłumaczona na 18 języków, lecz nie odniosła sukcesu na Festiwalu w San Remo w 1967 roku, zajmując 10. miejsce na liście singli w 1966 roku), „La coppia più bella del mondo”, „Azzurro” (skomponowana przez Paolo Conte, największy przebój Adriano w tym okresie, 1. miejsce na liście singli w 1968), „Chi era lui”, „Torno sui miei passi” oraz „Chi non lavora non fa l’amore” (zwycięzca Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo w 1970 roku). W tym czasie Adriano nie ograniczał się jedynie do kariery muzycznej, ale także zainteresował się kinematografią, występując w filmie Serafino w reżyserii Pietro Germiego.
Lata 70.
Utwór „Chi non lavora non fa l’amore” przyniósł Adriano udany start w lata 70. Jego najpopularniejsze piosenki z początku dekady to: „Sotto le lenzuola” (1971; ostatnia piosenka, z którą wziął udział w Festiwalu w San Remo), „Storia d’amore”, „Soli”, „Ti avrò”. W 1973 roku zaprezentował zaskakującą piosenkę o dziwacznym tytule „Prisencolinensinainciusol”, śpiewaną w parodiowanej angielszczyźnie, która zdobyła popularność w świecie pop, docierając na amerykańskie listy przebojów (co wcześniej nie zdarzyło się włoskiemu artyście), a wielu uznało ją za pierwszy na świecie przykład muzyki rap. W Italii jej sukces przyszedł nieco później, osiągając go dzięki programowi Gran Varietà.
W 1974 roku Adriano zaprezentował kolejny wielki hit „Yuppi Du” z filmu o tej samej nazwie, do którego napisał scenariusz, wyreżyserował go i zagrał. Równocześnie rozwijał temat „ekologiczno-moralizatorski” w swoich utworach, takich jak „Un albero di trenta piani”, „Svalutation” czy „L’unica chance”.
Druga połowa lat 70. to czas dominacji muzyki disco na świecie. Adriano zdołał odnaleźć się w tym nurcie, czego przykładem jest album Disco dance. W tym okresie artysta wystąpił w wielu filmach, jednak pod koniec dekady, podobnie jak Mina, zdecydował się na przerwę w koncertowaniu.
Lata 80.
Decydujące lata 80. rozpoczęły się od publikacji autobiografii Il paradiso è un cavallo bianco che non suda mai (1982), napisanej we współpracy z Marią Ripa di Meana. Kolejne wydania fonograficzne, takie jak I miei americani… oraz I miei americani 2 (500 tysięcy sprzedanych egzemplarzy), a także autorski musical Joan Lui (1985) okazały się sukcesem. Mimo to, jego małżeństwo z Claudią Mori przechodziło kryzys (separacja), który udało się ostatecznie zażegnać. Jednakże pod koniec dekady (1987-1990) artysta nie wydał żadnego albumu.
Lata 90. i późniejsze
W latach 90. Adriano Celentano przełamał niepomyślny trend, wydając kilka udanych albumów: Il re degli ignoranti (1991; 300 tysięcy sprzedanych egzemplarzy), Quel Punto (1994; 100 tysięcy sprzedanych egzemplarzy), Arrivano gli uomini (1996; 300 tysięcy sprzedanych egzemplarzy). Na ekrany kin trafił także film z jego udziałem – Jackpot (1992), który był ostatnim produktem w jego karierze do 2008 roku.
Inne ważne wydarzenia z tego okresu to:
- 1994 – europejskie tournée artysty
- 1997 – występ przed papieżem Janem Pawłem II
- 1998 – wspólny album z Miną: Mina Celentano (1 600 000 sprzedanych egzemplarzy)
- 1999 – album Io non so parlar d’amore (wspólnie z Mogolem i Giannim Bellą; 2 000 000 sprzedanych egzemplarzy)
- 2000 – kolejny album z tymi samymi współpracownikami, Esco di rado e parlo ancora meno, który odniósł wielki sukces (1 300 000 sprzedanych egzemplarzy)
- 2005 – artysta prowadził udany program telewizyjny Rockpolitik na Rai Uno
- 2006 – kompilacja Unicamentecelentano (3 CD), podsumowująca całą dotychczasową twórczość artysty.
Przeboje
- 1959 – „Ciao ti dirò”
- 1959 – „Il tuo bacio è come un rock”
- 1960 – „Impazzivo per te”
- 1961 – „24 mila baci”
- 1961 – „Nata per me”
- 1962 – „La mezza luna”
- 1966 – „Il ragazzo della via Gluck”
- 1967 – „La coppia più bella del mondo”
- 1968 – „Canzone”
- 1968 – „Azzurro” (tekst: Vito Pallavicini, muzyka: Paolo Conte), w 2006 hymnem reprezentacji piłkarskiej Włoch (Azzuri)
- 1969 – „La storia di Serafino”
- 1970 – „Chi non lavora non fa l’amore”
- 1972 – „Prisencolinensinainciusol”
- 1975 – „Yuppi du”
- 1980 – „Il tempo se ne va”
- 1984 – „Susanna”
Dyskografia
Wybrana filmografia
- 1992: Jackpot jako Furio
- 1987: Il Burbero jako Tito Torrisi
- 1985: Joan Lui – ma un giorno nel paese arrivo io di lunedì jako Joan Lui
- 1983: Segni particolari: bellissimo jako Mattia
- 1983: Sing Sing jako Alfredo „Boghy”
- 1982: Grand Hotel Excelsior jako Taddeus, menadżer hotelu
- 1982: Bingo Bongo jako Bingo Bongo
- 1981: As jako Ace
- 1981: Innamorato pazzo jako Barnabé Cecchini
- 1980: La Locandiera jako Cavaliere di Ripafretta
- 1980: Qua la mano
- 1980: Il bisbetico domato jako Elia Codogno
- 1979: Mani di velluto jako Guido Quiller
- 1979: Sabato, domenica e venerdì jako Constantin
- 1978: Zio Adolfo, in arte Führer jako Herman/Gustav
- 1978: Geppo il folle jako Geppo
Programy telewizyjne
- 2001: 125 milioni di cazzate jako prowadzący
Przypisy
Linki zewnętrzne