Adolphe Pégoud

Adolphe Célestin Pégoud

Adolphe Célestin Pégoud (ur. 13 czerwca 1889 w Montferrat, zm. 31 sierpnia 1915 w Petit-Croix) był francuskim lotnikiem z wczesnego okresu I wojny światowej, uznawanym za pierwszego asa myśliwskiego, jak również pioniera akrobacji lotniczej oraz spadochroniarstwa.

Życiorys

Pégoud urodził się w wiosce Montferrat. W wieku 18 lat rozpoczął służbę wojskową w kawalerii, gdzie służył m.in. w północnej Afryce. W lutym 1913 roku zakończył służbę wojskową i postanowił poświęcić się lotnictwu. Już 1 marca 1913 roku zdobył licencję pilota (nr 1243), a następnie został oblatywaczem w zakładach lotniczych Blériota, szybko stając się znanym lotnikiem. 19 sierpnia 1913 roku wykonał pierwszy na świecie skok ze spadochronem z samolotu. 21 września 1913 roku, podczas pokazu w Buc na samolocie Blériot XI, po raz pierwszy publicznie zademonstrował manewr pętli (choć kilka dni wcześniej ten sam manewr wykonał rosyjski lotnik Piotr Niestierow, to jednak wyczyn Pégouda zyskał większą rozpoznawalność). Pégoud występował z publicznymi pokazami akrobacji w wielu europejskich krajach w latach 1913 i 1914, wykonując takie figury jak ślizg i lot odwrócony.

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku, Pégoud wstąpił do francuskiego lotnictwa wojskowego, które w tym czasie miało głównie funkcję rozpoznawczą. Latając w eskadrze MF 25 na samolocie Farman MF, jako pilot z mechanikiem-obserwatorem Léonem Lerendu, wykonywali misje bombowe i rozpoznawcze, a także podejmowali próby ścigania niemieckich samolotów. 1 października 1914 roku zdołali zestrzelić niemiecki balon obserwacyjny, zrzucając stalowe strzałki. 9 października Pégoud został po raz pierwszy wymieniony w rozkazie armii, a w grudniu awansowano go na stopień Adjudant. 5 lutego 1915 roku zaatakował dwa niemieckie samoloty rozpoznawcze, Taube i Aviatik, które zostały zestrzelone przez Lerendu z karabinu maszynowego, a trzeci samolot zmusili do lądowania. Za ten czyn Pégoud otrzymał 17 lutego Medal Wojenny (Médaille militaire). Z uwagi na swoje osiągnięcia i rosnącą sławę, francuska prasa zaczęła nazywać go „asem” (często błędnie uważa się, że pierwszym asem był Roland Garros). Termin ten po raz pierwszy odnosił się do lotników, którzy zestrzelili co najmniej pięć samolotów wroga (pierwszym, któremu nadano ten tytuł, był Jean Navarre).

W kolejnych miesiącach załoga Pégouda zniszczyła dwa kolejne niemieckie samoloty. Jego szóste zwycięstwo, które miało miejsce 11 lipca 1915 roku, odbyło się na samolocie Nieuport 10 w eskadrze MS 49 i było pierwszym w charakterze „czysto” myśliwskim. Pégoud, lecąc sam, zestrzelił samolot Aviatik, wykorzystując karabin maszynowy, który sam zamontował pod kątem w celu ominięcia śmigła. Został następnie awansowany do stopnia Sous-lieutenant (podporucznik) i wielokrotnie wymieniany w rozkazach armii, a także odznaczony Krzyżem Wojennym (Croix de Guerre) z palmami. Według danych francuskich, Pégoud odniósł łącznie 6 potwierdzonych zwycięstw powietrznych oraz 3 niepotwierdzone, choć większość zestrzeleń była dziełem strzelców-obserwatorów z jego załogi.

28 sierpnia 1915 roku, podczas walki powietrznej, samolot Pégouda został uszkodzony. Mimo to, zdołał doprowadzić maszynę na lotnisko, za co otrzymał Legię Honorową V klasy. Niestety, podczas kolejnej walki powietrznej 31 sierpnia 1915 roku, Pégoud został śmiertelnie ranny przez strzelca niemieckiego samolotu rozpoznawczego, co doprowadziło do rozbicia jego Nieuporta. Pilot niemieckiego samolotu, Kandulski, przed wojną uczył się pilotażu u Pégouda.

Odznaczenia

Legia Honorowa
Médaille militaire
Krzyż Wojenny (Francja)

Przypisy

Bibliografia

Norman L. R. Franks, Frank W. Bailey: Over the Front: A Complete Record of the Fighter Aces and Units of the United States and French Air Services, 1914-1918. USA: Grub Street the Basement, 1992. ISBN 978-0948817540.