Adrian Pikarski

Adrian Pikarski

Adrian Pikarski herbu Półkozic (urodzony w 1615 roku, zmarły 20 marca 1679 w Grodnie) był biskupem nominatem kijowskim w 1677 roku, kapelanem oraz kaznodzieją królewskim Jana II Kazimierza Wazy od 1661 roku, a także spowiednikiem i kaznodzieją królowej Polski Ludwiki Marii Gonzagi w latach 1661–1667. Był jezuitą, kapelanem obozowym Stefana Czarnieckiego i pamiętnikarzem.

Życiorys

Urodził się w ziemi rawskiej (Mazowsze) jako syn zamożnego szlachcica Jana, sędziego ziemskiego rawskiego, oraz Nowomiejskiej, będącej krewną Jana Chryzostoma Paska. Kształcił się w kolegium jezuitów w Kaliszu, gdzie również wstąpił do zakonu. Przez kilkanaście lat uczył w różnych kolegiach. Uczestniczył w wojnach: szwedzkiej, duńskiej i moskiewskiej jako kapelan obozowy oddziałów Stefana Czarneckiego. Należał do stronnictwa Marii Ludwiki. W 1663 roku polemizował w Białej Cerkwi z Joannicym Galatowskim. Później pełnił funkcję kaznodziei nadwornego oraz spowiednika Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana Sobieskiego.

Twórczość

Wśród jego dzieł znajduje się:

  • Suprema in Regno Poloniae meta honoris. W: Plinius polonicus. Kalisz: drukarnia Kolegium T.J., 1639, s. 207–297. (utwór na cześć arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Lipskiego)
  • Prawa Samsonka na pogrzebie… Małgorzaty z Masłowic Łayszczewskiej. Kalisz: drukarnia Kolegium T.J., 1651. Brak numerów stron w książce
  • Kazania obozowe, fragmenty przytoczył J.Ch. Pasek w swoich Pamiętnikach (wyd. J. Czubek, Kraków 1929, BPP nr 81, s. 23-25)
  • Diarium bellici progressus cum Georgio Rakocio. Ex castris ad Miedzybor 23 Julii 1657, ogł. (z przekł. polskim) B. Kalicki „Ksiądz Adrian Pikarski i jego dziennik wyprawy przeciwko Rakocemu r. 1657”, Biblioteka Ossolineum 1864, t. 4; przedr. w książce Zarysy historyczne, Lwów 1869; rękopis Ossolineum nr 240 zaginął w latach 1939–1945
  • Ludovicae Mariae Poloniae ac Sveciae Reginae viva et augusta imago, Kraków 1657, drukarnia F. Cezary (obrona pamięci Marii Ludwiki)
  • Najaśniejsze zwierciadło majestatu bez makuły, Kraków 1667, drukarnia F. Cezary (kazanie pogrzebowe)

Listy

Wśród jego korespondencji znajduje się list do prowincjała jezuitów polskich, datowany w Starogrodzie 27 września 1663, fragmenty ogł. B. Kalicki „Ksiądz Adrian Pikarski i jego dziennik wyprawy przeciwko Rakocemu r. 1657”, Biblioteka Ossolineum 1864, t. 4; rękopis Ossolineum nr 237/II, k. 190-197.

Przypisy

Bibliografia

Jan Władysław Poczobut Odlanicki: Pamiętnik. Warszawa: 198. Brak numerów stron w książce.

Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut. T. 3: Piśmiennictwo Staropolskie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1965, s. 106–107.

Linki zewnętrzne

Dzieła Adriana Pikarskiego w bibliotece Polona