Adolf Andrzej Schulz-Evler
Adolf Andrzej Schulz-Evler (ros. Андрей Васильевич Шульц-Эвлер, urodzony 12 grudnia 1852 lub 1854 roku w Radomiu, zmarł 15 maja 1905 w Warszawie) był polskim pianistą i kompozytorem.
Studia i Kariera
Studia muzyczne rozpoczął w Warszawie, ucząc się gry na fortepianie u Rudolfa Strobla oraz teorii muzyki u Stanisława Moniuszki. Następnie kontynuował naukę pod kierunkiem Carla Tausiga w Berlinie. W latach 1882—1888 pełnił funkcję profesora gry na fortepianie w szkole przy Filharmonii Moskiewskiej, a w okresie 1888-1904 uczył w Charkowie.
Twórczość Muzyczna
Schulz-Evler był autorem wielu kompozycji, w tym pieśni oraz utworów na fortepian, takich jak walce, mazurki, gawoty oraz pieśni bez słów. Do jego bardziej znanych dzieł należy „Rapsodia rosyjska” na fortepian z orkiestrą, osiem romansów oraz wirtuozowskie transkrypcje popularnych utworów. Niestety, większość jego dzieł została zapomniana, ale w repertuarze koncertowym przetrwały Arabeski na temat walca „Nad pięknym modrym Dunajem” autorstwa Johanna Straussa syna, które są często wykonywane na bis przez wielu znanych pianistów.
W latach 1888–1904, w Charkowie, pojawił się kolejny zapomniany polski pianista i kompozytor – Adolf Andrzej Schulz-Evler. Urodził się w Radomiu w polskiej protestanckiej rodzinie organisty Wilhelma i Pauliny Evlerów. Pierwsze lekcje gry na fortepianie pobierał w domu rodzinnym, a w wieku 15 lat skomponował swój pierwszy utwór, co świadczyło o jego wyjątkowych zdolnościach muzycznych. Po ukończeniu studiów w Warszawie i Berlinie, został profesorem gry na fortepianie w szkole przy filharmonii moskiewskiej oraz w Petersburgu, a następnie osiedlił się w Charkowie, gdzie pracował jako wykładowca w szkole muzycznej Cesarskiego Towarzystwa Muzycznego. Po dziesięciu latach w Charkowie postanowił przenieść się do Galicji, gdzie bezskutecznie ubiegał się o stanowisko profesora fortepianu w Konserwatorium Galicyjskim w Lwowie. W miastach, które odwiedzał (z wyjątkiem Lwowa), słuchacze oraz kompozytorzy zachwycali się jego utworami, które w większości pozostały jedynie w rękopisach, z wyjątkiem kilku utworów na orkiestrę oraz fantazji i etiud fortepianowych. Po jednym z koncertów w Warszawie w 1896 roku zdobył uznanie krytyków za swoją technikę gry, łączącą subtelność i delikatność z brawurą i siłą.
Ostatnie Lata i Dziedzictwo
W 1904 roku Schulz-Evler opuścił Charków i przeniósł się do Warszawy, gdzie planował skupić się na kompozycji oraz koncertach, szczególnie w Filharmonii Warszawskiej. Niestety, jego plany zostały pokrzyżowane przez narastającą chorobę, która doprowadziła do jego śmierci 15 maja 1905 roku. Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie.
Większość jego spuścizny muzycznej została rozproszona lub czeka na odkrycie, podobnie jak twórczość innego polskiego kompozytora – Konstantego Górskiego. Z dorobku Schulz-Evlera przetrwały jedynie nieliczne utwory, w tym Arabeski na temat walca „Nad pięknym modrym Dunajem”, które są często wykonywane na bis przez wielu znanych pianistów na całym świecie. Schulz-Evler jest także uznawany za autora cennej „Szkoły techniki palcowej” na fortepian.
Bibliografia
Lambert M Surhone (Editor), Mariam T Tennoe (Editor), Susan F Henssonow (Editor): Adolf Schulz-Evler, VDM Verlag Dr. Mueller AG & Co. Kg, 2010, ISBN 613-1-42738-0