Adrian Newey

Adrian Newey (urodzony 26 grudnia 1958 roku w Stratford-upon-Avon) to brytyjski inżynier techniczny, który pracuje dla zespołu Formuły 1, Red Bull Racing. Wcześniej był związany z zespołami Williams i McLaren. W ciągu swojej kariery zaprojektował wiele samochodów Formuły 1, które zdobywały tytuły mistrzowskie zarówno w klasyfikacji kierowców, jak i konstruktorów.

Życiorys

Dzieciństwo i początki kariery

Adrian Newey dorastał z pasją do samochodów i wyścigów, co skłoniło go do zakupu starych maszyn, które modyfikował, aby poprawić ich wydajność. Uczęszczał do Repton School, a następnie kontynuował naukę w Leamington Spa College of Further Education, gdzie zdobył Ordinary National Diploma. To pozwoliło mu dostać się na University of Southampton, gdzie studiował aerodynamikę i astronautykę, kończąc studia w 1980 roku z wyróżnieniem pierwszej klasy. Tam poznał Iana Reeda z March Engineering, który, doceniając jego talent, zaproponował mu pracę jako kreślarz.

Po ukończeniu studiów, Newey rozpoczął pracę w Fittipaldi Automotive, a w 1981 roku przeszedł do March Engineering. W zimie 1982 roku zaprojektował samochód sportowy March GTP, który zdobył dwa tytuły mistrzowskie w IMSA. W końcu 1983 roku otrzymał zadanie zaprojektowania March 84C Indycar, który odniósł sukces w CART, gdzie Tom Sneva zajął drugie miejsce, a Rick Mears wygrał Indianapolis 500.

W połowie 1986 roku Teddy Mayer zaprosił Neweya do zespołu FORMULA 1 FORCE w celu poprawy bolidu. W listopadzie 1986 roku zespół ogłosił wycofanie się z rywalizacji, a Newey przeszedł do pracy jako inżynier wyścigowy Mario Andrettiego w serii CART. W sierpniu 1986 roku wrócił do March Engineering, gdzie został głównym projektantem i zaprojektował bolid Formuły 1 March 881. W 1989 roku, po wykupieniu March Engineering przez Leyton House, Newey objął stanowisko dyrektora technicznego, ale został zwolniony latem 1990 roku z powodu niezadowalających wyników bolidów.

Praca dla Williamsa

W 1990 roku Patrick Head zaproponował mu dołączenie do zespołu Williams, gdzie Newey objął stanowisko dyrektora technicznego i zaprojektował wiele modeli, w tym Williams FW14 (1991), FW14B (1992), FW15C (1993), FW16 (1994), FW16B (1994), FW17 (1995), FW17B (1995), FW18 (1996) oraz FW19 (1997).

Wypadek Ayrtona Senny

W dniu 1 maja 1994 roku, podczas Grand Prix San Marino na torze Autodromo Enzo e Dino Ferrari w Imoli, doszło do tragicznego wypadku, w którym zginął Ayrton Senna, prowadząc bolid Williams FW16 zaprojektowany przez Neweya. Obaj inżynierowie, Newey i Patrick Head, zostali oskarżeni o przyczynienie się do wypadku z powodu wadliwej kolumny kierownicy. Williams stanowczo zaprzeczał tym oskarżeniom. W 1997 roku sąd uniewinnił Neweya i Heada, a w 2003 roku proces został wznowiony i zakończony uniewinnieniem w 2005 roku. W 2011 roku Newey przyznał, że wypadek ten miał na niego ogromny wpływ, rozważając wycofanie się z Formuły 1.

Praca dla McLarena

Pod koniec 1996 roku Newey zrezygnował z dalszej pracy w Williamsie. W 1998 roku dołączył do McLarena jako dyrektor techniczny, projektując bolidy McLaren MP4/13 (1998), MP4/14 (1999), MP4/15 (2000), MP4-16 (2001), MP4-17 (2002), MP4-17D (2003), MP4-18 (2003), MP4-19 (2004), MP4-19B (2004), MP4-20 (2005) oraz MP4-21 (2006).

1 czerwca 2001 roku ogłoszono, że po wygaśnięciu kontraktu Neweya z McLarenem, w sierpniu 2002 roku przejdzie do Jaguar Racing. Kilka godzin później ogłoszono, że Newey nadal będzie projektował bolidy dla McLarena na lata 2002-2003.

Praca dla Red Bull Racing

29 stycznia 2006 roku Newey opuścił McLarena i rozpoczął pracę w Red Bull Racing. Brał udział w wczesnym rozwoju zespołu, mimo że jego marzeniem było projektowanie jachtów do regat o Puchar Ameryki. Zaprojektował bolidy Red Bull RB3 (2007), RB4 (2008), RB5 (2009), RB6 (2010), RB7 (2011), RB8 (2012) i zmodyfikował Red Bull RB2 w 2006 roku.

Newey otrzymał kilka ofert pracy od Scuderia Ferrari, jednak za każdym razem odmawiał.

