Adoracja Dzieciątka przez Trzech Króli
Obraz znany jako Adoracja Dzieciątka, stworzony przez anonimowego artystę z Wiednia, określanego w historiografii jako Mistrz Adoracji z Wiednia, powstał około 1410 roku. Przedstawia scenę adoracji Dzieciątka przez Trzech Króli, które leży na kolanach Marii. Dzieło to jest również przykładem średniowiecznego badania natury. W kontekście stylistycznym łączy się z stylem pięknym, który stanowi przełom między dojrzałym a późnym gotykiem. Obraz można podziwiać w Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie.
Na obrazie widzimy Marię siedzącą na skale z Dzieciątkiem Jezus oraz trzech króli po lewej stronie, którzy ofiarowują Dzieciątku dary: mirrę, kadzidło i złoto. Wszyscy, oprócz Chrystusa, który jest owinięty w pieluszki do pasa, noszą długie, miękko fałdowane suknie. Czerwona suknia Marii jest niemal całkowicie zakryta błękitnym płaszczem z welonem na głowie. Dwaj starsi monarchowie w czerwonych płaszczach mają twarze o niemal identycznych cechach fizycznych, łącznie z podobnym układem włosów i brody. Najmłodszy król, o delikatnych rysach twarzy, nosi koronę z motywem stylizowanej lilii. Zza skał wyłania się postać pasterza, który z zaciekawieniem obserwuje to wydarzenie.
Na jednolitym złotym tle widoczny jest skalisty krajobraz, który stanowi tło dla adoracji Dzieciątka. Krajobraz ten jest pokryty trawą oraz nadnaturalnej wielkości kwiatami, tworząc przestrzeń, która oddziela tło od głównej sceny. Artysta z niezwykłą starannością namalował rośliny, które pojawiają się w różnych częściach krajobrazu, charakteryzując się naturalnym realizmem i drobiazgowym podejściem do szczegółów; prawdopodobnie oparł swoje dzieło na studiach z natury.
Artysta konsekwentnie stosuje cechy stylistyczne przełomu XIV i XV wieku, zwłaszcza w formie, którą traktuje jednolicie miękko, chociaż dąży do realizmu, co jest najbardziej widoczne w przedstawieniu roślinności. Powierzchnie twarde (skały) i metalowe (korony oraz królewskie dary) uzyskują swoją materię głównie dzięki silnym liniowym konturom.
Jednym z elementów nadających dziełu unikatowy charakter jest przestrzeń, w której umiejscowiona jest scena. W przeciwieństwie do wielu przedstawień Pokłonu Trzech Króli, w tym obrazie nie ma motywu betlejemskiej szopki; artysta zrezygnował z form architektonicznych, przenosząc bożonarodzeniowy wątek w ramy natury.
Okoliczności powstania tego dzieła pozostają nieznane. Ze względu na niewielkie rozmiary, badacze przypuszczają, że obraz mógł być przeznaczony do domowego ołtarza i służyć do prywatnej modlitwy. Autorem dzieła jest austriacki malarz, który działał w Wiedniu i z pewnością był zaznajomiony z czeskim malarstwem, w tym z dziełami Mistrza z Trzeboni.
Bibliografia
Anna Eorsi, Gotyk międzynarodowy, Warszawa 1984
Linki zewnętrzne
O obrazie na Web Gallery of Art