Adolph Zukor (ur. 7 stycznia 1873 w Ricse, zm. 10 czerwca 1976 w Los Angeles) był węgiersko-amerykańskim producentem filmowym oraz jednym z współzałożycieli wytwórni Paramount Pictures.
Życiorys
Zukor przyszedł na świat 7 stycznia 1873 roku w Ricse na Węgrzech w żydowskiej rodzinie, będąc synem właściciela sklepu spożywczego. Po śmierci ojca i matki, znalazł opiekę u swojego wuja, rabina Kalmana Liebermanna. W wieku 12 lat porzucił naukę i podjął pracę jako pomocnik sklepikarza. W wieku 16 lat zdecydował się na emigrację do Stanów Zjednoczonych. Jak wielu imigrantów, zaczynał od zera. Po przybyciu do Nowego Jorku mieszkał w rodzinie i zdobył zatrudnienie w sklepie tapicerskim. Dzięki znajomemu, zyskał pracę jako praktykant u kuśnierza, gdzie spędził dwa lata. Po odejściu, zaczął pracować na własny rachunek, zszywając futra i sprzedając je samodzielnie. Miał wówczas 19 lat i zdolności projektanta. W 1892 roku wystawa Columbian Exposition w Chicago, upamiętniająca odkrycie Ameryki przez Kolumba, przyciągnęła Zukora do Środkowego Zachodu, gdzie rozpoczął działalność w branży futrzarskiej. W drugim roku działalności jego firma Zukor’s Novelty Fur Company zatrudniała już 25 osób i otworzyła filię.
W historii filmu istnieje mit, że twórcy przemysłu filmowego byli ubogimi prostakami, co nie dotyczyło Zukora. Około 1903 roku żył i wyglądał jak zamożny młody mieszczanin. Mieszkał w apartamencie na 111 Ulicy i Siódmej Alei w Nowym Jorku, w bogatej dzielnicy niemiecko-żydowskiej.
Do przemysłu filmowego wkroczył w 1903 roku, kiedy jego kuzyn Max Goldstein poprosił go o pożyczkę. Mitchell Mark potrzebował inwestorów, aby rozbudować sieć teatrów podobnych do Edisonia Hall w Buffalo, Nowy Jork. Zukor nie tylko udzielił Goldsteinowi wsparcia finansowego, ale także nalegał na utworzenie spółki. Kolejnym partnerem w tym przedsięwzięciu był Marcus Loew.
W 1912 roku, po sukcesie finansowym filmu Królowa Elżbieta (reż. Louis Mercanton) z Sarah Bernhardt, za który wykupił prawa do amerykańskiego rynku za 18 tys. dolarów, założył Famous Players Film Company. Rok później otrzymał wsparcie finansowe od braci Frohman, wpływowych menadżerów teatralnych z Nowego Jorku. Ich głównym celem było przyciągnięcie znanych aktorów do świata kina. W rezultacie powstała Famous Players Film Company, która wyprodukowała Więźnia Zendy (1913). Studio przekształciło się w Famous Players-Lasky, a następnie w Paramount Pictures. Zukor pełnił funkcję prezydenta Paramountu do 1936 roku, kiedy to objął stanowisko prezesa zarządu.
Zrewolucjonizował przemysł filmowy, organizując produkcję i dystrybucję w ramach jednego przedsiębiorstwa. Dopiero przepisy z 1949 roku zakazały łączenia produkcji filmowej z posiadaniem kin. W 1948 roku otrzymał Oscara za swój wkład w rozwój światowego kina.
Odszedł z Paramount Pictures w 1959 roku, ale pozostał honorowym przewodniczącym aż do śmierci w wieku 103 lat, która miała miejsce 10 czerwca 1976 roku w Los Angeles.
Przypisy
