Adolf Mikołaj Waraksiewicz
Adolf Mikołaj Waraksiewicz (urodzony 29 stycznia?/10 lutego 1881 w Wielkim Krzywcu, zmarły 13 września 1960 w Nowym Mieście Lubawskim) – był generałem brygady Wojska Polskiego oraz kawalerem Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Adolf Mikołaj Waraksiewicz przyszedł na świat 10 lutego 1881 roku w majątku ziemskim Wielki Krzywiec, znajdującym się w ówczesnej guberni czernihowskiej, w rodzinie Karola i Natalii z Trockich. Ukończył Szkołę Junkrów w Jelizawietgradzie, a od 1903 roku był kornetem rosyjskiej kawalerii. Brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej w latach 1904–1905. W 1911 roku ukończył Oficerską Szkołę Artylerii w Petersburgu. W latach 1915–1917 służył w Legionie Puławskim, gdzie pełnił funkcje zastępcy dowódcy, a następnie dowódcy dywizjonu ułanów. W 1915 roku uzyskał stopień podpułkownika, a w 1916 roku był dowódcą 1 i 2 pułku ułanów w Dywizji Strzeleckiej w Armii Rosyjskiej. W tym okresie uczestniczył w walkach na froncie niemieckim. W 1917 roku, z resztkami dywizji, włączył się do I Korpusu Polskiego w Rosji, gdzie dowodził nim, a od marca do listopada 1918 roku był dowódcą 2 pułku ułanów.
Po listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Od listopada 1918 do czerwca 1920 roku był organizatorem oraz dowódcą 2 pułku ułanów. 11 czerwca 1920 roku został zatwierdzony w stopniu podpułkownika, z datą 1 kwietnia 1920 roku, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich oraz byłej armii rosyjskiej. 21 czerwca tego samego roku Minister Spraw Wojskowych, generał porucznik Józef Leśniewski, zezwolił mu na tytularne korzystanie ze stopnia pułkownika. Na froncie bolszewickim pełnił funkcje dowódcy III Brygady Jazdy w okresie od czerwca do grudnia 1920 roku, a następnie dowódcy I Brygady Jazdy od grudnia 1920 do lipca 1921 roku.
W październiku 1921 roku objął dowództwo IX Brygady Jazdy, która w 1924 roku została przekształcona w 9 Samodzielną Brygadę Kawalerii z siedzibą w Baranowiczach. 3 maja 1922 roku został zatwierdzony w stopniu pułkownika z datą starszeństwa 1 czerwca 1919 roku i 18. lokatą w korpusie oficerów jazdy (później kawalerii), a jego macierzystym oddziałem był 2 pułk ułanów.
15 lipca 1927 roku został odwołany z pozycji dowódcy 9 SBK i mianowany dowódcą XVIII Brygady Kawalerii w Wołkowysku. Pełnił także tymczasowo obowiązki dowódcy 1 Dywizji Kawalerii.
1 stycznia 1928 roku Prezydent RP, Ignacy Mościcki, awansował go na generała brygady, przyznając mu starszeństwo od 1 stycznia 1928 roku oraz 10. lokatę w korpusie generałów.
12 marca 1929 roku został mianowany dowódcą Brygady Kawalerii „Suwałki”. W dniach 24–28 marca 1931 roku uczestniczył w grze wojennej jako dowódca samodzielnej brygady kawalerii, gdzie otrzymał opinię od ówczesnego inspektora armii, generała dywizji Edwarda Śmigły-Rydza, w której napisano, że „prace prowadzi na krótką metę. Jako wyższy dowódca jest chwiejny i niezdecydowany”. Z dniem 31 stycznia 1932 roku przeszedł w stan spoczynku.
W wrześniu 1939 roku zgłosił się do służby czynnej i otrzymał formalne przydział do Ministerstwa Spraw Wojskowych, jednak nie brał udziału w kampanii. Został internowany po przekroczeniu granicy rumuńskiej i trafił do oflagu w Niemczech. Po uwolnieniu udał się do Francji, gdzie został włączony do rezerwy personalnej Naczelnego Wodza, a następnie pozostawał w stanie nieczynnym.
W lutym 1946 roku, razem z generałem broni Leonem Berbeckim, powrócił z Francji. Osiedlił się w swoim przedwojennym majątku w Tyliczkach, obecnie część wsi Tylice, gdzie zajmował się gospodarstwem oraz produkcją doniczek ceramicznych. Zmarł 13 września 1960 roku w szpitalu w Nowym Mieście Lubawskim i został pochowany na miejscowym cmentarzu.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (30 czerwca 1921)
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (28 września 1925)
- Odznaka pamiątkowa I Korpusu Polskiego w Rosji
Przypisy
Bibliografia
- Waraksiewicz Adolf Mikołaj. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości sygn. I.480.633 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-25].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Cezary C. Leżeński, Lesław L. Kukawski: O kawalerii polskiej XX wieku, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, ISBN 978-83-04-03364-1.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Mieczysław Bielski: Generał brygady Adolf Mikołaj Waraksiewicz (1881–1960). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1997. ISBN 83-7174-012-3.
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.