Adriaen Brouwer

Adriaen Brouwer (wym. /ɑdriˈjaːn ˈbrʌwər/; urodził się w 1605 roku w Oudenaarde, zmarł w 1638 roku w Antwerpii) był flamandzkim malarzem.

Wyrósł w rodzinie tkacza, prawdopodobnie jako Adriaen de Brauwer. Po przeprowadzce do Brukseli, rozpoczął naukę w warsztacie Pietra Breughela „Piekielnego”, gdzie rozwinął swoje zainteresowanie dosadnymi, realistycznymi i karykaturalnymi scenami. W latach 1623–1624 pracował u Fransa Halsa w Haarlemie, a także przypuszczalnie działał w Amsterdamie. Przez pewien czas był więziony, najprawdopodobniej z powodu długów lub sympatii proholenderskich. W 1631 roku osiedlił się w Antwerpii, gdzie poznał Rubensa, który zakupił wiele jego dzieł. Brouwer zmarł w wieku 33 lat, najprawdopodobniej na skutek alkoholizmu. Początkowo został pochowany w zbiorowym grobie dla ubogich, lecz po interwencji malarzy z cechu, zorganizowano mu godny pochówek.

Brouwer był osobą wykształconą i niezależną, ceniącą sobie przygody. W mistrzowski sposób ukazywał włóczęgów, żebraków oraz uczestników bójek i pijatyk, grających w karty. Atmosferę karczmy lub brudnej izby oddawał prostymi środkami malarskimi, stosując niemal monochromatyczną paletę. Jego małoformatowe kompozycje były podporządkowane schematom geometrycznym, malowane lekko i szerokimi pociągnięciami pędzla, co przypominało szkice. Brouwer był również twórcą cenionych pejzaży, w których dzięki odpowiedniej grze światła i koloru, można dostrzec romantyczny pierwiastek. Jego twórczość inspirowała malarzy rodzajowych XVII wieku, w szczególności: Davida Teniersa, Adriaena Ostade oraz Joosa Craesbeecka.

Obrazy Brouwera cieszyły się dużą popularnością już za jego życia, osiągając wysokie ceny i będąc przedmiotem licznych kopii. Mimo to, artysta nie był poważany przez współczesnych, co mogło być spowodowane pospolitą tematyką jego obrazów oraz kontrowersyjnym trybem życia. Francuski historyk sztuki André Félibien (1619-1695) opisywał go z wyraźną niechęcią, sugerując, że jego prace ilustrowały życie, jakie prowadził malarz.

W Muzeum Narodowym w Warszawie znajduje się obraz Brouwera zatytułowany Palacze w karczmie (Chłopi w karczmie) nr inw. M.Ob. 2563.

Wybrane prace

Adriaen Brouwer zazwyczaj sygnował swoje dzieła monogramem, rzadko jednak je datował, co utrudnia ustalenie chronologii jego prac, które jest jedynie orientacyjne.

Sceny rodzajowe i portrety

Pijacy i palacze – 1635, olej na płycie, 35×26 cm, Stara Pinakoteka, Monachium
Bójka chłopska – ok. 1635, olej na desce, 26,5×34,5 cm, Galeria Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie
Gorzki łyk – ok. 1635, olej na desce, 47×35 cm, Städelsches Kunstinstitut
Robiący miny – ok. 1635, olej na desce, 13,7×10,5 cm, Narodowa Galeria Sztuki w Waszyngtonie
Wiejska scena z pijącymi mężczyznami – ok. 1635, olej na płótnie, 63×95,9 cm, Muzeum Thyssen-Bornemisza
Szkoła wiejska – Berlin
Człowiek palący fajkę – Luwr
Człowiek pijący – Nantes
Palarnia – Luwr
Pijacy w stodole – Rennes
Palacze – Budapeszt
Pijatyka – Rijksmuseum, Amsterdam
Pijący przy stole – Bruksela
Kłótnia chłopska – Drezno
W tawernie