Adolfo Suárez González
Adolfo Suárez González, znany również jako książę Suarez (urodzony 25 września 1932 w Cebreros, zmarł 23 marca 2014 w Madrycie) był hiszpańskim politykiem oraz prawnikiem, który pełnił funkcję premiera Hiszpanii w latach 1976–1981. Był parlamentarzystą oraz liderem ugrupowań UCD i CDS. Należał do kluczowych postaci w procesie demokratyzacji Hiszpanii.
Życiorys
Adolfo Suárez urodził się w prowincji Ávila jako syn Hipólita Suáreza Guerry i Herminii González Prados. Był najstarszym z pięciorga dzieci. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w Salamance w 1954 roku, a następnie uzyskał doktorat z tej samej dziedziny na Uniwersytecie Complutense w Madrycie.
Początkowo pracował w administracji rządowej w swojej rodzinnej prowincji. Został aktywnym członkiem frankistowskiego ruchu Movimiento Nacional, który był polityczną reprezentacją jedynej legalnej partii w okresie dyktatury, FET y de las JONS. W 1958 roku objął stanowisko w sekretariacie generalnym tej organizacji, gdzie był m.in. kierownikiem gabinetu wicepremiera. W 1965 roku przeszedł do RTVE, gdzie w 1967 roku otrzymał nominację do frankistowskiego parlamentu. W latach 1968–1969 był dyrektorem administracji w prowincji Segowia, a do 1973 roku pełnił funkcję dyrektora generalnego RTVE. Następnie zarządzał państwową agencją turystyczną Entursa oraz był zastępcą sekretarza generalnego Movimiento Nacional. W grudniu 1975 roku objął kierownictwo tej organizacji jako sekretarz generalny i wszedł do rządu Carlosa Ariasa Navarro.
Jego nominacja zbiegła się z początkiem transformacji w Hiszpanii. Po śmierci generała Francisco Franco w listopadzie 1975 roku, tron objął Jan Karol I, który popierał demokratyzację kraju. Jego doradca, Torcuato Fernández-Miranda, przedstawił mu kandydatów na nowego premiera, w tym Adolfa Suáreza. Polityk zyskał uznanie, gdy w czerwcu 1976 roku w parlamencie bronił projektu ustawy o stowarzyszeniach, liberalizując przepisy w tym zakresie. 3 lipca 1976 roku Suárez objął urząd premiera, co spotkało się z protestami ze strony konserwatywnych frankistów. Nowy premier stał się głównym orędownikiem reform politycznych, zapowiadając demokratyzację ustroju i przeprowadzenie wolnych wyborów w ciągu roku. W sierpniu ogłosił zwolnienie więźniów politycznych, w tym komunistów, i rozpoczął konsultacje z liderami nielegalnej opozycji. Wkrótce usunął wicepremiera, generała Fernanda de Santiago, zapobiegając jego próbie przeciągnięcia wojska na stronę przeciwników reform. W listopadzie premier i przewodniczący parlamentu doprowadzili do ogólnokrajowego referendum dotyczącego reform, które uzyskało poparcie 94% głosujących.
W kwietniu 1977 roku rozwiązano Movimiento Nacional, a w tym samym miesiącu zalegalizowano Komunistyczną Partię Hiszpanii. Na czerwcowe wybory do konstytuanty stanął na czele koalicji partii centroprawicowych pod nazwą Unia Demokratycznego Centrum (UCD), zdobywając mandat poselski oraz prowadząc ugrupowanie do zwycięstwa w wyborach, gdzie uzyskano 165 mandatów. Unia przekształciła się wówczas w partię z urzędującym premierem na czele. W lipcu 1977 roku Suárez powołał swój kolejny gabinet, będący pierwszym w pełni demokratycznym rządem od czasów Drugiej Republiki Hiszpańskiej. W grudniu 1978 roku w referendum przyjęto nową konstytucję, która ustanawiała monarchię, swobody obywatelskie, działalność partii i związków oraz samorządy regionalne.
W marcu 1979 roku centryści ponownie wygrali wybory, a Suárez został członkiem Kongresu Deputowanych I kadencji. W kwietniu 1979 roku ponownie objął stanowisko premiera. Wkrótce jednak Unia Demokratycznego Centrum zaczęła tracić poparcie na rzecz ugrupowań socjalistycznych i ludowych. W styczniu 1981 roku, po utracie wpływów w swojej partii, złożył rezygnację. 23 lutego, gdy nowym premierem miał zostać Leopoldo Calvo-Sotelo, doszło do nieudanej próby zamachu stanu (23-F) przez grupę wojskowych dowodzoną przez Antonia Tejero, którzy wtargnęli do parlamentu. Suárez, wicepremier oraz generał Manuel Gutiérrez Mellado stawili opór zamachowcom. W międzyczasie król Jan Karol I prowadził rozmowy telefoniczne z dowódcami oddziałów, namawiając ich do odcięcia się od zamachowców. Ostatecznie zamach nie powiódł się, a Suárez zakończył swoje urzędowanie jako premier dwa dni później.
W 1981 roku ustąpił z pozycji lidera UCD, a w 1982 roku opuścił partię, zakładając Centrum Demokratyczne i Społeczne (CDS), którym kierował do 1991 roku. Partia nie osiągnęła znaczących sukcesów w wyborach krajowych, a Suárez uzyskał reelekcję w 1982, 1986 oraz 1989 roku, rezygnując z mandatu deputowanego w 1991 roku. Na początku lat 80. król nadał mu tytuł księcia Suárez. W latach 90. Suárez zaangażował się w działalność doradczą.
Życie prywatne
Jego żoną była María Amparo Illana Elórtegui, która zmarła w 2001 roku. Miał pięcioro dzieci: Maríę Amparo, Adolfa, Laurę, Sonsoles i Javiera.
W 2005 roku jego syn Adolfo Suárez Illana poinformował w telewizji, że ojciec cierpi na chorobę Alzheimera. Były premier zmarł 23 marca 2014 roku.
Odznaczenia
Hiszpańskie
- Komandoria Orderu Cywilnego Alfonsa X Mądrego (1967)
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Cywilnej (1969)
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Wojskowej (1970)
- Krzyż Wielki Orderu Cywilnego Alfonsa X Mądrego (1971)
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Morskiej (1972)
- Krzyż Wielki Orderu Cisneros (1972)
- Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej (1973)
- Krzyż Wielki Orderu Imperialnego Jarzma i Strzał (1975)
- Krzyż Wielki Orderu Karola III (1978)
- Łańcuch Orderu Złotego Runa (2007)
- Łańcuch Orderu Karola III (pośmiertnie, 2014)
Zagraniczne
- Krzyż Wielki Orderu Chrystusa (Portugalia, 1978)
- Krzyż Wielki Orderu Wolności (Portugalia, 1996)
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Paul Preston: Adolfo Suárez obituary, theguardian.com, 23 marca 2014. [dostęp 2014-03-24]. (ang.)
- Raphael Minder: Adolfo Suárez Dies at 81; Led Spain Back to Democracy, nytimes.com, 23 marca 2014. [dostęp 2014-03-24]. (ang.)
- Alasdair Fotheringham: Adolfo Suarez: Spain’s first democratically elected Prime Minister who oversaw the transition from the country’s Franco years, independent.co.uk, 24 marca 2014. [dostęp 2014-03-24]. (ang.)