Adolphe Joseph Thomas Monticelli

Adolphe Joseph Thomas Monticelli (urodzony 14 października 1824 w Marsylii, zmarły 29 czerwca 1886 tamże) był francuskim malarzem, który uznawany jest za prekursora impresjonizmu.

Rodzina Monticellego miała włoskie korzenie i osiedliła się we Francji w XVIII wieku. Artysta uczęszczał do szkoły rysunkowej w Marsylii, gdzie kopiował dzieła w lokalnym muzeum. W latach 1846–1849 studiował w Paryżu w pracowni Paula Delaroche, jednocześnie prowadząc samodzielne badania nad dziełami dawnych mistrzów w Luwrze. Jego rozwój artystyczny kształtowany był przez romantycznych malarzy, takich jak Eugène Delacroix i Narcisse Virgilio Díaz de la Peña. W latach 1873–1880 Monticelli przebywał głównie w Paryżu, otaczając się kręgiem barbizończyków, a po wojnie francusko-pruskiej osiedlił się na stałe w Marsylii, gdzie mieszkał i tworzył aż do swojej śmierci.

Adolphe Monticelli stworzył unikalny, nowatorski styl, który krytycy sztuki uznawali za zapowiedź zarówno impresjonizmu, jak i ekspresjonizmu. Malował portrety, pejzaże, martwe natury, a przede wszystkim fête galante – sceny wytwornych zabaw dworskich i koncertów. W jego pracach często pojawiały się postacie artystów cyrkowych, sceny teatralne oraz maskarady. W swojej twórczości stosował nowatorską technikę malowania, posługując się grubymi impastami oraz odważnymi, żywymi kolorami. Jego dzieła nawiązywały zarówno do twórczości artystów rokokowych, jak i romantyków.

Malarz miał okazję znać m.in. Paula Cézanne’a, a jego styl wywarł znaczący wpływ na twórczość Vincenta van Gogha, który pod jego wpływem postanowił rozjaśnić swoją paletę i wprowadzić odważniejsze rozwiązania kompozycyjne.

Bibliografia

Malarstwo francuskie od Davida do Cezanne’a. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 1956, s. 98-99.
Ian Chilvers: Oksfordzki leksykon sztuki. Warszawa: Arkady, 2002, s. 455-456. ISBN 83-213-4157-8.
Andrzej Dulewicz: Słownik sztuki francuskiej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 285-286. ISBN 83-214-0048-5.