Adolf, właściwie Adolf Wilhelm August Karl Friedrich z Nassau-Weilburga (urodzony 24 lipca 1817, zmarły 17 listopada 1905), był pierwszym wielkim księciem Luksemburga z niemieckiej dynastii Nassau od 1890 roku oraz księciem Nassau w latach 1839–1866.
Życiorys
Adolf był dzieckiem Wilhelma, księcia Nassau (1792–1839) oraz jego pierwszej małżonki Luizy z Saksonii-Hildburghausen. Jego przyrodnia siostra, Zofia Wilhelmina Nassau, została królową Szwecji. Po śmierci ojca w 1839 roku, Adolf objął tytuł księcia niemieckiego Nassau. W trakcie wojny prusko-austriackiej w 1866 roku, w czasie bitwy pod Sadową, stanął po stronie cesarza Austrii, co doprowadziło do zajęcia i aneksji Nassau przez Prusaków oraz jego detronizacji.
W 1890 roku królowa Holandii, Wilhelmina, była zmuszona zrezygnować z tronu Luksemburga z powodu obowiązującego prawa salickiego, które wykluczało kobiety z następstwa tronu. Zakończyło to unię personalną łączącą Holandię z księstwem, a Luksemburg został przekazany księciu Adolfowi.
Małżeństwa
31 stycznia 1844 roku Adolf wziął ślub z Elżbietą Romanową, wielką księżną Rosji i wnuczką cara Pawła I. Niestety, jego żona zmarła w połogu mniej niż rok po ceremonii.
23 kwietnia 1851 roku Adolf zawarł drugi związek małżeński z Adelajdą Marią z Anhaltu-Dessau, najstarszą córką Fryderyka, księcia Anhaltu-Dessau. Para doczekała się pięciorga dzieci, z których jedynie dwoje osiągnęło pełnoletność:
- Wilhelm IV (1852–1912); po śmierci Adolfa w 1905 roku przejął tron
- Fryderyk (1854–1855)
- Maria (1857)
- Franciszek Józef Wilhelm (1859–1875)
- Hilda Charlotta Wilhelmina (1864–1952); została żoną Fryderyka II, wielkiego księcia Badenii.