Baron Adolph Wilhelm August Friedrich von Steinwehr (1822–1877) był amerykańskim wojskowym, geografem, kartografem oraz pisarzem; w czasie wojny secesyjnej pełnił funkcję generała brygady.
Życiorys
Steinwehr przyszedł na świat w Blakenburgu, w niemieckim księstwie Brunszwiku, w rodzinie z militarnymi tradycjami. Jego dziadek walczył w armii pruskiej przeciwko Napoleonowi. Ukończył Akademię Wojskową w Brunszwiku, gdzie zdobył patent oficerski w stopniu porucznika w 1841 roku. W 1847 roku zrezygnował ze służby wojskowej, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych i osiedlił się w Alabamie. Tam pracował jako inżynier w służbach przybrzeżnych, patrolując granicę amerykańsko-meksykańską w rejonie zatoki Mobile. Mimo chęci wzięcia udziału w wojnie amerykańsko-meksykańskiej, nie został przyjęty do armii. W 1849 roku wrócił do Niemiec, gdzie ożenił się z Amerykanką.
Do Stanów Zjednoczonych powrócił w 1854 roku, a następnie zakupił farmę w pobliżu Wallingford. Później przeniósł się do stanu Nowy Jork.
Wojna secesyjna
W momencie wybuchu konfliktu Steinwehr zorganizował 29 Regiment Nowojorski, w skład którego weszli głównie niemieccy emigranci; dowodził nim podczas I bitwy nad Bull Run. Regiment pełnił rolę rezerwy, jednak odegrał kluczową rolę podczas odwrotu sił Unii. 12 października 1861 roku awansował na generała brygady i objął dowództwo 2 Brygady w dywizji Louisa Blenkera, Armii Potomaku. 1 kwietnia 1862 roku brygada została przeniesiona do departamentu górskiego gen. dyw. Johna Frémonta, gdzie uczestniczyła w kampanii w dolinie Shenandoah, walcząc przeciwko gen. dyw. Thomasowi „Stonewallowi” Jacksonowi. Oddział Steinwehra został zwiększony do korpusu i przekazany pod dowództwo gen. dyw. Franza Sigela, także niemieckiego imigranta. Otrzymał 2 Dywizję w tym korpusie (wchodzącą w skład armii Wirginii pod dowództwem gen. dyw. Johna Popa). Formacja brała udział w kampanii północnowirginijskiej, aczkolwiek jej rola w II bitwie nad Bull Run była marginalna; później dołączyła do armii Potomaku, ale nie walczyła ani pod Antietam, ani pod Fredricksburgiem.
W 1863 roku dowództwo nad jednostką, która obecnie znana jest jako XI Korpus, przypadło gen. dyw. Oliverowi Howardowi, a Steinwehr dowodził dywizją podczas bitwy pod Chancellorsville oraz Gettysburgiem. W pierwszym dniu walk pod Gettysburgiem (2 maja 1863) jego siły zostały zaskoczone atakiem flankującym Stonewalla Jacksona pod Chancellorsville oraz silnym natarciem Drugiego Korpusu gen. br. Richarda Ewella.
W pierwszym przypadku brygada płk. Adolphusa Buschbecka stawiła opór Jacksonowi; w drugim, gdy korpus został zmuszony do odwrotu przez Cemetery Hill, płk Charles Coster zebrał brygadę i poświęcił się, aby umożliwić reszcie sił wycofanie się. Obie porażki znacznie obniżyły efektywność bojową XI Korpusu i upokorzyły wielu niemieckich emigrantów. Mimo to Steinwehr cieszył się dobrą opinią wśród przełożonych. Po bitwie pod Chancellorsville generał Howard zaznaczył, że Steinwehr zachowywał się „chłodno, spokojnie i rozważnie”. Generał brygady Alpheus Williams, dowódca innej dywizji korpusu, opisał go jako „zadziwiająco inteligentną i sympatyczną osobę.”
We wrześniu 1863 roku dwie dywizje XI Korpusu, dowodzone przez Steinwehra oraz gen. dyw. Carla Schurza, zostały przydzielone do Armii Cumberland, aby wesprzeć oblężone wojska federalne w Chattanooga. Podczas bitwy pod Wauhatchie, gdzie wyróżniła się brygada płk. Orlanda Smitha, armią dowodził gen. dyw. Joseph Hooker. Brygada Buschbecka walczyła ramię w ramię z siłami gen. dyw. Williama Shermana w Chattanooga. Po tych walkach XI Korpus został połączony z zdziesiątkowanym XII Korpusem, tworząc nowy XX Korpus Unii, który później brał udział w kampanii w Atlancie oraz marszu Shermana. Steinwehr jednak nie uczestniczył w tych walkach, rezygnując z wojskowego stanowiska 3 lipca 1865 roku.
Po wojnie
Po zakończeniu wojny Steinwehr rozpoczął pracę jako geograf i kartograf. Powrócił do Connecticut, gdzie objął profesurę na Uniwersytecie Yale. Później przeniósł się do Waszyngtonu, następnie do stanu Ohio i Nowy Jork, gdzie zmarł w Buffalo. Został pochowany na Albany Rural Cemetery.
Steinwehr był płodnym autorem – wśród jego dzieł znaleźć można: „Geografia szkolna: Ujęcie matematycznych, fizycznych i politycznych opisów Ziemi” (A School Geography: Embracing a Mathematical, Physical, and Political Descriptions of the Earth, wydane w 1870 roku); był współautorem „Elementarnej Geografii” (Primary Geography – 1870) oraz „Elementarnego traktatu o geografii fizycznej” (An Elementary Treatise on Physical Geography – 1873); był także edytorem The Centennial Gazetteer of the United States (1874). Jego nazwisko zostało upamiętnione w gettysburskiej Steinwehr Avenue.
Zobacz też
lista generałów wojny secesyjnej
Bibliografia
John H. Eicher, David J. Eicher: Civil War High Commands. Stanford University Press, 2001. ISBN 0-8047-3641-3. (ang.). Brak numerów stron w książce
Larry Tagg: The Generals of Gettysburg. Savas Publishing, 1998. ISBN 1-882810-30-9. (ang.). Brak numerów stron w książce
Ezra J. Warner: Generals in Blue: Lives of the Union Commanders. Louisiana State University Press, 1964. ISBN 0-8071-0822-7. (ang.). Brak numerów stron w książce
Steinwehr, Adolph Wilhelm August Friedrich, Baron von. W: Appletons’ Cyclopædia of American Biography. 1900. Brak numerów stron w książce