Udział w wyścigach

W 2006 roku wziął udział w wyścigu Le Mans Classic w Fordzie GT40, gdzie miał wypadek i stracił przytomność, co skutkowało hospitalizacją. W 2007 roku wystartował w wyścigu Le Mans w Ferrari F430 GT, kończąc na czwartym miejscu w kategorii GT2 oraz 22 w klasyfikacji generalnej. W czerwcu 2009 roku zajął trzecie miejsce w wyścigu Britcar Spa Euro Race w Lotusie Elise. W listopadzie 2009 roku wziął udział w wyścigu Vallelunga Six Hours w BMW M3 w klasie Silver Cup.

2 i 3 lipca 2010 roku prowadził bolid Red Bull RB5 podczas Goodwood Festival of Speed, a następnie otrzymał ten bolid w prezencie po tym, jak Sebastian Vettel i Mark Webber wygrali dziewięć wyścigów w sezonie 2010. 8 sierpnia 2010 roku miał wypadek podczas wyścigu Ginetta GT Supercup na torze Snetterton Motor Racing Circuit, doznając poważnych, ale nietrwałych obrażeń i również trafił do szpitala. Również w 2010 roku brał udział w Endurance Champions Cup na torze Misano World Circuit oraz w 6-godzinnym wyścigu Vallelungi na torze ACI Vallelunga Circuit.

11 marca 2011 roku wystartował w wydarzeniu Spirit Montjuic w Fordzie GT40 na torze Circuit de Catalunya, upamiętniając historyczne wyścigi w barcelońskim Parku Montjuic. 24 lipca 2011 roku ponownie wystartował w rundzie Endurance Champions Cup w Ferrari F430 GT2, mając za zmiennika przyjaciela Joe Macariego.

Samochód zaprojektowany do gry komputerowej

Adrian Newey, we współpracy z Red Bull Racing i Polyphony Digital, stworzył wirtualny samochód Red Bull X2010 do gry Gran Turismo 5, która ukazała się na konsolę PlayStation 3 24 listopada 2010 roku. Projekt był testowany przez mistrza świata Formuły 1, Sebastiana Vettela, który ustanowił rekord toru na Suzuka International Racing Course, osiągając czas o ponad 20 sekund lepszy od bolidu Formuły 1. Na Nürburgring GP uzyskał czas 1 minuty i 4 sekund. Istnieją trzy wersje samochodu, każda w kategorii premium: Red Bull X2010 S. Vettel, Red Bull X2010 i Red Bull X2010 Prototype. Samochód ten jest odpowiedzią na pytanie „Co by było, gdyby…?”, w której zignorowano wszystkie zasady projektowania. Red Bull X2010 Prototype łączy różne technologie, osiągając prędkość maksymalną powyżej 450 km/h oraz maksymalne przeciążenie 8,25 G przy 300 km/h.

Opinie i nagrody

Po zdobyciu tytułu mistrzowskiego w 2010 roku przez Red Bull Racing, Mark Webber podkreślił, że „Adrian jest kluczowym członkiem naszego zespołu, a jego geniusz w projektowaniu samochodów F1 jest powszechnie uznawany”. Dodał, że jego umiejętność rozumienia aerodynamicznych potrzeb samochodu jest jego największą siłą, co przekłada się na sukcesy jego bolidów. Stefano Domenicali zauważył, że „Adrian jest jednym z najlepszych, jeśli nie najlepszym w F1”, natomiast Fernando Alonso zauważył, że „buduje świetne samochody, ale sukces wymaga więcej niż tylko jednego geniusza – potrzebne są odpowiednie zasoby i struktury”.

Adrian Newey jest jedynym członkiem Red Bull Racing, który nie korzysta z komputerów, wykonując wszystkie projekty na papierze. Jest także jedynym inżynierem, który pomógł zdobyć tytuły mistrzowskie w różnych zespołach.

15 stycznia 2007 roku wydano książkę „Scalextric: A Race Through Time – The Official 50th Anniversary Book” przez J H Haynes & Co Ltd, która zawiera zdjęcia Neweya z dzieciństwa. 6 grudnia 2009 roku w Londynie Newey otrzymał nagrodę Johna Bolstera przyznawaną przez Autosport za osiągnięcia techniczne. W listopadzie 2010 roku ujawniono, że Adrian Newey jest najlepiej opłacanym pracownikiem w Red Bull Racing.

W lipcu 2011 roku podczas dorocznej gali w angielskiej Izbie Lordów otrzymał nagrodę przyznawaną przez Motorsport Industry Association (MIA), wręczoną przez Damona Hilla, byłego kierowcę Formuły 1, za największy wkład w rozwój przemysłu sportów wyścigowych na przestrzeni ostatnich 30 lat. W styczniu 2011 roku, podczas szóstej edycji Race Tech World Motorsport Symposium, Newey otrzymał nagrodę Dino Toso w kategorii Racecar Aerodynamicist of the Year. W 2012 roku został odznaczony tytułem Oficera Orderu Imperium Brytyjskiego.

Bibliografia

Jak zbudować samochód (2025), Wydawnictwo SQN, ISBN 978-83-82-10987-0

Życie prywatne

W 2006 roku Adrian Newey wyraził chęć współpracy z Michaelem Schumacherem. Jest przyjacielem Bobby’ego Rahala i Joe Macariego.

Newey mieszka w georgiańskim domu z połowy XIX wieku, gdzie tradycyjne elementy przeplatają się z nowoczesnością. Nazywa swoje samochody męskimi imionami i pasjonuje się projektowaniem, wyścigami oraz konstruowaniem.