Adolphe Adam

Adolphe Charles Adam

Adolphe Charles Adam (ur. 24 lipca 1803 w Paryżu, zm. 3 maja 1856 tamże) był francuskim kompozytorem specjalizującym się w operach i baletach, a także krytykiem muzycznym. Jego najważniejsze dzieła to balety: Giselle (1841) i Le Corsaire (1856) oraz opery: Le postillon de Lonjumeau (1836), Le toréador (1849) oraz Si j’étais roi (1852). Warto również wspomnieć o jego kompozycji do kolędy Cantique de Noël (O Holy Night) (1847). Adam był także uznawanym nauczycielem, wśród jego uczniów był m.in. Léo Delibes.

Życiorys

Urodził się 24 lipca 1803 roku w Paryżu. Jego ojcem był Louis Adam (1758-1848), kompozytor oraz nauczyciel w paryskim konserwatorium, a matka pochodziła z rodziny lekarza. Jako dziecko preferował samodzielną naukę muzyki, skupiając się na improwizacji. W 1821 roku rozpoczął studia w Conservatoire de Paris, gdzie uczył się gry na organach i fisharmonii pod kierunkiem uznanego kompozytora oper François-Adriena Boïeldieu. W tym czasie grał również na trójkącie w orkiestrze uczelni. W kolejnych latach, z inspiracji przyjaciela Ferdinanda Hérolda, postanowił podążyć ścieżką kariery teatralnej, mimo sprzeciwu ojca.

W wieku 20 lat zaczął tworzyć utwory dla paryskich wodewilów oraz występować w orkiestrze w Gymnase-Dramatique, gdzie później objął stanowisko kierownika chóru. Jak wielu współczesnych mu kompozytorów, utrzymywał się głównie z gry na organach. W 1825 roku pomógł Boïeldieu w przygotowaniu fragmentu jego opery La dame blanche. Dzięki zarobkom mógł odbyć podróż po Europie, podczas której w Genewie spotkał Eugène’a Scribe’a, z którym nawiązał późniejszą współpracę.

W 1830 roku całkowicie zrezygnował z kariery teatralnej, koncentrując się na pisaniu oper i baletów. W 1834 roku zadebiutował w Paryżu z operą Le Chalet (Chatka w górach), która okazała się dużym sukcesem. W 1836 roku powtórzył ten sukces, wystawiając Le postillon de Lonjumeau (Pocztylion z Lonjumeau). Jego najsłynniejszym dziełem jest jednak balet Giselle (1841), który jest wystawiany do dziś.

Zarobione pieniądze postanowił zainwestować w otwarcie czwartego budynku operowego w Paryżu, Opèra National, który został otwarty w 1847 roku. Niestety, po roku działalności, w 1848 roku, z powodu trwającej rewolucji, musiał zawiesić działalność, co pozostawiło Adama z dużymi długami. Zmuszony do intensywnej pracy, zaczął tworzyć opery z jeszcze większym zapałem, w tym takie jak: Le toréador (1849), Giralda (1850), La poupée de Nuremberg (1852) oraz Si j’étais roi (1852). Pracował także jako dziennikarz oraz wykładowca w Conservatoire de Paris. W 1847 roku został odznaczony krzyżem oficerskim Legii Honorowej.

Jego kolęda Cantique de Noël, znana również jako O Holy Night, z 1847 roku, zdobyła międzynarodową popularność. Była to pierwsza kompozycja muzyczna, która została wyemitowana w radio w 1906 roku.

Adolphe Adam zmarł 3 maja 1856 roku w Paryżu i został pochowany na cmentarzu Montmartre.

Twórczość

Adolphe Adam skomponował 39 oper oraz 14 baletów.

Balety

  • La Chatte blanche razem z Casimirem Gidem
  • Premiera: 26 lipca 1830, Paryż, Théâtre des Nouveautés
  • Faust, 3 akty
  • Premiera: 1832-1833, Londyn
  • La Fille du Danube, 2 akty (4 sceny)
  • Libretto: Eugène Desmares
  • Choreografia: Filippo Taglioni
  • Premiera: 1836, Paryż, Opéra
  • Les Mohicans, 2 akty
  • Choreografia: F.Guerra
  • Premiera: 5 lipca 1837, Paryż, Opéra
  • L’Écumeur des mers (1840)
  • Die Hamadryaden, muzyczno-taneczne intermezzo
  • Choreografia: de Colombey i Paolo Taglioni
  • Premiera: 28 kwietnia 1840, Berlin, Königl. Theater
  • Giselle, ou Les willis, 2 akty
  • Libretto: Théophile Gautier i Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges
  • Choreografia: Jean Coralli i Jules Perrot
  • Premiera: 28 czerwca 1841, Paryż, Opéra
  • La jolie Fille de Gi, 3 akty
  • Libretto: Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges
  • Choreografia: F. Decombe
  • Premiera: 22 czerwca 1842, Paryż, Opéra
  • Le Diable à Quatre, 2 akty (4 sceny)
  • Libretto: Adolphe de Leuven
  • Choreografia: Joseph Mazilier
  • Premiera: 11 sierpnia 1845, Paryż, Opéra
  • La Fille de marbre (1845)
  • Griseldis ou Les Cinq Sens, 3 akty
  • Libretto: Philippe François Pinel Dumanoir
  • Choreografia: N. Mazilier
  • Premiera: 16 lutego 1848, Paryż, Opéra
  • Le Filleule des fées razem z A.de Clémenceau de Saint-Julien, 3 akty (7 scen)
  • Libretto: Jules Perrot i Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges
  • Choreografia: Jules Perrot
  • Premiera: 8 października 1849, Paryż, Opéra
  • Orfa, 2 akty
  • Libretto: François-Hippolyte Levroy i Henri Trianon
  • Choreografia: N. Mazilier
  • Premiera: 29 grudnia 1852, Paryż, Opéra
  • Le Corsaire, 3 akty (5 scen) i epilog
  • Libretto: Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges
  • Choreografia: Joseph Mazilier
  • Premiera: 3 stycznia 1856, Paryż, Opéra

Opery

Przypisy

Bibliografia

Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. T. 1. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, 2008, s. 13. ISBN 978-83-224-0899-5.

Mieczysława Hanuszewska – 1000 kompozytorów, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków, wyd V, 1974 s. 7 ISBN 83-224-0305-4

Adolphe Adam w bazie AllMusic (ang.)

Linki zewnętrzne

Adolphe Adam – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project

Adolphe Adam – utwory w bibliotece Polona