Adrian – Święty Męczennik
Adrian, którego imię świeckie brzmi: Andriej Nikiforowicz Zawaliszyn (zm. 15 maja 1550), był rosyjskim duchownym prawosławnym oraz świętym mnichem męczennikiem.
Informacje o Adrianie pochodzą z żywota św. Aleksandra Świrskiego oraz z opowieści o mnichach, które są przechowywane w monasterze Wałaam.
Zgodnie z hagiografią, Adrian wywodził się z ziemi moskiewskiej i otrzymał od wielkiego księcia Iwana III Wasiljewicza ziemię w rejonie Nowogrodu. Te informacje są zgodne z danymi na temat Andrieja Zawaliszyna zawartymi w źródłach świeckich. Andriej Zawaliszyn przypadkowo natknął się na pustelnię Aleksandra Świrskiego podczas polowania, który stał się jego ojcem duchowym. Aleksander pobłogosławił Andrieja na wstąpienie do klasztoru; wkrótce potem udał się na Wałaam, gdzie złożył wieczyste śluby mnisze, przyjmując imię Adrian. Po kilku latach opuścił klasztor, aby żyć w całkowitej samotności. Z czasem zaczęli gromadzić się wokół niego naśladowcy, co doprowadziło do powstania Andrusowskiej Pustelni św. Mikołaja, która została utworzona najpóźniej w 1533 roku.
W 1549 roku Latopis Nikonowski wspomina o chrzcie córki Iwana IV, Anny, który odbył się w Monasterze Nowodziewiczym w Moskwie, a przeprowadzili go mnisi Adrian oraz Gennadiusz. W maju 1550 roku, prawdopodobnie w drodze powrotnej z Moskwy do założonego przez siebie monasteru, Adrian został zamordowany przez chłopów z wsi Obża. Ciało mnicha, według relacji hagiograficznych, pozostało nierozłożone i zostało odnalezione dwa lata później. Wówczas mnisi z Pustelni Andrusowskiej pochowali go w cerkwi klasztornej. Lokalne kultu Adriana zaczęły się pojawiać w połowie XVII wieku. W tym samym czasie imię mnichem zaczęło być notowane w zbiorach wspomnień świętych na dany miesiąc, a także w modlitwach, które określały go jako cudotwórcę i świętego mnicha. Znany jest również akafist do świętego, napisany przez anonimowego autora.
Bibliografia
hierodiakon Gerazym (Djaczkow), I. Sołowjewa, Adrian Ondrusowski [w:] Prawosławnaja Encikłopiedija, t. I, s.320, Moskwa 2003, ISBN 5-89572-015-3